Dövüş sanatları

MÖ 1700 civarından kalma bir Santorini freski. Boks yapan çıplak erkek çocuklar. Boks Akdeniz bölgesinde antik dönemde de uygulanmaktaydı.

Çin yazı karakterleriyle Wuşu

Dövüş sanatları veya savaş sanatları, çeşitli kurallara bağlanarak sistemleştirilmiş fiziksel mücadele ve talim geleneklerinin ve spor dallarının ortak adı. Günümüzde bu sporlar; fitness, kendini koruma, zihinsel disiplin, karakter gelişimi, kendine güven ve karşılıklı mücadele amacıyla yapılmaktadır. Bir kısmı özel silah ve ekipmanlar gerektirir.

Günümüzde çeşitli stilleriyle. Ninjutsu Wushu, Jujutsu, Lethwei, Kalarippayat, Pencak Silat, Aikijutsu, Taekyon gibi klasik, Karate, Tekvando, Judo, Aikido, Wing Chun gibi daha eski sistemlerin yakın dönemde yeni yorumları olan neo-klasik dövüş sanatlarının yanı sıra Kick Boks, Krav Maga, Jieishudan gibi çeşitli dövüş sanatlarından unsurların günümüz ihtiyaçları çerçevesinde bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş modern Melez savaş sanatları, Karma savaş sanatları da hem Kendini savunma hem de sağlık amaçlı çalışılmaktadır.

Bazı stiller

Şaolin rahiplerinin savaş sanatı çalışırken gösteren bir çizim

• Adithada: Antik Güney Hindistan savaş sanatı. Pratisyenler çıplak elleri, ayak, diz, dirsek ve alınlarını kullanırlar.
• Aikijujutsu: Kelime anlamı olarak İç enerjinin dışa yansıtılması ile uygulanan jujutsu formu demektir. İlk olarak Aiki in yo ho öğretisi olarak 11. yüzyılda dizayn edilmiştir. Modern dünyaya ilk olarak tanıtan ve açan kişi Sokaku Takeda Dai Sensei dir. Sanatın tam Adı Daitoryu Aikijujutsu3 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'dur.
• Aikido: Morihei Ueshiba'nın Aikijujutsu3 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'dan türettiği savaş yolu formu.
• Amarok: Bir Hun Türk Dövüş Sanatı. Almanya da ünlü Türk film dublörü Hakan Haslaman tarafından kurulmuştur.
• Amatör güreş: atışlar ve rakibi ayakta ve yerde kontrol etme üzerinde durur. Greco-Roman güreş ve Serbest stil güreş: kategorileri vardır.
• Amerikan Kenpo Amerikalı savaş sanatçısı Ed Parker tarafından Çin ve Japon stillerinden geliştirilmiş savaş sanatı.
• Aslando: Dünya literatüründe "Weg des Löwen" anlamını taşıyor. Türkiye'de ise "Aslan'ın yolu" diye biliniyor. Mikail Ali Çetiner tarafından Türk Milletinin birlik ve beraberliğine, tarihi, kültürel tüm unsurları faaliyet ve etkinliklerine bir nebze olsun katkıda bulunabilmek için kurulmuştur.
• Baguazhang: dahili bir Çin savaş sanatıdır.
• Bartitsu: Tenjin-Shinyo Ryu Jujutsu, Shinden-Fudo Ryu Jujutsu, ilk dönem Kodokan Judo, the Vigny system sopa dövüşü, klasik boks ve savate gibi sistemlerden türetilmiş eklektik bir kendini savunma sistemi.
• Brezilya Jiujitsusu: Bazı Japon Jujutsu okullarının değiştirilmiş bir versiyonu. Yer dövüşü üzerinde daha fazla durulmaktadır. Kurucularından biri olan Gracie'ye atıfla Gracie Jui-Jutsu da denilmektedir.
• Capoeira: 16. yüzyılda Brezilya'daki Angola köleleri tarafından geliştirilmiş dans, dövüş oyunu.
• Eskrima: Filipin kökenli savaş sanatı. Kali-Arnis adıyla da bilnmekte ve çoğunlukla bıçak-sopa dövüşüne yer vermektedir.
• Güreş: Vuruşsuz olarak rakibi yere yıkma veya yerde çeşitli oyunlar icra etmeye dayalı bir savaş sanatıdır. Antik Yunan'da olduğu gibi çeşitli toplumlarda (Türkler, Ruslar, Moğollar vs.) da güreş benzeri savaş sanatları geliştirilmiştir.
• Hapkido: Daitoryu Aikijujutsu3 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. sanatının Sokaku Takeda Soke (koruyucu iletici) 'nin Koreli öğrencisi Young-Sool Choi tarafından Tekvando Bacak tekniklerinin ve vuruşlarının karışımıyla oluşturduğu Savaş yolu formudur.
• Hung Gar: Güçlü duruşları olan bir savaş sanatı.
• Hwarangdo: Joo Bang Lee tarafından geliştirilmiş Kore savaş sanatı.

Bir kırış tekniği

• Melez savaş sanatları: değiş savaş sanatlarının bir araya getirilmesiyle oluşmuş sistemler. Jeet Kune Do ve Har-Ki gibi savaş sanatları.
• Jeet Kune Do: Bruce Lee tarafından geliştirilmiş, Wing Chun temelli savaş sanatıdır. Çeşitli savaş sanatlarından teknikler içerir. MMA yani Karma Savaş Sanatlarının ilk örneği veya atası olarak bilinir.
• Judo: Japon savaş sanatı.
• Jujutsu: Vuruş, atışlar, tutuşlar ve kilitlerin kullanıldığı silahsız savaş sanatları için kullanılan genel bir Japonca terim.
• Kajukenbo: Karate, Jujutsu, Kenpo ve Çin Boksunun 1947'de Oahu, Havai'de bir grup savaş sanatçısı tarafından bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur.
• Kalarippayat: Hindistan savaş sanatı. Ayurveda sağaltım sistemiyle de ilişkilidir.
• Karate: anlamı 'Boş El'dir. Okinava adasındaki dövüş sanatından modernize edilmiş bir spor ve savaş sanatıdır. Kyokuşinkai, Aşihara, Şotokan gibi alt türleri vardır.
• Kateda: Antik Tibet'de kökleri olduğu iddia edilen ancak son versiyonları Endonezya savaş sanatı Pencak Silat ve Kuntao sanatları olan bir savaş sanatı.
• Krav Maga: İsrail birlikleri tarafından oluşturulan savaş sanatıdır.
• Kenjutsu: Kılıcın kullanıldığı bir Japon savaş sanatı.

Kendo karşılaşması

• Kendo: Bambu sopaların kullanıldığı Japon Kılıç dövüşü sporu.
• Kuk Sool Won: Japon savaş sanatlarından etkilenmiş bir Kore dövüş sistemi.
• Kung Fu: ya da günümüzde daha çok kullanılan ismiyle Wushu. Çin'de geliştirilmiş çeşitli stilleri olan savaş sanatlarına verilen ortak ad.
• Kulelkavido: ya da İcyol yahut Chi Kung Tao. Sijo Yüksel Yılmaz'ın sistematize ettiği, Jeet Kune Do felsefesi üzerine bina edilmiş silahlı kalabalık dövüş tecrübelerinin pratik ve teorik sanatı.
• Kuttu Varisai: Tamil Nadu kökenli antik savaş sanatı.

Lethwei ya da Burma Boksu

• Lethwei: Myanmar Boksu adı ile de bilinen ulusal Myanmar savaş sanatı.
• Matrak Oyunu: Osmanlı İmparatorluğu'nda Yeniçeri biriminin her gün kılıç-kalkan eğitimlerden önce ve sonra ısınma ve moral düzeltme adına oynadıkları geleneksel bir oyundur. Matrak Oyunu'na, Osmanlı ve Selçuklu imparatorluklarında şenliklerde de eğlence amacıyla yer verilmiştir.
• Karma Dövüş Sanatları
• Muay Thai: Tayland Boksu adı ile de bilinen ulusal Tayland savaş sanatı. Kick Boks gibi dövüş sporları da aslen bu savaş sanatından esinlenilerek oluşturulmuştur.
• Ninjutsu: Ninjalar tarafından uygulanan Japon savaş sanatı. Bugün Ninjutsu adına Koga ve İga ekollerinden sadece birisi yaşamını sürdürmektedir. Ninjutsu, daha özel adıyla da bugün "Bujinkan Budo Taijutsu" adıyla bilinmektedir ve yaşayan son Soke'si Dr. Masaaki Hatsumi'dir.
• Pradal Serey: Kamboçya stili Kick Boks.
• Sanguchi: Türk mücadele sanatları ekolü.
• Sambo: Rusya'da geliştirilmiş bir güreş formu.
• Shaolin Kung Fu: Shaolin tapınağına bağlı olan rahiplerin savaş sanatı olan Kung-fu dallarının bütünü.
• Sayokan: Dünya literatüründe "Goshin Kaikan Karate" olarak bilinen Karate dalı. Türkiye'de ise Sayokan, yani "Savaşçının Yolu ve Kanı" adı ile bilinir ve kabul görür. Nihat Yiğit tarafından kurulmuştur.
• Shorinji Kempo: Japon savaş sanatı.
• Pencak Sılat: Malay dünyasında geliştirilmiş bir savaş sanatı. Endonezya, Malezya, Brunei ve Singapur'da farklı versiyonları uygulanmaktadır.

Türkiye'den Yağlı güreş

• Sindo: Endonezya Sılat'ın modern formu.
• Sip Kwon Do: modern melez bir savaş sanatı. Tekvando, Kick Boks gibi savaş sanatlarından geliştirilmiştir.
• Systema: Rusya kökenli bir sanattır.
• Tai Chi: Günümüzde daha çok sağlık amacıyla kullanılan bir Çin savaş sanatı.
• Taekyon: geleneksel Kore savaş sanatı.
• Tekvando: Güney Kore askerlerinin silahsız savaş sanatı. Günümüzde Olimpik ve Geleneksel olmak üzere ikiye ayrılmaktadır ve Olimpik dalı, dünyanın neredeyse her yeride yapılmaktadır.
• Tang Soo Do: Karate'den gelen geleneksel bir Kore savaş sanatı. En ünlü uygulayıcısı Chuck Norris'dir.
• Xingyiquan: (Hsing I Ch'üan), Çin kökenli dahili bir savaş sanatı.
• Vajra Mukti: (Elmas yumruk). Kuzey Hindistan'da Vedik döneme kadar geri giden en eski savaş sanatlarından biri.
• Varma Kalai: (hayati noktalar sanatı),Güney Hindistan'da Tamil Nadu bölgesinden antik bir savaş sanatı. Tamil tıp bilimi Varma Cuttiram ile yakından ilişkili olan ve vücuttaki hayati noktalar üzerinde duran bir savaş sanatı.
• Wakazamurai: Türk Dövüş Sanatı. Hanshi Şefik Gülten tarafından kurulmuştur.
• Wing Chun: (Ving Tsun veya Wing Tsun), 18. yüzyılın başlarında çeşitli Kung-fu dallarıyla geliştirilmiş olan ve son haline gelen en çağdaş ve aslen en etkili Kung-fu ve savaş sanatı yöntemlerinden biridir.
• Yağlı güreş: Yağlı Güreş, geleneksel bir Türk sporudur. Güreşçiler vücutlarına yağ sürerek güreştikleri için bu şekilde adlandırılır. Er Meydanı denilen alanlarda yapılır.
• Yesüken: Goshin Kaikan Karate, yani Sayokan içinde geliştirilmeye devam eden kılıç sanatı.
• Pervane Ryu Do: Sanatı: 1979 yılında Prof. Dr. Ömer CAN tarafından ortaya atılmış Judo, Karate, Turon Ko-boss, Aikido, Tekvando ve Boks sentezleri ve temellerinden oluşmuş bir Türk dövüş stilidir

Ayrıca bakınız

• Çin dövüş sanatları

Bağlantılar

• List of martial arts Dövüş sanatları listesi13 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Chi Kung Tao / Kulelkavido Founder of Yuksel Yilmaz from Turkey; Turkish Fight System, fundamentally Jeet Kune Do

Kapsamlı okuma

• Gichin Funokashi: Yaşam Yolum Karate-Do, Yol Yayınları
• Joe Hyams: Zen ve Savaş Sanatları, Yol Yayınları
• Taisen Deshimaru: Savaş Sanatları'nda Zen Yolu, Okyanus Yayıncılık
• Yüksel Yılmaz: Dövüş Sanatlarının Temel İlkeleri, 2000, Beyaz Yayınları
• Yüksel Yılmaz: Jeet Kune Do'nun Felsefesi, 2008, Yalın Yayıncılık
• Morihei Ueshiba: Aikido
• Sanguchi: Türk savaş sanatı Ayhan Kısrure
• Wakazamurai: Türk savaş sanatı Şefik Gülten
• Şefik Gülten: Yaşam Felsefem Budo, 2006, Toroslu Yayıncılık