Gümrük Müsteşarlığı

T.C. Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı

Genel bilgiler
Kuruluş tarihi	1 Ekim 1929
Kapanış tarihi	29 Haziran 2011
Sonraki kurum	Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
Bağlılığı	Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı

Gümrük Müsteşarlığı, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığına bağlı resmî bir kurumdu.

Tarihçe

Osmanlı döneminden cumhuriyete geçişte, gümrüklerin Umum Müdürlük şeklinde Maliye Vekaleti'ne bağlanmasından sonra, 1.6.1929 tarihli 1499 sayılı ilk "Gümrük Tarifesi Kanunu" 1 Ekim 1929 tarihinde uygulanmaya başlanmasıyla, bugünkü Gümrük Müsteşarlığı'nın önü açılmış oldu.

Daha sonra 29 Aralık 1931 tarihli ve 1909 sayılı kanunla Gümrük ve İnhisarlar Vekaleti (Gümrük ve Tekel Bakanlığı) kuruldu.

Gümrük ve İnhisarlar Vekaleti; kaçakçılıkla etkili bir şekilde mücadele edebilmek, uluslararası ticaretin kolaylaştırılması, vergilerin tahsili, dış ticaret kayıtlarının tutulması gibi görevler üstleniyordu.

27 Temmuz 1931 tarihli 1841 sayılı Kanunla, güney sınırlarımızda, yarı askeri bir hüviyet gösteren Gümrük Muhafaza Umum Kumandanlığı kuruldu. Bu kumandanlık, daha sonra Gümrük ve İnhisarlar Vekaleti'ne bağlandı.

Bu kurumun çalışmalarını düzenlemek amacıyla tarife kanunlarından ayrı olarak yayınlanan ilk Gümrük Kanunu da 2 Mayıs 1949 tarihli 5383 sayılı yasadır. Bu yasa, Cumhuriyet döneminin ilk Gümrük Kanunu'dur.

Gümrük ve Tekel Bakanlığı 1983 senesinde kaldırılmış, 13.12.1983 günlü 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Maliye ve Gümrük Bakanlığı kurulmuş ve Gümrük ve Tekel Bakanlığı'nın merkez ve taşra örgütü de yeni kurulan bu Bakanlığın bünyesi içinde aynen yer almıştır.

Tarihi gelişimi içinde, 1983 yılında Maliye Bakanlığı ile birleştirilen ve bir anlamda tekrar Maliye Bakanlığı'na bağlanmış olan Gümrük Teşkilatı'nın bu yapısı 1993 senesine kadar sürmüş, 2.7.1993 günlü 485 sayılı "Gümrük Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname" ile gümrükler, tekrar Maliye Bakanlığı'ndan ayrılarak, Başbakanlığa bağlı bir Müsteşarlık olarak organize edilmişlerdir. 29 Haziran 2011 tarihinde Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın kurulmasıyla kapatılmıştır.