Ali Bapir
| Ali Bapir | |
|---|---|
| |
| Ali Bapir - İslamcı Kürt Politikacı | |
| Kürdistan İslami Grubu Kurucusu ve Lideri | |
| Görevde | |
| Makama geliş 2001 | |
| Irak Temsilciler Meclisi | |
| Görev süresi 2009-2013 | |
| Kürdistan İslami Grubu siyasi büro üyesi | |
| Görev süresi 1991-2001 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1961 (63-64 yaşında) Süleymaniye, Kürdistan Bölgesi |
| Partisi | Kürdistan İslami Grubu |
| Çocuk(lar) | Şerif Ali Bapir |
| Mesleği | Siyasetçi, Yazar, İslam Âlimi |
Ali Bapir, Kürtçe: عهلی باپیر, romanize: Elî Bapîr Mamoste Ali Bapir olarak da bilinir, Irak Kürdistanı'nda Kürt İslam alimi ve siyasetçidir. Kürdistan Adalet Grubu'nun (eski adıyla Kürdistan İslami Grubu) kurucusu ve şu anki başkanıdır.[1] 1961 yılında Irak Kürdistanı'nın Pshdar bölgesinde doğmuştur. Siyaset, İslam, toplum, Kürtler ve Kürdistan üzerine 150'den fazla kitap yazmıştır. Kürt İslamcılık ideolojisine sahip en popüler siyasetçidir.
Bapir, 1980'lerde Peşmerge savaşçısı olarak Saddam Hüseyin rejimine karşı savaştı. Ayrıca, Saddam Hüseyin rejimiyle birlikte çalışan ve bir İslami Kürdistan Hareketi (IKH) üyesini öldüren öz kardeşini öldürmesiyle de tanınır.[2] 2000 yılında İslami Kürdistan Hareketi'nden (IKH) ayrılıp Kürdistan Adalet Grubu'nu kurduktan sonra, aşırılıkçıların bir İslam emirliği kurduğu İran sınırına bitişik Halepçe bölgesinde kaldı.[3]
Ali Bapir, Türkiye'nin Kürt vatandaşlarına yönelik muamelesine karşı çıkan ilk Kürt siyasetçilerden biri olarak bilinir. 2016 yılında Türkiye'ye yaptığı resmi bir ziyarette, "Türkiye Kuzey'deki Kürtlere zulmetmeyi bırakmalı" ve "Müslüman dünyasının sorunu, 1916 Sykes-Picot anlaşmasının kurallarına göre oynamak için İslam'ı ve geleneği terk etmeleri ve bu anlaşmanın ulusları gayri meşru sınırlar boyunca bölmesidir" şeklinde açıklamalarda bulunmuştur.[4]
IŞİD'in ortaya çıkışından kısa bir süre sonra Bapir, "Aşırılığın Kınanması ve Aşırılıkçı Fikirlerin Reddi" adlı bir dizi kitap yayınlamış ve bu kitaplarda Kur'an'ın öğretilerinin hoşgörü ve birlikteliği teşvik ettiğini yazmıştır.[5]
IŞİD 2015 yılında Kürdistan'a saldırdığında Ali Bapir, halkı bölgeyi savunmaya çağıran bir bildiri yayınlamış ve "Dini yaşamı, insanları ve toprakları savunmak dini bir yükümlülüktür, bu nedenle hepinizi tamamen hazır olmaya ve [Kürdistan] bölgesini korumak için ne gerekiyorsa yapmaya çağırıyorum" demiştir.[6]
10 Nisan 2016'da Süleymaniye'deki Tawar Salonu'nda, Ali Bapir ile Kürdistan Yurtseverler Birliği Yürütme Kurulu Başkanı Mala Bakhtiyar arasında, bir Fransız üniversitesinin Beşeri Bilimler Bölümü gözetiminde "Kürdistan Demokrasi ve Laiklik Arasında" başlıklı bir münazara düzenlenmiştir. Münazara daha sonra 2016 yılında aynı başlıkla bir kitap olarak basılmıştır. Arapça ve İngilizceye çevrilerek yayınlanmıştır.[7]
Eleştiri
[değiştir | kaynağı değiştir]Ali Bapir, IŞİD'in Kürdistan Bölgesi'ne ilerlemesi konusunda çelişkili bir tutum sergilemiştir. 2015 yılında IŞİD'in ilerleyişine karşı Kürdistan Bölgesi'nin savunulması çağrısında bulunmuş ve IŞİD'i saldırmama konusunda uyarmıştır.[8] Ancak 2016 yılında Kürdistan İslami Alimler Birliği Fetva Komitesi Başkanı Mele Hıdır Mustafa Yunus, Ali Bapir'in çok sayıda genci IŞİD'e katılmaları ve Peşmerge'ye karşı savaşmaları için radikalleştirmekle suçlamıştır.[9]
Ali Bapir ve partisi, Taliban'ın Ağustos 2021'de Afganistan'ın kontrolünü yeniden ele geçirmesi üzerine Taliban'ı tebrik eden ilklerden olmuştur. Grubun milletvekilleri, "onlara tebrikler ve dualar gönderdiklerini" söylemişlerdir.[10]
Ali Bapir ve Kürdistan Adalet Grubu'nun bazı üyeleri, birçok kez Kürt milli marşına saygı duruşunda bulunmayı reddetmiş, bu da kendisi ve temsil ettiği siyasi fraksiyona karşı sert tartışmalara ve eleştirilere neden olmuştur.[11] Kendisini savunurken yaptığı açıklamada, "marşın dinimize saygısızlık ettiği için marşa saygı duruşunda bulunmadığımız için bizi eleştirmeye kimsenin hakkı yoktur" demiş ve marşın "tek dinimiz milletimizdir" diyen kısmına atıfta bulunmuştur.[11][12][13][14] Bu tartışma, Ali Bapir'in damadı ve aynı zamanda Kürdistan Adalet Grubu üyesi olan bir kişi hakkında dava açılmasına yol açmıştır.[14]
 | Siyaset ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Challenges to Secular Reforms in the KRI's Biggest Islamist Party". 3 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2025.
- ^ "Journey to jihad: Iran's Sunni Kurds fighting a holy war in Idlib". www.rudaw.net. 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022.
- ^ Hawramy, Fazel. "Komal should 'shed' Islamic label: party leader". Rudaw. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021.
- ^ "عەلی باپیر لەتوركیا: پێویستە توركیا واز لە چەوساندنەوەی كورد بهێنێت". 24 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023.
- ^ "Denunciation of ExtremismandRefutation of Extremist Ideas". الموقع الرسمي للشيخ علي باپير (İngilizce). 17 Eylül 2021. 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021.
- ^ "Islamic State Threatens Kurdish Clerics". 9 Şubat 2015. 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2025.
- ^ "دیبەیتێكی كراوەی نێوان عەلی باپیر و مەلا بەختیار". www.aa.com.tr. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023.
- ^ Wilgenburg, Wladimir van (9 Şubat 2015). "Islamic State Threatens Kurdish Clerics". War Is Boring (İngilizce). 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2021.
- ^ "سەرۆكی لیژنەی فتوا: كۆمەڵ و عەلی باپیر و داعش یەك ئامانجیان هەیە". www.wishe.net. 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2025.
- ^ "بۆچی حزبە ئیسلامیەكانی كوردستان بە گەڕانەوەی تاڵیبان شاگەشكە بوون؟". www.basnews.com. 24 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
- ^ a b "عەلی باپیر: ناتوانیین رێز لە ئەی رەقیب بگرین". www.aa.com.tr. 8 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
- ^ "ئیسلامییەكان و سروودی نیشتمانی". www.rudaw.net (Soranice). 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
- ^ "كۆمەڵ و یەكگرتووی ئیسلامی دژی بەیاسایی كردنی سرودی(ئەی رەقیب)ن " (İngilizce). 20 Mayıs 2011. 28 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
- ^ a b "کامپینی ئێمە خاوەنی ئەی رەقیبین". kurdistannet.info (İngilizce). 22 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.