Dolium

Ostia Antica'daki Dolia

Dolium (çoğulu: dolia), Antik Roma'da içerisine hasat zamanı şarap, zeytinyağı, buğday, incir konulan büyük bir kap formu. Bu tür kaplar Minos döneminde Girit'te yaygın biçimde kullanılıyordu. Bazılarının boyu 3 metreye ulaşıyordu. Tornada çekilemeyeceklerine göre, özel bir fırında yapıldıkları sanılmaktadır.

Biçimi

Dolium, çok geniş bir gövde yapısına sahip, genelde boyun kısmı ve kulpları olmayan veya çok kısa içbükey (konkav) boyunlu, içine sıvı veya kuru gıdaların rahat doldurulup boşaltılmasını sağlayan geniş ve sade ağızlı, içe doğru daralan ve genelde de dışa doğru çekilerek kalınlaştırılan dudak yapısına sahip bir depolama kaplarıdırlar.

Tarihçe

Dolium'un tarihi hakkında modern akademisyenlerin bildiklerinin büyük bir kısmı, antik Latin edebiyatından gelmektedir. Özellikle, Yaşlı Cato'nun De agri cultura, Varro'nun Res rustica, Columella'nın Res rustica ve Palladius'un Res rustica adlı eserleri, dolium'un boyutu, görünümü ve kullanım amaçlarını belirlememizde yardımcı olmaktadır. Bu kaynaklar, dönemin kırsal konularını ele alması sebebiyle, dolium'un kullanımına dair özel bilgilerin yanı sıra antik Roma'nın yaşamı ve kültürü hakkında da bilim insanlarına önemli bilgiler sunmaktadır. Bir diğer dikkate değer kaynak ise, I. Justinianus'un Digest'idir. Bu eser, doliumların antik Roma toplumundaki entegrasyonunun önemini tartışan Roma hukukçularının önceki eserlerinden alınmış alıntılardan meydana getirilmiş bir koleksiyondur. Bu kaynaklar ve doliumların yalnızca kısaca bahsedildiği diğer daha az önemli kaynaklarla birlikte, doliumlar Romalılar tarafından yapılmış en büyük tür toprak kaplar olarak tanımlanmaktadır.