Eli Acıman
Eli Acıman | |
|---|---|
 Eli Acıman | |
| Doğum | 1919 İstanbul |
| Ölüm | 13 Ocak 2011 (91-92 yaşlarında) İstanbul |
| Defin yeri | Ulus Sefarad Mezarlığı, İstanbul |
| Milliyet | Türk |
| Meslek | Reklamcı ve iş insanı |
Eli Acıman (1919, İstanbul - 13 Ocak 2011, İstanbul), Türk reklamcı ve iş insanıdır. Türkiye'de reklamcılığın gelişmesi ve kurumsallaşmasına öncülük etmiştir.
Biyografisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Eli Acıman, 1919'da İstanbul'da doğdu. Orta hâlli bir Yahudi aileye doğan Acıman, genç yaşta öğrenim hayatını, gazetecilik eğitimi almak üzere İngiltere'ye gitmek amacıyla yarıda bıraktı. İngiltere dönüşü sonrası baba mesleği olan iplikçiliğe değil de kendisini zirveye taşıyacak olan reklamcılığa karar kılar. Ancak bu karar kılış, öyle planlanmış ve altyapısı oluşturulmuş bir süreç sonunda olmamıştır. İngiltere'den döndüğü sırada, abisi Moiz Acıman kendisine iş buldu. Bulduğu işle, abisin Mahmutpaşa'da mağaza komşusu olan ünlü Yahudi asıllı iş insanı ve modacı Vitali Hakko'nun ürettiği şapkaların reklamını yapmaya başladı. İlk yaptığı reklam Vitali Hakko'nun ünlü "şen şapka" reklamıydı.[1]
II. Dünya Savaşı'nın sonuna doğru, Türkiye'de "savaş ekonomisinin" sona ermesiyle ve ekonominin toparlanmasıyla, 1944 yılında Eli Acıman, Vitali Hakko ile birlikte Faal Reklam Acentesi'ni kurdular. Ancak işler umulduğu gibi gitmeyince Vitali Hakko kısa bir süre sonra bu ortaklıktan ayrıldı.
Ayrılıktan sonra Eli Acıman, 1946 yılında Türkiye'nin başlıca iş adamlarından Vehbi Koç ile tanışarak Koç şirketlerinin reklam işlerini alınca geniş bir iş imkânına kavuşur.[2] Böylece gelişmeye başlayan firma, 1957 yılında Eli Acıman, Afif Erdemir ve Nesim Matan'ın 50'şer bin lira ve eşit şartlarda ortaklığı ile şirketleşerek "Faal Ajans" adını alır. Eli Acıman üç yıl kalmak üzere ABD'ye gitti. 1960 yılında döndükten sonra ajansın işleri çok büyüdü ve 1965 yılında genişleyen iş hacminin de etkisiyle ortaklar dostça ayrıldılar. Eli Acıman "Manajans", Arif Erdemir de "Yeni Ajans" adıyla yoluna devam etti. Bu ayrılık esnasında müşterilerini de paylaştılar.
Eli Acıman, 1972'de Ulusal Reklamcılık Derneği'nin, 1985'te ise sektörün en önemli çatı kuruluşu olan Reklamcılar Derneği'nin de kurulmasına öncülük etmiş ve büyük emek verdiği bu derneğin başkanlığını da yapmıştır. 1990 yılında Avrupa Reklam Ajanslar Birliği tarafından altın madalya ile onurlandırılmıştır. TÜSİAD'ın, 30 yıldan uzun süre hizmet veren üyelerinden biri olan Eli Acıman, 1970'li yıllardan itibaren İstanbul ili vergi rekortmenleri listesine de girmiştir.
2004 yılında Hürriyet Gazetesi tarafından düzenlenen yarışmada Eli Acıman'a "Hürriyet Özel Ödülü" verildi. Eli Acıman, ilerleyen yaşından dolayı emekliye ayrılıp reklam ajansının yönetimini kızı Linda Acıman'a bıraktı.[3]
Eli Acıman, 13 Ocak 2011 tarihinde öldü[4] ve İstanbul'da Ulus Sefarad Musevi Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Hakkında çıkan eserler
[değiştir | kaynağı değiştir]Uzun yıllar Eli Acıman'ın kişisel asistanı olarak çalışan Nil Baransel, "Eli Acıman - Sevmediği Sözcük Reklam, Âşık Olduğu Mesleği, Reklamcılık!" isimli kitabı yazmıştır. Kitap 2003 yılında Doğan Kitap tarafından yayımlanmıştır.
2011 yılında yönetmenliğini Ali Taner Baltacı'nın yaptığı, "Acıman: Her başlangıçta Eli Var!" adlı bir belgesel hazırlanmıştır.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Türkiye'de çağdaş reklamcılığın öncüsü ELİ ACIMAN (1919 - 2011)". Şalom. 10 Ocak 2018. 22 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Acıman, Eli". Vehbi Koç Vakfı Ansiklopedisi. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "İkinci Acıman'ın Hedefi Çok Büyük". Capital. 1 Mayıs 2007. 22 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Eli Acıman vefat etti". Hürriyet Gazetesi. 13 Ocak 2011. 22 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Her başlangıçta 'Eli' var!". Sabah Gazetesi. 1 Haziran 2011. 5 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.