Bonolar

Brong veya Abron olarak da bilinen Bonolar, Gana'nın merkezinde ve Fildişi Sahili'nin kuzeydoğusunda yaşayan bir Akan halkıdır. Bono Twi dilini konuşurlar ve en büyük anaerkil Akan gruplarından birini oluştururlar.^[1] Techiman geleneklerine göre, Bonolar bir devlet kuran ilk Akanlardı ve diğer Akan devletleri Bonolardan sonra ortaya çıkmıştır.^[2] Sözlü gelenekler ve arkeolojik kanıtlar, Bono Manso ve Begho'nun erken dönem Akan yerleşiminin önemli merkezleri olduğunu ortaya çıkarmaktadır.^[3]^[3]^[4]^[5] Bazı tarihçiler Bonoları Akan halkının kökeni olarak tanımlar ve tüm Akan grupları kökenlerini Bonolara dayandırırlar.^[6]^[7]^[8] Arkeolojik kanıtlar ve modern tarihçiler, Bono-Manso ve Begho'nun Akan halkının en erken gelişme merkezlerinden birkaçı olduğunu, hem sözlü geleneklere hem de maddi kanıtlara sıkı sıkıya bağlı kültürel ve politik oluşumun önemli yerleri olarak hizmet ettiğini vurgulamaktadır.^[9]^[10]^[4]

Kaynakça

^ Akuamoa 2013, s. 20.
^ Effah-Gyamfi 1974, ss. 218–219.
^ ^a ^b Konadu 2010, s. 34.
^ ^a ^b Konadu & Campbell 2016, s. 33.
^ Buah 1998, s. 9.
^ Buah 1980, s. 9.
^ Schneider 1974, s. 270.
^ Odotei & Awedoba 2006, s. 452.
^ Compton 2017, ss. 39–41.
^ Konadu 2010, ss. 34–35.

Bibliyografya

Anquandah, James (2013). "The People of Ghana: Their Origins and Cultures". Transactions of the Historical Society of Ghana, 15. ss. 1-25. ISSN 0855-3246. JSTOR 4385500923 Nisan 2025.
Arhin, Kwame (1979). A Profile of Brong Kyempim: Essays on the Archaeology, History, Language and Politics of the Brong Peoples of Ghana. Monograph. Institute of Development Studies and Partner Organisations. Erişim tarihi: 24 Nisan 2025.
Crossland, L. B. (1989). Pottery from the Begho-B2 Site, Ghana. African Occasional Papers. 4. Calgary: University of Calgary Press. ISBN 0-919813-84-4.
Effah-Gyamfi, E. (1974). "Aspects of the Archaeology and Oral Traditions of the Bono State". Transactions of the Historical Society of Ghana. 15 (2). ss. 217-227. JSTOR 4140657024 Nisan 2025.
Effah-Gyamfi, Kwaku (1987). "Archaeology and the Study of Early African Towns: The West African Case, Especially Ghana". West African Journal of Archaeology. Cilt 17. ss. 229-241. JSTOR 2580203123 Nisan 2025.
Kumah, Daniel (2024). "Early Trade and Urbanization in Pre-Modern Ghana: Evidence from Begho ca 1000 to 1700 AD". Akurang-Parry, Kwabena O.; Biveridge, Fritz (Ed.). History, Culture and Heritage of Ghana: Essays in Honour of Professor Robert Addo-Fening. Yaoundé: Langaa RPCIG. ss. 165-200. ISBN 978-9956-553-68-6. Erişim tarihi: 23 Nisan 2025.
Konadu, Kwasi (2010). The Akan Diaspora in the Americas. Oxford: Oxford University Press. doi:10.1093/acprof:oso/9780195390643.001.0001. ISBN 9780195390643. Erişim tarihi: 23 Nisan 2025.
Konadu, Kwasi (2022). "A Manden Myth in the Akan Forests of Gold". African Economic History. 50 (2). ss. 64-86. doi:10.3368/aeh.50.2.6423 Nisan 2025.
Konadu, Kwasi; Campbell, Clifford C. (2016). The Ghana Reader: History, Culture, Politics. Duke University Press. doi:10.2307/j.ctv125jqp2. ISBN 9780822359845. Erişim tarihi: 24 Nisan 2025.
Posnansky, Merrick (2015). "Begho: Life and Times". Journal of West African History. 1 (2). ss. 95-118. doi:10.14321/jwestafrihist.1.2.0095. JSTOR 10.14321/jwestafrihist.1.2.009523 Nisan 2025.
Warren, Dennis M. (1975). "Bono Royal Regalia". African Arts. 8 (2). ss. 16-21. doi:10.2307/3334826. JSTOR 333482623 Nisan 2025.
Warren, Dennis M. (1976). "The Use and Misuse of Ethnohistorical Data in the Reconstruction of Techiman-Bono (Ghana) History". Ethnohistory. 23 (4). ss. 365-385. doi:10.2307/481652. JSTOR 48165223 Nisan 2025.
Adandé, Alexis; Arinze, Emmanuel, (Ed.) (2002). Museums & Urban Culture in West Africa. West African Museums Programme. ISBN 9780852552759. Erişim tarihi: 24 Nisan 2025.
Shillington, Kevin (2005). Encyclopedia of African History: A–G. 1. Taylor & Francis. ISBN 9781579582456. Erişim tarihi: 24 Nisan 2025.
Buah, F.K (1998). A History of Ghana. London: MacMillan. ISBN 9780333659342. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2025.
Odotei, Irene K; Awedoba, A.K. (2006). Chieftaincy in Ghana: Culture, Governance and Development. 1. Sub-Saharan Publishers. ISBN 9789988550745. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2025.
Compton, Anne M. (2017). Excavations at Kranka Dada: An Examination of Daily Life, Trade, and Ritual in the Bono Manso Region. BAR International Series. 2857. BAR Publishing. ISBN 9781407315843. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2025.
Schneider, David M. (1974). Matrilineal kingship. University of California Press. Erişim tarihi: 5 Haziran 2025.
Konadu, Kwasi (2007). Indigenous Medicine and Knowledge in African Society. New York: Routledge. ISBN 9780415956208. Erişim tarihi: 5 Haziran 2025.

[FOOTNOTEAkuamoa201320-1] Akuamoa 2013, s. 20.

[FOOTNOTEEffah-Gyamfi1974218–219-2] Effah-Gyamfi 1974, ss. 218–219.

[FOOTNOTEKonadu201034-3] Konadu 2010, s. 34.

[FOOTNOTEKonaduCampbell201633-4] Konadu & Campbell 2016, s. 33.

[FOOTNOTEBuah19989-5] Buah 1998, s. 9.

[FOOTNOTEBuah19809-6] Buah 1980, s. 9.

[FOOTNOTESchneider1974270-7] Schneider 1974, s. 270.

[FOOTNOTEOdoteiAwedoba2006452-8] Odotei & Awedoba 2006, s. 452.

[FOOTNOTECompton201739–41-9] Compton 2017, ss. 39–41.

[FOOTNOTEKonadu201034–35-10] Konadu 2010, ss. 34–35.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]