Buz - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Kullanımı
    • 1.1 Sporlar
  • 2 Buzun kayganlığı
    • 2.1 Taşımacılık
      • 2.1.1 Kara taşımacılığı
  • 3 Galeri
  • 4 Konuyla ilgili yayınlar
  • 5 Kaynakça
  • 6 Dış bağlantılar

Buz

  • Afrikaans
  • Alemannisch
  • አማርኛ
  • Aragonés
  • Ænglisc
  • العربية
  • ܐܪܡܝܐ
  • مصرى
  • অসমীয়া
  • Asturianu
  • Atikamekw
  • Авар
  • Aymar aru
  • Azərbaycanca
  • تۆرکجه
  • Žemaitėška
  • Bikol Central
  • Bajau Sama
  • Беларуская
  • Беларуская (тарашкевіца)
  • Betawi
  • Български
  • भोजपुरी
  • বাংলা
  • Bosanski
  • Català
  • 閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄
  • Cebuano
  • ᏣᎳᎩ
  • Tsetsêhestâhese
  • کوردی
  • Čeština
  • Чӑвашла
  • Cymraeg
  • Dansk
  • Deutsch
  • Zazaki
  • डोटेली
  • Ελληνικά
  • Emiliàn e rumagnòl
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Na Vosa Vakaviti
  • Français
  • Frysk
  • Gaeilge
  • Gàidhlig
  • Galego
  • Avañe'ẽ
  • Hausa
  • 客家語 / Hak-kâ-ngî
  • עברית
  • हिन्दी
  • Hrvatski
  • Kreyòl ayisyen
  • Magyar
  • Հայերեն
  • İnterlingua
  • Bahasa Indonesia
  • Interlingue
  • Iñupiatun
  • Ido
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 日本語
  • Jawa
  • ქართული
  • Taqbaylit
  • Kumoring
  • Қазақша
  • ಕನ್ನಡ
  • 한국어
  • Кыргызча
  • Latina
  • Limburgs
  • Lombard
  • Lingála
  • Lietuvių
  • Latviešu
  • Мокшень
  • Malagasy
  • Māori
  • Minangkabau
  • Македонски
  • മലയാളം
  • Монгол
  • ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ
  • मराठी
  • Bahasa Melayu
  • မြန်မာဘာသာ
  • Эрзянь
  • Nāhuatl
  • Plattdüütsch
  • Nedersaksies
  • नेपाली
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • Nouormand
  • Occitan
  • ଓଡ଼ିଆ
  • ਪੰਜਾਬੀ
  • Deitsch
  • Polski
  • پنجابی
  • Português
  • Runa Simi
  • Română
  • Руски
  • Русский
  • Саха тыла
  • Sicilianu
  • Scots
  • سنڌي
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • සිංහල
  • Simple English
  • Slovenčina
  • Slovenščina
  • Soomaaliga
  • Shqip
  • Српски / srpski
  • Sunda
  • Svenska
  • Kiswahili
  • Ślůnski
  • தமிழ்
  • Tayal
  • తెలుగు
  • Тоҷикӣ
  • ไทย
  • Tagalog
  • Українська
  • اردو
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • Vèneto
  • Vepsän kel’
  • Tiếng Việt
  • West-Vlams
  • Volapük
  • Walon
  • Winaray
  • 吴语
  • ייִדיש
  • Vahcuengh
  • 中文
  • 文言
  • 閩南語 / Bân-lâm-gí
  • 粵語
  • İsiZulu
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Başlığın diğer anlamları için Buz (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Kar kristalleri Wilson Bentley, 1902

Buz, suyun donmuş haline verilen addır. Oda koşullarında 0 °C ve altında bulunur. Buzun yoğunluğu suyun yoğunluğundan az olduğu için su üstünde yüzebilir.

Kullanımı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sporlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Buz aynı zamanda eğlence için de kullanılabilmektedir. Buz pateni, tour skating, buz hokeyi, ice fishing, ice climbing, körling, broomball ve kızak yarışları olan bobsled, kızak ve skeleton gibi sporlarda buzlu bir alana ihtiyaç duyulur. Buzlu ortamlarda yapılan birçok farklı spor dalı, 4 yılda bir düzenlenen ve bu sporların uluslararası düzeyde temsilini sağlayan Kış Olimpiyat Oyunları'nda boy göstermektedir.

Buzun kayganlığı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Buz, sanıldığı gibi, düzgün bir yüzey olduğu için kaygan değildir. Bu durum şöyledir, buz pateninin çok küçük yüzeyinin buza basınç yapması dolayısı ile değen noktadaki buzun erimesi ve oluşan bu ince su tabakası üzerinde patenin hareket etmesi olmaktadır. (Ucu keskin bir bıçak gibi olan patenlerin buza değen alanı o kadar küçüktür ki, erime ısısını 1 °C azaltmak için tam 130 kg/cm2 gereken buz yüzeyini derhal eritir.)[1]

Taşımacılık

[değiştir | kaynağı değiştir]

Buz, karada, denizde ve havada güvenli ulaşımı zorlaştırır.

Kara taşımacılığı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Körüklü otobüs tarafından buz üzerinde kontrolün kaybedilmesi

Yolda buz tehlikelidir. Kara buzu fark etmek zordur çünkü kolayca görülmez. Donan yağmur veya erime noktası civarı sıcaklıkta kar nedeniyle araç pencerelerinde buz oluşur. Güvenli sürüş için, bu buzun temizlenmesi gerekir. Buz kazıyıcılar buz kırmak ve cam temizlemek için tasarlanmıştır ancak buzu çıkarmak uzun ve zahmetli bir iş olabilir.

Donma noktasının altında, pencerelerin iç yüzeyinde ince bir buz kristali tabakası oluşabilir. Bu genellikle araç bir süre sürüldükten sonra yalnız bırakılırsa bu durum oluşabilir veya dış sıcaklık çok düşükse aracı sürerken de olabilir. Aracın içindekileri nefesindeki nem buz kristallerin su kaynağıdır. Bu buzu çıkarmak zahmetlidir, bu yüzden aracı park ederken nemin dışarı çıkması için aracın camları hafifçe açılır veya arka cam buz çözücüde çalıştırılabilir. Benzer bir sorun binalarda da vardır bu nedenle birçok soğuk bölgenin yalıtımında çift camlı pencere kullanılır.

Dış ortam sıcaklığı uzun süre donma noktasının altında kalırsa, göller ve diğer su kütleleri üzerinde çok kalın buz tabakaları oluşabilir ancak akan suyun olduğu yerlerde bunun için çok daha soğuk sıcaklıklar gerekir. Buz, otomobil'ler ve kamyon'lar ile üzerinden geçilebilecek kadar kalınlaşabilir. Buzun üzerinden araçla güvenli şekilde geçmek için buzun kalınlığının en az 30 cm olması gerekir.

Kar eritme sistemi yol vb alanların yalnızca bir kısmında kar ve buz birikmesini önler.

Galeri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • İzlanda'nın en büyük buzul gölü olan Jökulsárlón Gölü'nde bir buz bloku.
    İzlanda'nın en büyük buzul gölü olan Jökulsárlón Gölü'nde bir buz bloku.
  • Kış ayında buz tutan çalılar.
    Kış ayında buz tutan çalılar.
  • Buzlarla kaplanmış küçük otlar.
    Buzlarla kaplanmış küçük otlar.
  • Buz sarkıtları.
    Buz sarkıtları.
  • İzlanda, sahilindeki 4 tonluk doğal dev buz kütlesi.
    İzlanda, sahilindeki 4 tonluk doğal dev buz kütlesi.
  • Bir bardak buzlu su..
    Bir bardak buzlu su.
    .
  • Kış boyunca buz tutmuş Çit.
    Kış boyunca buz tutmuş Çit.
  • Dinner Plain'de (Avustralya) çatıda oluşan buz saçakları.
    Dinner Plain'de (Avustralya) çatıda oluşan buz saçakları.
  • Kanada Big White Kayak Merkezi Big White Ski Resort'nde buz sarkıtları.
    Kanada Big White Kayak Merkezi Big White Ski Resort'nde buz sarkıtları.
  • Kerman, İran'da Orta Çağ'da yapılmış bir buz evi (yakhchal).
    Kerman, İran'da Orta Çağ'da yapılmış bir buz evi (yakhchal).
  • Rüzgâr ve su sıçramasıyla oluşmuş buz tanecikleri. Harlech, Galler Ülkesi'nde bir tepe.
    Rüzgâr ve su sıçramasıyla oluşmuş buz tanecikleri. Harlech, Galler Ülkesi'nde bir tepe.

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Gosnell, Mariana. (2005). Ice : the nature, the history, and the uses of an astonishing substance. New York: Knoph. ISBN 978-0-679-42608-0.
  • Marling, Karal. (2008). Ice : great moments in the history of hard, cold water. St. Paul, MN: Borealis Books. ISBN 978-0-87351-628-0
  • Petrenko, Victor F and Whitworth, Robert W. (1999). "Physics of ice." Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-851895-1

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Korugan, Tamer (2007). LÜZUMSUZ BİLGİLER ANSİKLOPEDİSİ - 1. İstanbul: AYKIRI YAY. s. 24, 25. ISBN 9789758337439. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Vikisözlük'te buz ile ilgili tanım bulabilirsiniz.
Wikimedia Commons'ta Buz ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.
  • The National Snow and Ice Data Center25 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • The phase diagram of water-steam-ice: WebCalculation 5 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • The phase diagram of water, including the ice variants 9 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Webmineral listing for Ice 14 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • MinDat.org listing and location data for Ice25 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • The physics of ice 27 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • A recent discovery about how ice melts 18 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • 'Unfreezable' water, 'bound water' and water of hydration 29 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Electromechanical properties of ice 17 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Estimating the maximum thickness of an ice layer 7 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BNF: cb11976453f (data)
  • GND: 4013994-3
  • LCCN: sh85063965
  • NARA: 10640872
  • NDL: 00566627
  • NKC: ph242469
  • NLI: 987007538548805171
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Buz&oldid=35325213" sayfasından alınmıştır
Kategori:
  • Buz
Gizli kategoriler:
  • Commons kategori bağlantısı Vikiveri'de tanımlı olan sayfalar
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NARA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar
  • Sayfa en son 20.14, 6 Mayıs 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Buz
Konu ekle