Şirin Cemgil
Şirin Cemgil | |
|---|---|
| Doğum | Şirin Yazıcıoğlu 11 Mayıs 1945 Buldan, Denizli, Türkiye |
| Ölüm | 17 Nisan 2009 (63 yaşında) Duisburg, Almanya |
| Ölüm sebebi | Zehirlenme |
| Defin yeri | Karacaahmet Mezarlığı, İstanbul |
| Milliyet | Türk |
| Eğitim | Ankara Üniversitesi |
| Evlilik | Sinan Cemgil (1969-1971) Mehmet Özler (boşandı) |
| Çocuk(lar) | Taylan Cemgil (d. 1970) |
Şirin Yazıcıoğlu Cemgil (d. 11 Mayıs 1945;[1] Buldan, Denizli - ö. 17 Nisan 2009; Duisburg, Almanya), 1968 kuşağının gençlik hareketinin öncülerinden, hukukçu.
Türkiye'de 1968 kuşağının ünlü devrimci militanlarındandır. Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu kurucularından olan eşi Sinan Cemgil'den ayrı olarak, Dr. Hikmet Kıvılcımlı çizgisinde bulundu. Eşi 12 Mart Muhtırası'ndan sonra öldürülmüş; kendisi 12 Eylül darbesinden sonra tutuklanıp iki yıl hapsi yatmış ve daha sonra siyasi sığınmacı olarak Almanya'da yaşamıştır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1945 yılında Denizli'nin Buldan ilçesinde doğdu. Dokumacılıkla uğraşan üç çocuklu bir ailenin en küçük çocuğu idi.[2] İlkokulu ve ortaokulu Buldan'da bitirdikten sonra, İzmir Kız Lisesi'nde yatılı olarak okudu.
1963'te Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne girdi; sosyalist fikirlerle tanıştı. Üniversitedeki Fikir Kulüpleri Federasyonu'nun 16 kurucusundan biri oldu.[3] Aynı yıllarda Türkiye İşçi Partisi'ne üye oldu. Müzikle ve tiyatro ile de uğraştı; Leydi Börd Vokal Grubu'nda bateri çaldı.[4] ODTÜ Mimarlık bölümü öğrencisi ve 68 kuşağının sembol isimlerinden Sinan Cemgil ile henüz öğrenciyken evlendi. 28 Ocak 1970 günü, Taylan Özgür anısına Taylan adını verdikleri bir oğlu oldu. Şirin Cemgil, eşinden ve eşinin kurucularından olduğu Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu hareketinden ayrı olarak, Dr. Hikmet Kıvılcımlı çizgisinde bulundu.
Şirin Cemgil'in eşi Sinan Cemgil, gerilla mücadelesi hazırlığı için Deniz Gezmiş ve arkadaşları ile gittiği Kahramanmaraş'ın Nurhak Dağları’nda bir jandarma baskınında 31 Mayıs 1971'de vuruldu. Eşinin vurulmasından sonra Şirin Cemgil göz altına altındı ve bir süre tutuklu kaldı. 1970'li yılların başında önce Vatan, daha sonra Sosyalist Vatan Partisi üyesi olarak siyasi yaşamda aktif rol aldı.[2] Sosyalist Vatan Partisi'nin, özellikle Zeytinburnu-Bakırköy kadın ve işçi örgütlenme çalışmalarına öncülük etti.[3] Hukuk Fakültesi'nden mezun olup avukatlık yaptı. Siyasi davalarda yargılanan ilerici-demokratların davalarını üstlendi.1978'de Mehmet Özler ile evlendi. 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra tutuklandı ve iki yıl hapis yattı. Bu süreçte Özler'den ayrıldı.
1981 yılında serbest kalınca politik sürgün olarak ülkeyi terk etti. Hikmet Kıvılcımlı hareketi ile bağını kopardı. 27 yıl Almanya'nın Duisburg kentinde yaşadı. İlk defa 2000 yılında Türkiye'ye tekrar gelebildi.[2] Anılarını ve diğer siyasi yazılarını kaleme aldı. 17 Nisan 2009 günü bağırsak düğümlenmesine bağlı zehirlenme sonucu Duisburg'da hayatını kaybetti. Cenazesi Türkiye'ye getirilerek İstanbul Karacaahmet Mezarlığı’na defnedildi.[5] Yazılarının bir kısmı oğlu tarafından derlenip yayımlanmıştır.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Şirin Cemgil'i Kaybettik". bianet.org. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2025.
- ^ a b c "Sinança". Yayıncılar Kooperatifi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2025.
- ^ a b Koca, Perihan (3 Mayıs 2019). "Tutkulu bir kuşağın devrimcisi, 68'le simgeleşmiş bir kadın portresi: Şirin Cemgil". sendika.org. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2025.
- ^ Merkezi, Haber (17 Ağustos 2014). "Bir Amazon Kadını: ŞiRiN CEMGiL". www.sozcu.com.tr. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2025.
- ^ "Şirin Cemgil'i Yüzlerce Yoldaşı Uğurladı". bianet.org. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2025.
- ^ Bjeduğ, Murat (9 Ocak 2017). "Sinança: Şirin Cemgil, Sinan Cemgil'i anlatıyor". T24. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2025.
- Ek okuma
- Feryal Saygılıgil, Kadınlar Hep Vardı: Türkiye Solundan Kadın Portreleri, Dipnot Yayınları, Ankara, 2017.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]| Otorite kontrolü |
|
|---|
