Banat
Banat, günümüzde Macaristan, Romanya ve Sırbistan sınırları içinde kalan bir bölgedir.
Banat'ı 1552'de Osmanlı Devleti ele geçirmiştir. 1718'de Pasarofça Antlaşması ile Avusturya'ya teslim etmişlerdir.
Daha sonra Avusturya İmparatoriçesi Maria Theresa bu bölgeye çok sayıda göçmen yerleştirmiştir. Ancak 1779'da Avusturyalılar bu bölgeyi Macarlar'a bırakmışlardır.
I. Dünya Savaşı'nda sonra 1920'de imzalanan Trianon Antlaşmasıyla Macaristan, Romanya ve Yugoslavya arasında paylaştırılmıştır.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]
Banat, güneyde Tuna, batıda Tisa, kuzeyde Mureş ve doğuda Güney Karpatlar ile sınırlanan Pannonian Havzası'nın parçasıdır.[1] Tarihi Banat'ın toplam alanı 28.526 km2'dir. Çeşitli kaynaklar biraz daha farklı rakamları verir.[2] İl 1920'de bölündüğünde Romanya'ya 18.966 km2 (toplamın yaklaşık ⅔'ü), Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı'na 9.276 km2 (toplamın yaklaşık ⅓'ü) ve Macaristan'a 284 km2 (toplamın yaklaşık %1'i) tahsis edilmiştir.[3]
Romanya Banat'ı güney ve güneydoğuda dağlıkken, kuzey, batı ve güneybatıda düz ve bazı yerlerde bataklıktır.[1] Bazı Banat dağ masifleri, Güney Karpatlar'ın batı kolunu, yani Țarcu Dağları ve Cerna dağlarını oluşturur. Semenic, Anina, Dognecea, Almăj ve Locva bölümleriyle Poiana Ruscă Dağları ve Banat Dağları Batı Karpatlar'ın parçasıdır. Batıdaki ön-dağlık tepeler, tarihi Banat topraklarının yaklaşık üçte birini oluşturur. Rakımları 200 ila 400 metre arasındadır. Yüksek ova (100 metreden fazla, 140 metreye kadar rakımlı) Vinga, Buziaș, Gătaia ve Fizeș ovalarıyla temsil edilir. 100 ila 130 metre arasındaki orta yükseklikteki ovalar ise Hodoni, Duboz, Tormac, Jamu Mare, Arad ve Sânnicolau Mare ovalarıdır ve alçak ova (100 metrenin altındaki rakımlarda) nehir çayırları, kapsamlı düzenleme çalışmalarından önceki taşkın yatakları ile temsil edilir. Pannonian Ovası'nın bileşenleri olan bu ovalar, Banat bölgesinin diğer üçte birini temsil eder. Lucareț ve Gătaia'da Piatra Roșie (211 m) ve Șumigu (200 m) adında iki sönmüş yanardağ vardır.
 | Macaristan'daki bir yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Romanya'daki bir yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
.svg){kind=small} | Sırbistan'daki bir yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Rusu, Raularian (2007). Organizarea spațiului geografic în Banat (PDF). Timișoara: Mirton. ISBN 978-973-52-0201-9. 27 Mart 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2022.
- ^ Forțiu, Sorin. "Și totuși, care este suprafața Banatului?" (PDF). 17 Aralık 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Bizerea, Marius (1975). "Banatul, ca unitate și individualitate istorico-geografică în cadrul pământului locuit de români". Tibiscus. Etnografie. Timișoara: Muzeul Banatului. ss. 7-25.