Ezilenler

Ezilenler

Униженные и оскорбленные
Kitabın 1904 baskısının kapağı
Yazar	Fyodor Dostoyevski
Ülke	Rusya
Tür	Roman
Yayım	1861
Sayfa	450 pp (karton cilt)
ISBN	9789759099275

Ezilenler (Rusça: Униженные и оскорблённые, Unizhennye i Oskorblyonnye) Dostoyevski'nin bir romanı. 1861 yılında ilk baskısı yapılmıştır. Dostoyevski'nin en başarılı eserlerinden biri olarak kabul edilir. Yazar, bu eseri 1849-1859 yılları arasındaki 10 yıllık Sibirya sürgünü deneyiminin ardından St. Petersburg'da yazdı. Roman, yazarının yaşamından izler taşır. Romandaki anlatıcı, Ivan Petroviç adında, gelecek vadeden genç bir yazardır ve büyük bir ünden yoksulluğa düşer. Ivan Petroviç'in yazma yöntemleri ve toplumsal konumu Dostoyevski'ninkine benzemektedir.

Eser, roman olarak basılmadan önce “Zaman” (Время) dergisinde ‘Başarısız bir yazarın notlarından’ alt başlığıyla tefrika edildi. Roman olarak ise 1861 yılında Petersburg'da çıkmış ve Dostoyevski henüz hayattayken 1865 ve 1879 yıllarında yeniden yayımlamıştır. Yazar, eserini ağabeyi Mihail Dostoyevski'ye ithaf etmiştir.

Romanda ruh çözümlemelerine sıkça yer verilmiş, okurun romandaki karakterlerin psikolojisine bürünmesi sağlanmıştır. Roman, toplumda hep aşağılanan ve hor görülen insanların, nüfuzlu kimselerin bencilce hesapları arasında ezilişini ve sarsılışını işlenir. Sıradan insanların olağanüstü yaşantıları ve şaşırtıcı karakte özellikleri anlatılır.

Kitabın konusu

Vanya (İvan Petroviç) para kazanmak için yazı yazan, yoksul, genç bir yazardır (Dostoyevski bu karaktere kendi gençliğinden özellikler katmıştır). Beraber büyüdüğü Nataşa'ya aşıktır. Nataşa'nın babası Nikolay İhmenev ve annesi Anna Andreyevna ile de yakın ilişkisi vardır. Vanya ile yakınlaşıp onunla evlenmeye karar veren Nataşa, daha sonra Prens Valkovski'nin tutarsız oğlu Alyoşa'ya aşık olur. Prens Valkovski daha önce İhmenev ile ortaklık yapmış, onu dolandırmıştır. İhmenev bu yüzden kızının Alyoşa ile beraber olmasına razı olmaz, bunun üzerine Nataşa ailesinden ayrılarak Alyoşa ile yaşamaya başlar. Bu arada Vanya, dedesinin ölümüne tanık olduğu kimsesiz, küçük Nelli'yi yanına almıştır. Onun bu ağabeyliğine karşılık, genç kızlığa adım atan Nelli ise Vanya'ya yavaş yavaş içinde büyüyen bir aşk duymaktadır. Nataşa ve Alyoşa'nın beraberliğine karşı olan Prens Valkovski, Alyoşa'yı götürdüğü bir davette Katerina adında soylu bir genç kızla tanıştırır. Zaten bir evliliğe veya sürekli beraberliğe alışık olmayan çocuk ruhlu Alyoşa kısa bir süre sonra Nataşa'dan uzaklaşıp Katerina'ya aşık olur. Bu arada dostlarının araştırmaları sonucunda Vanya Nelli'nin Prens Valkovski'nin kızı olduğunu, Prens'in yıllar önce Nelli'yi ve annesini terk ettiğini öğrenir. Nihayet Alyoşa'dan ayrılan Nataşa ailesinin evine döner. Nelli'yi de yanına alan Ikhmenevler Nataşa'yı affetmiştir. Birkaç gün sonra Nelli hastalanıp ölür ve İhmenevler Nataşa ve Vanya ile beraber eskisi gibi yaşamaya devam ederler.