August Cieszkowski
August von Cieszkowski (1814–1894), Polonyalı filozof, ekonomist ve siyasi aktivisttir. Genç Hegelciler akımının önemli bir figürü olan Cieszkowski, özellikle felsefi düşüncenin eyleme dönüştürülmesi fikriyle modern sosyalizmin ve Karl Marx'ın düşüncelerinin gelişiminde kilit bir rol oynamıştır.[1] Prusya Parlamentosu'nda milletvekilliği yapmış ve Polonya ulusal çıkarlarını savunmuştur. Modern tarım eğitimine büyük önem vermiş, Polonya'da bir tarım yüksekokulu kurmuştur. Radikal görüşlerine rağmen dinden kopmamış, sosyal reformları Hristiyan etik değerleriyle birleştirmeye çalışmıştır.
Hegel, felsefenin görevinin dünyayı geriye dönük olarak anlamak "Minerva’nın baykuşu alacakaranlıkta uçar" olduğunu savunurken; Cieszkowski, felsefenin artık geleceği inşa etmesi gerektiğini ileri sürmüştür. Bu düşünce tarzı, Marx'ın "Filozoflar dünyayı yalnızca çeşitli biçimlerde yorumladılar; oysa sorun onu değiştirmektir" şeklindeki ünlü görüşünün temelini oluşturur. Soyut felsefi teorilerin toplumsal eylemle birleşmesi gerektiğini savunarak "praksis" (eylem) kavramını Hegelci sisteme dahil etmiştir. [2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Suber, Peter (19 Ağustos 2005). "JISC supports the Stanford Encyclopedia of Philosophy". doi.org. Erişim tarihi: 23 Aralık 2025.
- ^ Cieszkowski, August (31 Aralık 1838). "Prolegomena zur Historiosophie". doi:10.1515/9783111534664.