Eros

Eros (Grekçe: Ἔρως, Yunanca: Έρως), Yunan mitolojisinde aşk, seks ve şehvet tanrısıdır. Roma karşılığı Cupid'dir. Bazen doğurganlık simgesi olarak da tapılan Eros, erotik gibi kelimelerin de kökünü oluşturur. Eros, genelde Aphrodite'yle beraber anılır ve Dionysos gibi bazen Eleutherios yani kurtarıcı olarak görülür. Geleneklere göre, Aphrodite kadınların erkeklere olan aşkını temsil ederken Eros esasında erkek için olan aşkın temsilcisiydi.

Hesiodos'un genel olarak kabul gören theogonisine göre Eros, Khaos, Gaia ve Tartaros'tan sonra evrene dördüncü gelmiştir. Bazı kaynaklara göre Ares ile Aphrodite'nin oğludur. Eros sadece aşkın ya da seksin tanrısı değil, bu inanca göre aynı zamanda sonsuza dek sürecek olan yaratıcı üreme işleminin de sembolüdür.

Bir söylentiye göre attığı okla insanları birbirine âşık eder ama attığı okun kendisine hiçbir zaman yararı olmaz. Sevgilisi olarak Psykhe bilinmektedir. Bir başka inanışa göre Kronos Zeus'u yemeye gittiğinde Eros bunu haber vermek için Zeus'a gider fakat Kronos onu yakalar ve kanatlarını keser.

Hikayeler

Eros ve Psykhe

Bu hikâyede Eros klasik hikâyelerin aksine elinde ok tutan bir bebek değil de genç ve son derece yakışıklı bir adam olarak anlatılmıştır. Bir gün Psykhe adında çok güzel bir kız vardı. Bu kız o kadar güzeldi ki artık Aphrodite onu kıskanmaya başlamıştı. Kızın güzelliğine hayran kalan insanlar ona tapıyor ve bazıları Aphrodite'yi tamamen unutuyorlardı.

Aphrodite bu işe sinirlenip Eros'tan o kızı yeryüzünde var olan en iğrenç ve en çirkin yaratığa âşık etmesini istedi.

Eros, Aphrodite'nin bu teklifini yerine getirmek için kızın yanında gittiğinde onu âşık etmek yerine kendi de ona âşık oldu. Umutsuzca âşık olan aşk tanrısı, Aphrodite'nin isteğini yerine getiremeden Psykhe'yi de yanına alarak evine döndü. Eros'un, Psykhe'yi Aphrodite'den saklamak için yaptığı kırılgan büyü Psykhe'nin kıskanç kardeşi nedeniyle bozuldu. Bozulan bu büyü sonucunda Eros Aphrodite'den yardım istedi. Aphrodite ise Psykhe'ye 3 imkansız görev verdi. Bu imkansız görevleri diğer tanrıların yardımıyla tamamlayan Psykhe, Eros'un yardımı ile ölümsüz bir ruh oldu.

Eros ve Kronos

Bir başka inanışa göre Kronos Zeus'u yemeye gittiğinde Eros bunu haber vermek için Zeus'a gider fakat Kronos onu yakalar ve kanatlarını keser.

Resim sanatında Eros

Eros, Ascoli Satriano tipli kırmızı figürlü tabak Baltimore, Walters Güzel Sanatlar Müzesi
Eros, Atikka kırmızı bobim
Romanli Eros (üzerine bindiği yunus balığı kayıp) M.Ö. 1. yüzyıl
"Eros Yayını Germekte" antik Romalı kopyası "Capitoline Müzesi".
Antik Yunan heykeli
Eros, Amor Vincet Omnia.
Eros (Cupid) ve Psykhe