Esham usulü
Esham usulü, Osmanlı Devleti zamanında görülen bir iç borçlanma çeşididir. Devletin ekonomik yapısında meydana gelen bozulmalar nedeniyle oluşan para ihtiyacını gidermek için III. Mustafa zamanında çıkarılmış ve I.Abdülhamit döneminde uygulanmaya başlamıştır.
Esham kelimesi, pay ve hisse gibi anlamlara gelmektedir. Osmanlı dönemindeki pay ve gelir ortaklığı senetlerini ifade etmekteydi. Devlet, para ihtiyacını karşılamak için, bu senetleri para karşılığında satmaya başladı. Mukataa adı verilen vergi kalemlerine ait yıllık gelirler, sehimler (senet) hâlinde dilimlere ayrılmaktaydı. Bu dilimlerin parçalarına ise muaccele denilmekteydi. Muacceleler, peşin para karşılığında isteyen herkese satılabiliyordu.
Satın alınan muaccelelerin %5'i veya %10'u miktarındaki harcı hazineye yatıranlar, kendi adına düzenlenen sehimlere sahip olabiliyordu. Bu sehimler, başkalarına satılabiliyor, fakat miras yoluyla devredilemiyordu. Bir sehmin sahibi öldüğü takdirde, sehim Hazineye geçiyordu.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ekonomide esham uygulaması 27 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2016
- Esham sistemi 27 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2016
.svg){kind=small} | Osmanlı İmparatorluğu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Ekonomi veya finans ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |