Gan Ying
Gan Ying (Çince:甘英; Wade-Giles:Kan Ying) Çinli askeri büyükelçidir. M.S. 97 yılında Çinli general Ban Chao tarafından Roma'ya bir göreve gönderilmiştir. Ban Chao'nun Parthia'nın batı sınırına kadar yolculuk eden 70.000 kişilik sefer kuvvetinin bir parçasıydı.
Her ne kadar Gan Ying muhtemelen Roma'ya hiç ulaşmamış olsa da, en azından tarihi kayıtlarda eski zamanların en batıya giden Çinlisi olarak geçmektedir.
Geç Han hanedanlığı dönemi (M.S. 25-220) Çin tarihi kayıtları, Hou Hanshu adlı kaynağa göre,
- "Dokuzuncu yılda (M.S. 97), Ban Chao'ın yardımcısı Gan Ying'i Batı Denizi'nin sahiline kadar gidip geri gelmesi için gönderdi. Eski nesillerin hiçbiri bu bölgere ulaşamamıştı, ne de 'Shan Hai Jing' onların bir detayını veriyordu. Gelenekleri ve bölgenin topoğrafyası hakkında rapor hazırladı."[1]
Hou Hanshu'nun diğer bir bölümünde ise:
- "Yongyuan'ın dokuzuncu yılında (M.S. 97), Ban Chao yardımcısı Gan Ying'i Daqin'e gönderdi, Tiaozhi'den geçti ve Anxi'nin (Parthia) batı sınırında bulunan Büyük Deniz'in (Basra Körfezi) sahillerine ulaştı.[2]
Gan Ying Roma (Çince Daqin) hakkında bir tarif bırakmıştır, bu bilgi ikinci el kaynaklardan gelmektedir. Denizin batısında olduğundan bahsetmektedir:
- "Alanı birkaç bin li (1 li yaklaşık yarım kilometredir) kadardır ve 400'den fazla duvarlı şehri vardır. Onlarca küçük eyalet de ona bağımlıdır. Şehirlerin dış duvarların taşdan yapılmıştır. Posta istasyonları kurmuşlardır. Çam ve selvi ağaçları bulunmaktadır."[1]
Ayrıca Nerva'nın evlatlık krallığını tanımlamıştır ve Romalıların fiziksel görünüşlerini ve ürünlerinden bahsetmiştir:
- "Kral olarak, kalıcı bir figür değildi fakat en değerli erkek olarak seçilmişti... Bu ülkedeki insanlar uzun ve genel muntazaman olarak özellikliler. Çinlileri andırıyorlar, bu yüzden ülkeleri Da Qin olarak anlandırılmış (Büyük Qin)... Topraktan çok fazla altın, gümüş ve nadide mücevherler gece parlayan mücevher dahil üretiyorlar... altın ipliklerle farklı renklerde duvar kilimleri ve damaskolar dikiyorlar, ve altına boyanmış gibi giysiler üretiyorlar ve "ateşte yıkanan bir giysi" (asbestos)."[1]
Sonunda Gan Ying Roma'yı doğru olarak tanımlar, İpek Yolu'nun batı ucundaki ana kutuptadır:
- "Yabancı ülkelerden gelen çeşitli müthiş ve nadide nesnelerin geldiği ülke işte bu ülkedir."[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- "The Roman Empire in Chinese sources", Leslie and Gardiner, Rome, Bardi, 1996
- "The Silk Road", Frances Wood, University of California Press, ISBN 0-520-24340-4