Faruk Gürler
| Faruk Gürler TOP.1931-13 | |
|---|---|
 Cumhuriyet Senatörü Faruk Gürler | |
| Doğum | 1908 Üsküdar, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu[1] |
| Ölüm | 23 Ağustos 1975 (66-67 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Cebeci Askerî Şehitliği, Ankara |
| Bağlılığı |  Türkiye |
| Hizmet yılları | 1931-1973 |
| Rütbesi |  Orgeneral |
| Komutası | 5. Kolordu, Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanlığı, MSB Müsteşarlığı, Genelkurmay II. Başkanlığı, 2. Ordu, Türk Kara Kuvvetleri |
| Ailesi | |
| Eşi | Hatice Mürşide Gürler |
| Çocukları | 3 |
| Sonraki işi | Senatör |
Ömer Faruk Gürler (1908, İstanbul - 23 Ağustos 1975, İstanbul), Türk asker ve siyasetçi. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 15. Genelkurmay Başkanı.
Askerlik kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk olarak 1929 yılında Kuleli Askerî Lisesini, 1931 yılında topçu asteğmen rütbesiyle Harp Okulunu, 1933 yılında Topçu Sınıf Okulunu bitirdi. 1939 yılına kadar çeşitli topçu birliklerinde Batarya Takım Komutanlığı yaptıktan sonra, 1939 yılında girdiği Harp Akademisini 1942 yılında bitirerek Kurmay oldu. 1960 yılına kadar çeşitli karargâh ve birliklerde ve Napoli'de görev yaptı.
1960 yılında tuğgeneral, 1962 yılında tümgeneral, 1965 yılında korgeneral ve 1968 yılında orgeneral rütbesine terfi etti. Tuğgeneral rütbesi ile Harp Okulu Komutan Vekilliği, Harp Akademileri Komutan Vekilliği, Tümgeneral rütbesi ile MSB Müsteşar Vekilliği ve 15. Kolordu Komutan Vekilliği, Korgeneral rütbesi ile 5. Kolordu Komutanlığı ve Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanlığı görevlerinde bulundu.
Orgeneral rütbesinde MSB Müsteşarlığı, Genelkurmay II. Başkanlığı ve 2. Ordu Komutanlığı yaptı. Kıdem sırasında 1. Ordu Komutanı Orgeneral Kemal Atalay'den sonra ikinci olmasına rağmen genç subayların gönlünü kazanmış olması ve onlar üzerindeki etkisi göz önünde tutularak 28 Ağustos 1970 tarihinde Süleyman Demirel başbakanlığındaki hükûmet tarafından Kara Kuvvetleri Komutanlığına atandı. Bu görevdeyken 12 Mart Muhtırasını verdi. 29 Ağustos 1972 tarihinde atandığı Genelkurmay Başkanlığı görevinden 5 Mart 1973 tarihinde kendi isteğiyle emekli oldu. 5.Kolordu Komutanı olarak görev yaptığı Çorlu'da, Faruk Gürler Kışlası adında bir askerî birlik bulunmaktadır.
1973 cumhurbaşkanlığı seçimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Ertesi gün kontenjan senatörü olarak senatoya girdi ve 1973 cumhurbaşkanlığı seçiminde bağımsız aday oldu. Oylamayı Genelkurmay Başkanı Orgeneral Semih Sancar ve 52 general izledi. Ancak Genelkurmay Başkanlığına atanmadığı için komuta heyetiyle fikir ayrılığı yaşayan Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Muhsin Batur ise meclise gelmedi.
1. Ordu Komutanı Orgeneral Faik Türün ise Faruk Gürler'i 9 Mart 1971 darbe teşebbüsüne adı karışan[2] sol kökenli bir Millî Demokratik Devrimci olarak gördüğü için seçilmesine karşı çıktı ve eğer Ankara'daki cuntacılar o seçilmedi diye darbe yapmaya kalkacak olurlarsa 1. Ordu ile Ankara'ya yürüyüp Türkiye Büyük Millet Meclisini koruyacağını Adalet Partisi Genel Başkanı ve eski Başbakan Süleyman Demirel'e bildirdi.
Adalet Partisi'nden Sabit Osman Avcı'nın başkanlığında TBMM'de yapılan ilk tur oylamalarında Adalet Partisi adayı Eski Hava Kuvvetleri Komutanı Emekli Orgeneral Tekin Arıburun 282, Faruk Gürler 175, Demokratik Parti adayı eski Adalet Partisi mensubu ve eski TBMM Başkanı Ferruh Bozbeyli ise 45 oy aldı. Böylece Gürler cumhurbaşkanı seçilemedi.
Daha sonra Adalet Partisi lideri Süleyman Demirel ile Cumhuriyet Halk Partisi lideri Bülent Ecevit'in aralarında anlaşmaları sonucu 6 Nisan 1973 tarihinde Eski Deniz Kuvvetleri Komutanı Emekli Oramiral Fahri Korutürk Türkiye'nin 6. Cumhurbaşkanı seçildi.
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]5 Haziran 1974 tarihinde görev süresi dolana kadar senatör olarak TBMM'de kaldı. Hastalandı ve 1975'te daha sonra kendisi de Genelkurmay Başkanı olacak yeğeni Necdet Üruğ'un yanında öldü.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "TBMM Albümü 4. Cilt (1960-1983)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Yayınları. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ Hasan Cemal (19 Mart 2009). "Mustafa Balbay günlükleri, Hasan Cemal günlükleri!". Milliyet. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2016.
| Askerî görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Memduh Tağmaç |
TSK Genelkurmay Başkanı 29 Ağustos 1972 - 6 Mart 1973 |
Sonra gelen: Semih Sancar |
| Önce gelen: Nazmi Karakoç |
Türk Kara Kuvvetleri Komutanı 28 Ağustos 1970 - 28 Ağustos 1972 |
Sonra gelen: Semih Sancar |
| Önce gelen: Nazmi Karakoç |
2. Ordu Komutanı 29 Ağustos 1969 - 28 Ağustos 1970 |
Sonra gelen: Semih Sancar |
| Önce gelen: Fikret Esen |
TSK Genelkurmay II. Başkanı 18 Mart 1969 - 29 Ağustos 1969 |
Sonra gelen: Haydar Sükan |
| Önce gelen: Nazmi Karakoç |
Türk Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanı 4 Ağustos 1966 - 2 Eylül 1968 |
Sonra gelen: Kami Güzey |
| Önce gelen: Hüseyin Ataman |
Harp Akademileri Komutanı 3 Ağustos 1960 - 2 Ağustos 1962 |
Sonra gelen: Semih Sancar |
- Türk Silahlı Kuvvetleri genelkurmay başkanları
- Türk Kara Kuvvetleri komutanları
- 2. Ordu (Türkiye) komutanları
- Türk Silahlı Kuvvetleri genelkurmay II. başkanları
- Türk Kara Kuvvetleri kurmay başkanları
- Türkiye Millî Savunma Bakanlığı müsteşarları
- Harp Akademileri komutanları
- 1908 doğumlular
- Üsküdar doğumlular
- Kuleli Askerî Lisesinde öğrenim görenler
- Kara Harp Okulunda öğrenim görenler
- Darbe girişiminde bulunanlar ve planlayanlar
- 12 Mart Muhtırası
- Cevdet Sunay tarafından seçilen cumhuriyet senatörleri
- Bürokrat Senatörler
- 1975'te ölenler
- Cebeci Askerî Şehitliği'ne defnedilenler
- Topçu subaylar