Alaüddevle Bozkurt Bey
Sultan Alaüddevle Bozkurt Bey, Dulkadiroğulları hükümdarıdır. Osmanlı Padişahı II. Bayezid'in kayınpederi olup, Yavuz Sultan Selim'in öz annesi olan Ayşe Hatun'un babasıdır. Önceleri damadı II. Bayezid ile beraber hareket etti. Ancak sonraları Yavuz Sultan Selim zamanında Memlükler ile beraber hareket etmeye başladı. Osmanlı Devleti'nin yerine atadığı kardeşi Şah Budak Bey'i Memlükler'in yardımı ile yendi. Bu savaştan sonra kardeşi Şah Budak Bey, Kahire'ye gönderilerek idam edildi. Mezarı Elbistan Ulu Camii'ndedir.
İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Hakimiyetinin ilk yıllarında Osmanlıların yanında yer aldı. Üzerine gönderilen Memlük ordularını mağlup etti. Dulkadiroğulları Beyliği yüzünden Osmanlı-Memlük ilişkileri bozuldu. Çukurova'da hakimiyet mücadelesi yüzünden başlayan Osmanlı-Memlük Savaşları 1485-1491 yılları arasında devam etti. Öz kızı Ayşe Hatun'u II. Bayezid'e verdi. Bu evlilikten Yavuz Sultan Selim dünyaya geldi.[1] Böylece Bozkurt Bey de Yavuz Sultan Selim'in dedesi oldu.
Hükümdarlık yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Memlük ve Osmanlı toprakları arasında kalan beyliğinin ayakta kalabilmesi için her iki devlet ile de yakın ilişkiler kurdu. İzlediği denge politikası, beraberlik siyaseti ile uzun yıllar beyliğin başında kaldı. Ancak 1501 yılında Tebriz'de kurulan Safevi Devleti ile mücadele etti. Safevi hükümdarı Şah İsmail, Anadolu'yu ele geçirmek istemekteydi. Dulkadiroğulları topraklarına giren Şah İsmail 1507 yılında başkent Elbistan'ı ele geçirdi ve yağmaladı. Daha sonra Maraş'ı da ele geçirdi. Bozkurt Bey, Şah İsmail'in geri çekilmesinden sonra Maraş ve Elbistan'ı yeniden geri aldı. Ancak Elbistan, savaşta büyük oranda harap edildiği için başkenti Maraş'a taşıdı.
Bu savaştan sonra Osmanlılara karşı Memlüklerin yanında yer almaya başladı. Şah İsmail'in üzerine Yavuz'un başlattığı Çaldıran seferine çağrıldığı halde katılmadı. Bozkurt Bey, Yavuz'un yanında olan kardeşi Şehsüvar Bey'in oğlu Ali Bey'in Osmanlılar tarafından desteklenmesini hoş karşılamıyordu. Bu yüzden de Çaldıran Muharebesi'ne giden Osmanlı ordusunun iaşe yollarını keserek, teçhizatlarını yağmalattırıyordu.
Yavuz Sultan Selim 1514 yılında Çaldıran Savaşı' nı kazanınca Dulkadiroğulları Beyliği'ni ortadan kaldırmak için harekete geçti. Kayseri sancak beyliğine getirilen Ali Bey'e, Dulkadiroğulları Beyliği toprakları alındığı takdirde kendisine verileceğini bildirdi. 1515 yılında Ali Bey ve Rumeli Beylerbeyi Sinan Paşa, Alaüddevle Bozkurt Bey'in üstüne gönderildi. 16. yüzyılda 1515 yılında Göksun yakınlarında Durna Dağı'nda Osmanlılar ile Dulkadirliler arasında baş veren savaşta yenilerek dört oğlu ile birlikte idam edildi. Böylece, Dulkadiroğulları Beyliği fiilen sona ermiş oldu.
Özel yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Alaüddevle Bozkurt Bey'in Şah-Ruh Bey, Ahmed Bey, Turak Bey, Süleyman Bey, Er-Divane Bey adlı oğulları, Ayişa Hatun[1] ve Beyli Hatun adında kızları vardı.
Mezarı Elbistan Ulu Camii'de bulunmaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Yavuz Sultan Selim’in öz annesi: "Ayşe Hâtûn": Diyanet İslâm Ansiklopedisi, cilt: 36, sayfa: 407-414, 2009 (Âişe Hâtun, Dülkadiroğulları Beyliği'nden Alaüddevle Bozkurt Bey'in kızıdır. Bazı kaynaklarda annesi Gülbahar bint Abdüssamed diye gösterilirse de bunun bir yakıştırmadan ibaret olduğu anlaşılır.)
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Şah Budak Bey |
Dulkadiroğulları Beyi 1480-1515 |
Sonra gelen: Şehsüvaroğlu Ali Bey |