Anguilla Cumhuriyeti
Republic of Anguilla Anguilla Cumhuriyeti | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1967-1969 | |||||||||
.svg) Bayrak
 Arma
| |||||||||
 | |||||||||
| Başkent | The Valley | ||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Anguilla Cumhuriyeti, Anguilla adasında 11 Temmuz 1967 ile 19 Mart 1969 tarihleri arasında var olan kısa ömürlü, tanınmayan bağımsız bir devletti. Ada bu tarihte daha önce de bulunduğu Birleşik Krallık kontrolü altına girmiştir.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]27 Şubat 1967'de Birleşik Krallık, Saint Christopher-Nevis-Anguilla denizaşırı topraklarına kendi anayasasının geçerli olacağı ve önemli ölçüde özerkliğin tanındığı "ortak devlet" statüsü verdi. Birçok Anguillalı, ana yönetimin bulunduğu Saint Kitts'den yapılan siyasi itaate şiddetle karşı çıkarak 30 Mayıs 1967'de (Anguilla Günü olarak bilinir), Saint Kitts polislerini adadan tahliye etti.[2] Adada oluşturulan geçici hükûmet, Amerika Birleşik Devletleri yönetimi altına girmeyi teklif etse de bu teklif reddedildi. 11 Temmuz 1967'de, Anguilla'nın 'acemi devletten' ayrılması konusunda bir referandum yapıldı. Seçmenler 1813 lehte oy ve 5 aleyhte oy ile Saint Christopher-Nevis-Anguilla birliğinden ayrılma kararı verdi. Aynı süreçte bir bağımsızlık bildirisi kaleme alınarak Walter Hodge tarafından kamuoyuna duyurulmuştur.[3]
Hemen ayrı bir yasama konseyi kuruldu. Peter Adams, Anguilla Adası Konseyi'nin ilk başkanı olarak görev yaptı, ancak Anguilla'nın yeniden Saint Kitts ile birleştirilmesi yönündeki teklifi kabul etmesinin ardından görevden alındı ve yerine Ronald Webster getirildi. Aralık 1967'de, Birleşik Krallık parlamentosunun iki üyesi, bir İngiliz yetkilinin bir yıllığına Anguilla Konseyi ile birlikte temel idarî yetkiyi kullanacağı bir geçici anlaşma üzerinde çalıştı. Tony Lee, 8 Ocak 1968'de göreve başladı, ancak görev süresinin sonunda, adanın yönetiminin uzun vadeli geleceği konusunda hiçbir anlaşmaya varılmadı.
Cumhuriyet ilanı
[değiştir | kaynağı değiştir]6 Şubat 1969'da Anguilla'da düzenlenen ikinci referandumda da Saint Kitts ile yeniden birleşme sorusu 1739'a karşı 4 oyla reddedilmesinden bir gün sonra Anguilla bağımsızlığını ilan etti.[4]
Webster bir kez daha başkan olarak görev yaptı. Yeni bir Birleşik Krallık elçisi William Whitlock, 11 Mart 1969'da yeni bir geçici Birleşik Krallık yönetimi önerisiyle gelse de bu kabul edilmeyerek Whitlock adadan gönderildi.[5]
Yeniden Birleşik Krallık kontrolünün sağlanması
[değiştir | kaynağı değiştir]19 Mart 1969'da Birleşik Krallık, adada sükûneti sağlamak ve düzeni yeniden kurmak için adaya asker çıkardı.[6] Webster, askerlerin adaya ulaşmasının ardından adadan Birleşmiş Milletler Genel Kuruluna hitap ederek Anguilla'nın kendi kaderini tayin hakkına sahip olması gerektiğini savunma gerekçesiyle kaçtı.
Anguilla'nın 1971 yasası ile Saint Kitts ve Nevis'ten ayrılmasına izin verilmiş, ancak bu adım anca 1980 yasası ile resmiyete dönüştürülmüştür. 19 Aralık 1980'de adanın resmî olarak Saint Kitts'ten ayrılıp ayrı bir Birleşik Krallık bölgesi haline gelmesine izin verildi. Saint Kitts ve Nevis 1983'te Birleşik Krallık'tan tam bağımsızlığını elde ederken, Anguilla bir Britanya Denizaşırı Toprakları bölgesi statüsünü elde etti.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ George C. Abbott (1971). "Political Disintegration: The Lessons of Anguilla". Government and Opposition (İngilizce). 6 (1): 58-74. doi:10.1111/j.1477-7053.1971.tb00812.x. ISSN 0017-257X.
- ^ David X. Noack: Die abtrünnige Republik Anguilla 17 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., amerika21.de 2016-09-27. Retrieved on 2017-04-23.
- ^ Donald (1972). Under an English Heaven. New York: Simon & Schuster. ss. 78-79. ISBN 0-671-21311-3.
- ^ A History of St. Kitts. Macmillan Caribbean. 2002. ss. 147-149. ISBN 9780333747605.
- ^ Roth, Andrew (7 Kasım 2001). "Obituary: William Whitlock". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2020.
- ^ "Anguilla: The farcical British invasion everyone forgets". The National. 19 Mart 2019. 19 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2020.