Şhaplı Osman Ferit Paşa
Şhaplı Osman Ferit Paşa (1844 - 19 Temmuz 1912), Birinci Ferik, Taşkışla Komutanı, Şeyhül Harem (Medine'deki kutsal türbenin muhafızı, koruyucusu ve Peygamberin kabrinin bekçisi), Sultan Abdülaziz'in yaveri, Osmanlı Ordusu Generali.
Şhaplı Osman Ferit Paşa'nın soyu, Kuzey Batı Kafkasya'nın Soçi yöresinin bir Çerkes boyu olan Ubıh boyu savaşçı komutanlarından 1700'lü yıllarda yaşamış Şhaplı Kubilayko Mahomet Bey'den gelmektedir.
Uzun yıllar Kafkasya'nın bağımsızlık mücadelesinde ailesi ile birlikte Çarlık Rusyasına karşı savaştıktan sonra 1864 çerkes sürgününde Osmanlı İmparatorluğuna gelmiş ve ailesi ile İstanbul'a yerleşmiştir.
Sultan Abdülaziz'in düzenlediği bir binicilik müsabakasında galip gelerek 20 yaşında Çerkes Silahlı Muhafız Alayında kıdemli çavuş olarak göreve başladı. 16 Nisan 1866'da Sarayın emri ile teğmenliğe yükseldi. 1867'de yüzbaşı rütbesi ile Padişah fermanı ile Sultan Abdülaziz'in Muhafız Alayı'na yaver olarak atandı. II. Abdülhamit'in 31 Ağustos 1876 tarihinde sultan olmasının ardından 18 Ağustos 1878'de Taşkışla Komutanlığı'na asistan yaver olarak atandı, bir süre sonra rütbesi Tuğgeneralliğe yükseltildi ve Paşa unvanı ile Taşkışla'nın komutanı oldu.
7 Mayıs 1887'de rütbesi tümgeneralliğe yükseltilerek Sultan'ın fahri yaverliğine getirildi ve Arabistan ve Medine Garnizon Komutanlığı'na tayin edildi.
Medine'de görevi sırasında Şeyh Şamil'in oğlu olan ve ailesi ile Medine'de yaşayan eski aile dostu Gazi Muhammed Paşa ve ailesi ile sık sık görüşme fırsatı buldu. 12 Kasım 1888'de Gazi Muhammed Paşa'nın kızı ve Şeyh Şamil'in ile Danyal Sultan'ın torunu olan Emire Nefiset ile Medine'de evlendi. Bu evlilikten 11 çocukları oldu.
1 Kasım 1901'de ailesi ile birlikte İstanbul'a döndü. 7 Nisan 1902'de Şeyhülharem'in (Peygamber'in Medine'deki Türbesi'nin ve Harem-i Şerif'in) Koruyuculuğuna ve Hicaz'dan Najd'a kadar uzanan geniş bölgeye kumanda eden Ordu'nun generalliğine (1. Ferik) atandı. Sultan V. Mehmet Reşat'ın tahta çıkması ve Halife ilan edilmesinin ardından 12 Mayıs 1909'da emekli oldu.
1908'de Çerkes İttihat ve Teavün Cemiyeti'ne katıldı.[1]
19 Temmuz 1912'de altmış sekiz yaşında öldü. Son sözlerinin "Başımı Kafkasya'ya Çevir" olduğu söylenir.
Türk Spor Tarihine Katkısı
[değiştir | kaynağı değiştir]Şhaplı Osman Ferit Paşa, Beşiktaş Serencebey'deki konağını satın alırken Türk spor tarihinde bir efsanenin doğacağı bir binayı satın aldığını bilmiyordu elbette.
Serencebey'deki konağının bahçesinde oğulları Mehmet Şamil Şhaplı (Soyadı kanunu sonrası Şhaplı Soyadını aldı), Hüseyin Bereket ve Hamza Osman Erkan (Soyadı kanunu sonrası Erkan Soyadını aldı), mahalleden arkadaşları ile birlikte kurdukları ve eskrim, güreş, boks, aletli jimnastik, barfiks gibi sportif faaliyetlerde bulundukları kulübe Bereketiko Jimnastik Kulübü ismini vermişlerdi. Daha sonra bu kulüp Beşiktaş Bereket Jimnastik kulübü adını almış ve günümüze Beşiktaş Jimnastik Kulübü adı ile gelmiştir.[2]
Osman Ferit Paşa'nın Serencebey'deki bu tarihi öneme sahip olan konağı ne yazık ki 1970 yılında satılmış ve zamana yenik düşerek yıkılmıştır, bugün konağın arazisinde Şamil Paşa Evleri isminde apartmanlardan oluşan bir site yer almaktadır.
Hakkında Kitaplar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Başımı Kafkasya'ya Çevir (Osman Ferit Paşa'nın Hayatı), Çitlembik Yayınları, 2009 Aydın Osman Erkan Çeviri:Güniz Büyüktür
- Turn My Head To The Caucasus (The Biography of Osman Ferid Pasha), Çitlembik Publications, 2009 Aydın Osman Erkan
Hakkında Belgeseller
[değiştir | kaynağı değiştir]- TRT Belgesel kanalında 2012 yılında yayımlanan Göçen Hayatların İzleri belgeselinde hayatı anlatılmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Aksoy, Zeynep (4 Mart 2014). "Çerkes İttihat ve Teavün Cemiyeti (1908-1923) – I". Guşıps. 16 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2011.