Ea-nāṣir'e şikayet tableti
Ea-nāṣir'e şikayet tableti (UET V 8),[1] MÖ 1750'de Nanni adlı bir müşteriden Ea-nāṣir (Akadca: 𒂍𒀀𒈾𒍢𒅕) adlı bir tüccara gönderilen şikayet mektubudur. Mektup Ur'a gönderilmiştir. Akkad çivi yazısı ile yazılmış olan bu yazı, bilinen en eski yazılı müşteri şikâyeti olabilir. Şu anda British Museum'da saklanmaktadır.[2] 2015 yılında tabletin içeriği ve özellikle Ea-nāṣir internet meme'i olarak popülerlik kazandı.[3][4][5]
İçerik
[değiştir | kaynağı değiştir]
Tablet, Ea-nāṣir'in bakır satın almak için Dilmun'a gittiğini ve onu Mezopotamya'ya satmak için geri döndüğünü ayrıntılarıyla anlatıyor. Özel bir durumda Nanni'ye bakır külçe satmayı kabul etmişti. Nanni, işlemi tamamlamak için hizmetçisini parayla birlikte gönderdi.[7] Bakır, Nanni tarafından standartların altında olarak değerlendirildi[8] ve kabul edilmedi.
Cevap olarak Nanni, Ea-nāṣir'e teslim edilmek üzere çivi yazılı mektubu yazdı. Üzerinde Ea-nāṣir'e yanlış kalitede bakır teslimatı ve başka bir teslimatla ilgili sorunlar hakkında bir şikayet yazılıdır; Nanni [9] (işlemi yürüten) hizmetçisine kaba davranıldığından da şikayet ediyor. Bu yazıyı yazdığı sırada bakırı kabul etmediğini ancak bunun için para ödediğini belirtiyor.
Ea-nāṣir'in evi olduğuna inanılan harabelerde başka tabletler de bulundu. Bunlar arasında, bakırını henüz almadığından şikayet eden Arbituram adında bir adamın mektubu ve başka bir adamın kötü bakır almaktan bıktığını söylediği bir mektup yer alıyor.[10][11]
Keşif
[değiştir | kaynağı değiştir]
Tablet, Pennsylvania Üniversitesi ve British Museum'un 1922'den 1934'e kadar Sümer şehri Ur'da ortak bir keşif gezisine liderlik eden Sir Leonard Woolley tarafından keşfedildi ve satın alındı.[9][12]
Tanım
[değiştir | kaynağı değiştir]Tablet 11,6 santimetre (4+9⁄16 in) yüksekliğinde, 5 cm (1+15⁄16 in) genişliğinde, 2,6 cm (1 in) kalınlığında ve hafif hasarlıdır.[9]
Miras
[değiştir | kaynağı değiştir]Şikayet tableti, görünüşte anakronik doğası nedeniyle bir internet meme'i haline geldi; Forbes, bunun modern çağdaki kötü hizmetle ilgili birçok modern müşteri şikayetiyle benzerlik taşıdığını belirtti.[3][10][13]
Guinness Dünya Rekorları'na "En Eski Müşteri Şikayeti" olarak kabul edildi.[14]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Martin, W.J., (Ed.) (1953). Letters and Business Documents of the Old Babylonian Period. Ur Excavations: Texts. V. London, UK: British Museum Press. s. 5, Pl. XIV.
|ad=eksik (yardım) - ^ Hyken, Shep (23 Nisan 2015). "Oldest customer service complaint discovered: A lesson from ancient Babylon". Forbes. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2017.
- ^ a b "The Legend of Ea-Nāsir: how a Babylonian businessman became an internet meme". Institute of Archaeology. 8 Aralık 2022. 2 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2023.
- ^ Kern, Emily (3 Kasım 2021). "The Radical Promise of Human History". Boston Review. 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ Brinkley, Liv (17 Mart 2022). "The World's Oldest Customer Complaint Is Almost 4000 Years Old". Grunge. 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ "UET 5, 0081 (P414985)". CDLI (İngilizce). 28 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023.
- ^ Crawford, Harriet (July 2015). "Sir Leonard Woolley and Ur of the Chaldees". The Bible and Interpretation. University of Arizona. 23 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ Oppenheim (1967).
- ^ a b c "tablet". British Museum. object W 1953-0411-71. 18 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ a b Killgrove, Kristina (11 Mayıs 2018). "Meet the worst businessman of the 18th century BCE". Forbes. 23 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi22 Temmuz 2020.
- ^ Leemans (1960).
- ^ "Sir Leonard Woolley". British Museum. Collections online. 23 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ Podany (2022).
- ^ "Complaint Tablet To Ea-Nasir - World's Oldest Complaint Letter". Guinness World Records (İngilizce). 24 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2023.
Ek kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- = Text&ObjectID = P414985 "UET 5, 0081"
|url=değerini kontrol edin (yardım). Cuneiform Digital Library Initiative. University of California, Los Angeles. CDLI no. P414985. Erişim tarihi: 28 Eylül 2022. - "16814A | 1953,0411.71". UrOnline - The Digital Resource for the Excavation of Ur (İngilizce). The British Museum. Erişim tarihi: 28 Eylül 2022.
- "UET 5 81 [BM 131236 = 1953-04-11, 71 = U.16814a]". Archibab. Collège de France. 20 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2022.
- Know Your Meme page