Edebiyat tarihi
| Edebiyat tarihi döneme göre |
|---|
| Antik (Antik metin külliyatı) |
| Erken Ortaçağ |
| Ortaçağ yüzyıla göre |
| Erken Modern yüzyıla göre |
| Modern |
| Çağdaş |
Edebiyat tarihi; okuyucuya/dinleyiciye/gözlemciye eğlence, aydınlanma veya eğitim vermeye çalışan nesir veya şiir yazılarının tarihsel gelişimi ve bu eserlerin iletişiminde kullanılan edebi tekniklerin yıllar içindeki gelişimidir. Her yazı edebiyat değildir. Veri derlemeleri gibi bazı kayıtlı materyaller literatür olarak kabul edilmez.
Antik (Tunç Çağı – 5. yüzyıl)
[değiştir | kaynağı değiştir]Erken dönem edebiyatı, avcı-toplayıcı gruplarda mit ve folklor dahil olmak üzere sözlü gelenek yoluyla anlatılan hikâyelerden türetilmiştir. Hikâye anlatımı, insan zihninin nedensel muhakeme uygulamak ve olayları bir anlatıya dönüştürmek için gelişmesiyle ortaya çıktı ve dil, ilk insanların birbirleriyle bilgi paylaşmasına izin verdi. Erken hikâye anlatımı, dinleyicileri eğlendirirken aynı zamanda tehlikeler ve sosyal normlar hakkında bilgi edinme fırsatı sundu.[1] Efsaneler dünyayı anlamlandırmak için tüm kalıpların ve hikâyelerin kullanımını içerecek şekilde genişletilebilir ve psikolojik olarak insanlara özgü olabilir. Epik şiir, antik edebiyatın zirvesi olarak kabul edilir. Bu eserler genellikle ülkenin erken tarihinde yer aldığı söylenen efsanevi kahramanların başarılarını anlatan uzun anlatı şiirleridir. [2]
Yazı tarihi, MÖ 3200 dolaylarında Mezopotamya, MÖ 1250 dolaylarında Antik Çin ve MÖ 650 dolaylarında Mezoamerika dahil olmak üzere dünyanın farklı yerlerinde bağımsız olarak başladı. Literatür, öncelikle muhasebe gibi daha basit amaçlar için kullanıldığı için başlangıçta yazılı olarak kullanılmadı.[3] Hayatta kalan en eski edebiyat eserlerinden bazıları, Eski Mısır'dan Ptahhotep özdeyişleri ve Wenamun'un Hikayesi, Mezopotamya'dan Shuruppak'ın Talimatları ve Nippur'un Zavallı Adamı ve Antik Çin'den Klasik Şiir Klasiği'dir .[4]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sanat Tarihi
- Kitapların tarihi
- Fantezi tarihi
- Film tarihi
- Fikirler tarihi
- Şiir tarihi
- Bilimkurgu tarihi
- Tiyatro tarihi
- Yazı tarihi
- Entelektüel tarih
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Michelle Scalise (2017). "Literary Prehistory: The Origins and Psychology of Storytelling". Evans, Robert (Ed.). Critical Approaches to Literature: Psychological. Salem Press. ss. 67-83. ISBN 9781682172728.
- ^ Sutherland 2008.
- ^ Bazerman, Charles, (Ed.) (2008). "Origins and Forms of Writing". Handbook of research on writing : history, society, school, individual, text. L. Erlbaum Associates. ss. 7-26. ISBN 9781410616470. OCLC 418043692.
- ^ Deb. "10 Of The Most Ancient Pieces Of Literature Ever Found". History Daily (İngilizce). 3 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2022.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Edebiyat Ansiklopedisi 7 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
