Eumania

Eumania
*Eumeneia*
Grekçe: Εὐμένεια
	Eumania Türkiye haritasındaki konumu.
Konum	Işıklı, Çivril, Denizli,; Türkiye
Bölge	Frigya
Koordinatlar	38°19′33″N 29°51′02″E / 38.32585°K 29.85059°D
Tür	Yerleşim yeri
Tarihçe
Kuruluş	MÖ. 2.yüzyıl
Sit ayrıntıları
kültür	Antik Yunanistan
ülkesi	Türkiye
içinde bulunduğu idari birim	Çivril
içinde/üzerinde bulunduğu fiziksel yer	Ege Bölgesi
konum koordinatları	38°19′33″K 29°51′2″D
korunmuşluk durumu	korunmuş

Eumeneia veya Eumenia (Grekçe: Εὐμένεια), antik Frigya'da, Glaucus Nehri üzerinde, Dorylaeum'dan (Eskişehir) Apameia'ya^[1]^[2]^[3] giden yol üzerinde yer alan bir kasabaydı. Adını, II. Attalos'un, kardeşi ve selefi II. Eumenes'den aldığı söylenir.^[4]

19.yüzyılda bile, kalıntıları ve ilginç heykelleri buranın antik bir kasaba olduğunu işaret ediyordu. Burada bulunan bazı sikkelerde Εὐμενέων Ἀχαίων ibaresi okunur, bu da Attalos'un birliklerinin bulunduğu Korint'in yıkımına bir gönderme gibi görünmektedir. Kasabanın bölgesi, Yaşlı Plinius tarafından bahsedilen Eumenetica Regio adını taşıyordu.^[1] Hellenistik, Roma ve Bizans dönemlerinde iskan görmüş; bir süre Fulvia adını da taşımıştır.^[5]

Eumeneia bir piskoposluk merkeziydi; günümüzde yerleşik bir piskoposluk olmasa da, Eumenia adıyla Roma Katolik Kilisesi'nin unvanlı piskoposlukları listesinde yer almaktadır.^[6]

Antik kent günümüzde Çivril-Dinar karayolu üzerinde, Denizli'nin Çivril ilçesine bağlı Işıklı yakınlarında bulunmaktadır.^[7]^[8]

Eumania Antik Kenti

Antik kent Pergamon Kralı II. Eumenes adına kurulmuştur. Işıklı kasabasının güneydoğusunda bulunan su kaynağı yakınlarında antik döneme ait izler görülmektedir. Bugün “Sarıbaba Tepesi” olarak adlandırılan dağlık bölgenin üzerindeki düzlük, özellikle Bizans döneminde kale olarak kullanılmıştır. Bu tepenin yamaçları ise Eumenia'nın nekropolüdür.

Tarihçe

Eumania antik kent hakkındaki net bilgiler yüzeysel arkeolojik çalışmaları sonucunda ve araştırmalar neticesinde MÖ. 2.yüzyıl ortalarında kurulduğu sanılmaktadır. Plinius antik kentin daha erken Helenistik tarihi ile Seleukos yönetimine dayanmaktadır. Antik kent, Roma ve Bizans Dönemleri'nde de yerleşim faaliyetlerinin devam ettiği yüzeydeki gözüken izlerden anlaşılmaktadır. Roma döneminde dinsel merkez olduğu bilinen antik kent bölgede yapılan bilimsel arkeolojik araştırmalarda çıkan nümismatik veriler ve yazıtlar, Roma yönetimi altında önemli şehirler arasında olduğu anlaşılmaktadır.^[9]

Yerleşim

Eumania Antik Kenti yerleşiminin antik coğrafyada bölge olarak bakıldığında batı Frigya bölgesi içerisinde olduğu gözükmektedir. Günümüzde antik kalıntıların Denizli İli, Çivril İlçesi, Işıklı Kasabası sınırları içinde kaldığı gözükmektedir. Kent Lampe Ovasına hakim konumda kurulduğu sanılmaktadır. Frigya bölgesi kenti olduğu sanılan kent antik yazar Gaius Plinius Secundus Eumania antik kentini Karia içindeki kentler listesine yerleştirmiştir. Cludrus'un kaynağında geçen ise Eumania antik yerleşimin Helenistik döneme işaret ederek, Glaucus yakınında kurulmuş olabileceğini ve Pergamon Kralı II. Attalos Philadelphos M.Ö. 159 - 138 tarafından kentin adı “Eumania” olarak değiştirilerek, kardeşi II. Eumenes onurlandırılmıştır diye söz etmektedir. Kent Nekropol alanı şehir yerleşiminin dışında Sarıbaba Tepesi olarak bilinen Bizans dönemi izleri taşıyan kale kalıntıları ve tepenin yamaçlarında ise nekropol alanı bulunmaktadır. Eumania kentinin ölüler şehri olarak bilinen Nekropol alanı cennet olarak adlandırılması günümüzde Işıklı kasabasının güneydoğusunda kalan bu alanın göl ve yeşil manzarasından kaynaklandığı söylenmektedir. Çivril Belediyesi tarafından düzenlenen bu alan restore edilerek piknik ve dinlenme yeri olarak halkın hizmetine sunulmuş olduğu gözükmektedir.

Kaynakça

^ ^a ^b Pliny. Naturalis Historia. Vol. 5.29
^ Strabon. Geographica. xii. s. 576. Sayfa numaraları Isaac Casaubon'un baskısına aittir.
^ Hierocles. Synecdemus. Vol. s. 667.
^ Bizanslı Stephanus, Ethnica. Vol. s.v.
^ Richard Talbert, ed. (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton University Press. s. 62, ve eşlik eden dizin notları. ISBN 978-0-691-03169-9.
^ "Eumenia (Titular See) [Catholic-Hierarchy]". www.catholic-hierarchy.org. 23 Kasım 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2025.
^ Richard Talbert, (Ed.) (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton University Press. s. 62 ve dizin notları eşlik ediyor. ISBN 978-0-691-03169-9.
^ Lund Üniversitesi. Digital Atlas of the Roman Empire.
^ "Eumania Antik Kenti". Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı, 26 Mart 2021. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[Pliny-1] Pliny. Naturalis Historia. Vol. 5.29

[2] Strabon. Geographica. xii. s. 576. Sayfa numaraları Isaac Casaubon'un baskısına aittir.

[3] Hierocles. Synecdemus. Vol. s. 667.

[4] Bizanslı Stephanus, Ethnica. Vol. s.v.

[5] Richard Talbert, ed. (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton University Press. s. 62, ve eşlik eden dizin notları. ISBN 978-0-691-03169-9.

[6] "Eumenia (Titular See) [Catholic-Hierarchy]". www.catholic-hierarchy.org. 23 Kasım 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2025.

[Barrington-7] Richard Talbert, (Ed.) (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton University Press. s. 62 ve dizin notları eşlik ediyor. ISBN 978-0-691-03169-9.

[8] Lund Üniversitesi. Digital Atlas of the Roman Empire.

[9] "Eumania Antik Kenti". Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı, 26 Mart 2021. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]