Fikirtepe Kültürü
Fikirtepe Kültürü, İstanbul ilinde ve yakın çevresinde Neolitik çağda yaşayan insanların yaşam tarzlarına verilen addır. Fikirtepe Kültürü bulunduğu bölgede yerleşik yaşamın en eski bulgularını içermektedir.[1] Kökenleri hakkında yeterli bilgiye sahip olunmadığı için, yerleşme alanı ve topluluğun kültürü, bölgenin çağdaş adıyla anılmaktadır.[2] Bu kültüre ait kalıntılar, 1907 yılında İstanbul-Bağdat demiryolu hattının yapımı sırasında tesadüfen bulunmuştur.[3] Pendik'in Kaynarca mahallesinde de Fikirtepe Kültürü'nü yaşayan başka bir yerleşke ortaya çıkarılmıştır. Cumhuriyet döneminde çeşitli arkeolojik kazı çalışmaları yürütüldüyse de, bölge hızla kentleştiği için her iki yerleşkenin de üstü apartmanlarla kapanmıştır.
Kazılarda elde edilen bulgulara göre Fikirtepe Kültürü son neolitik çağda ortaya çıkmıştır. Fikirtepe kültürü yalnızca İstanbul'a değil, tüm Trakya ve Anadolu'da Eskişehir'e kadar yayılma göstermiştir. Böylesi geniş bir alana yayılmış buluntular veren Fikirtepe tipi çanak çömleğin Konya Ovası buluntularıyla yakın bir benzerlik gösterdiği görülmektedir. Bu durumda, Fikirtepe Kültürü'nün Orta Anadolu'dan bölgeye yayılmış bir kültür olabileceği düşünülmektedir.[3]
Fikirtepe yerleşkesinde evler yuvarlak ya da söbe biçimlidir. Ahşap direkler, kuru dallar ve sazlar kullanılarak duvarlar oluşturulmuş; bu perde çamurla sıvanmıştır. Kemik, boynuz ve çakmak taşından yapılan araçlar, hayvan beslemenin yanı sıra avcılığın da hâlen var olduğunu göstermektedir.[3]
Kazı alanında ortaya çıkartılan bulgular arasında kesici, delici, kazıyıcı gereçler; tahıl öğütme işinde kullanıldığı düşünülen taş, tokmak ve havanlar vardır. Topluluğun dinsel inanışlarına ilişkin fazla bilgi bulunmazken, toprak altından çıkartılan kadın figürlerinin tanrıça heykelleri olduğu düşünülmektedir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Göncüoğlu, Süleyman Faruk (2010). "İstanbul'un ilk kuruluşu". İstanbul'un İlkleri Enleri. İstanbul: Ötüken. ss. 26, 27, 28. ISBN 978-975-437-753-8.
- ^ "Bursa'nın Tarihöncesi ve Bursa Arkeolojik Yerleşmeleri Projesi". 25 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2012.
- ^ a b c "Fikirtepe Kültürü". Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. III. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları. 1993. ss. sf. 315, 316, 317.