Ayla Sevim Erol
Ayla Sevim Erol | |
|---|---|
| Vatandaşlık | Türkiye |
| Eğitim | Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi |
| Tanınma nedeni | Çorakyerler Omurgalı Fosil Yatağı'ndaki kazılar |
| Kariyeri | |
| Dalı | Paleoantropoloji |
| Çalıştığı kurum | Ankara Üniversitesi |
Ayla Sevim Erol, Türk antropolog.
Adli antropolojinin Türkiye’de tanınması ve yerleşmesi konusunda emek vermiş; Ankara Üniversitesi'nde Türkiye'nin ilk antropoloji yüksek lisans ve doktora programını başlatmıştır. Anadolu toplumlarına ait iskeletlerin incelenip biyolojik özelliklerinin belirlenmesine yönelik çalışmaları vardır. Çankırı'daki Çorakyerler Omurgalı Fosil Yatağı'ndaki kazılara başkanlık etmiş, bu kazılarda binlerce fosil bulunmuş ve yeni hayvan türleri tespit edilmiştir.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kahramanmaraş ili Göksun ilçesine bağlı bir Çerkes köyü olan Yantepe'de doğdu. Ailesinin altı çocuğunun dördüncüsü idi.[1] Ortaokulu Göksun'daki Anafartalar Ortaokulu’nda tamamladıktan sonra eğitimine Ankara'da tıp öğrenimi gören ağabeyinin yanında devam etti; Ankara Kız Lisesi’nde öğrenim gördü. Ağabeyinin uzmanlık eğitimi için Kayseri'ye gitmesi üzerine onunla ve diğer kardeşleriyle Kayseri'ye yerleştiler ve Ayla Sevim Erol liseyi Kayseri'de tamamladı.[1]
1981'de Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nin Antropoloji bölümüne girdi. Yükseköğrenimini tamaladıktan sonra Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’ne araştırma görevlisi olarak çalışmaya başladı; yüksek lisans ve doktora eğitimini aynı kurumda tamamladı. Akademik yaşamına Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Paleoantropoloji Anabilim Dalında devam etti.
Erol, akademik yaşamı boyunca adli bilimcilerle ortak projelerde yer alarak diş hekimleri ve adli tıp hekimleriyle birlikte çalıştı. Ankara Üniversitesi Adli Bilimler Enstitüsü'nde Türkiye'nin ilk antropoloji yüksek lisans ve doktora programını başlattı. Birleşmiş Milletler'in bir projesi kapsamında Kıbrıs Kayıp Şahısları Kimliklendirme Komitesi’nde eğitim verdi ve bu komite bünyesinde adli antropologlar yetiştirdi. İçişleri Bakanlığı’na bağlı birimler için ‘Olay Yeri İnceleme’ kurslarında da adli antropoloji dersleri verdi.[1]
Pek çok uluslararası kazı çalışmasına katıldı. Fransa’da, Belçika’da, Gürcistan’da ve Etiyopya'daki kazılarda deneyim kazandı.[2] 20!'den itiabaren Türkiye'nin en zengin fosil lokalitelerinden birisi olan Çorakyerler Omurgalı Fosil Yatağı'ndaki kazıları yürüttü.[3][4][5] Bu kazılada 40'tan fazla türe ait binlerce fosil bulundu ve dört yeni hayvan türü (oklu kirpi benzeri bir hayvan olan Hystrix kayae; keçiden büyük, geyikten küçük bir tür olan Qurliqnoria chorakensis; geyik ile keçi arasında antilop benzeri bir tür olan Gangraia anatolica; goril benzeri bir canlı olan Anadoluvius turkae) tespit edildi.[6] Nature dergisinde yayınlanan bir araştırmayla birlikte bölge, uluslararası bilim insanlarının dikkatini çekmeye başladı.[7] Çalışmaları, 2025'te Çukurova Sanat Girişimi tarafından Çukurova Ödülü ile ödüllendirilmiştir.[8]
Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]- 2025 Çukurova Ödülü
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Şimşek, Emine (8 Mart 2022). "Prof. Dr. Ayla Sevim Erol: Fosillerin peşinde bir ömür". Jineps Gazetesi. 4 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2025.
- ^ "Prof. Dr. Ayla Sevim Erol: Çankırılılar neye sahip olduğunun farkında değiller. haberi". Arkeolojik Haber. 14 Eylül 2018. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2025.
- ^ "Anadolu'nun Paleontolojisi: Prof. Dr. Ayla Sevim Erol Röportajı". Arkeofili. 3 Aralık 2023. 4 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2025.
- ^ "8.5 milyon yıllık fosiller bulundu". www.hurriyet.com.tr. 12 Ağustos 2017. Erişim tarihi: 26 Mart 2025.
- ^ "Çankırı'da Omurgalı Fosil Kazıları Başladı". Milliyet. 30 Temmuz 2019. Erişim tarihi: 26 Mart 2025.
- ^ "Çankırı'da fosilleri bulunan 4 tür bilim dünyasına kazandırıldı". Anadolu Ajansı. 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2025.
- ^ Kaygın, Muhammed (29 Temmuz 2024). "Çankırı Çorakyerler fosil yatağı, uluslararası alanda dikkat çekiyor". Anadolu Ajansı. 29 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2025.
- ^ "Çukurova Ödülleri antropolog Ayla Sevim Erol ile şair Cevat Çapan'a verildi". Hürriyet. 8 Şubat 2025. Erişim tarihi: 26 Mart 2025.
- Ek okuma
- Sevim-Erol, A., Begun, D.R., Yavuz, A. et al. A new ape from Türkiye and the radiation of late Miocene hominines. Commun Biol 6, 842 (2023). https://doi.org/10.1038/s42003-023-05210-5