Şaron Muharebesi

Şaron Muharebesi
	I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı cepheleri ile Suriye-Filistin Cephesi’nin parçası
	; Megiddo ve Şaron Muharebesi’ni gösteren detaylı bir harita
Tarih	19–25 Eylül 1918 (6 gün)
Bölge	Cephe hattı boyunca bir dizi piyade saldırısı Akdeniz kıyısından Yahudiye Dağlarındaki Rafat çıkıntısına kadar; Tulkarim ve Tabsor'un piyade birlikleri tarafından ele geçirilmesinin ardından Emir Vadisi'nin süvari birlikleri tarafından işgal edilmesi; Hayfa, Nasıra ve Samah'a kuzeye doğru süvari saldırıları;
Sonuç	İtilaf Devletleri zaferi
Taraflar
Britanya İmparatorluğu Birleşik Krallık; Hindistan; Avustralya; Yeni Zelanda; Fransa İsyancı Araplar	Osmanlı İmparatorluğu; Alman İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Edmund Allenby; Edward Bulfin; Harry Chauvel	Otto Liman von Sanders; Mustafa Kemal Paşa; Cevat Paşa
Çatışan birlikler
Mısır Seferi Kuvveti XXI. Kolordu 3. (Lahor) Tümen; 7. (Meerut) Tümen; 54. Tümen; 60. Tümen; 75. Tümen; ; Filistin ve Suriye Fransız Müfrezesi Çöl Atlı Kolordusu; 4., 5. Süvari ve 1er Régiment Mixte de Marche de Cavalerie du Levant dahil Avustralya Atlı Tümenleri; ; ;	Yıldırım Orduları Yedinci Ordu; 3. Kolordu: 1. Tümen; 11. Tümen; ; 20. Kolordu; 24. Tümen; 26. Tümen; 53. Tümen; ; ; Sekizinci Ordu; 22. Kolordu: 7. Tümen; 20. Tümen; ; Asya Kolordusu: 16. Tümen; 19. Tümen; ; Alman II.Paşa Tugayı 46. Tümen; ; ; ;
Güçler
35,000 piyade, 9,000 süvari, 383 silah	40,598 piyade
Kayıplar
XXI. Kolordu 446'sı ölü olmak üzere 3,378 kayıp; ; Çöl Atlı Kolordusu 125 ölü, 408 yaralı veya kayıp;	3,000'den fazla ölü ve yaralı, hava bombardımanında bilinmeyen kayıplar, 25,000'den fazla esir

Şaron Muharebesi, Birinci Dünya Savaşı'nın Sina ve Filistin Cephesi'nin son aylarında, 19-25 Eylül 1918 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Şaron Muharebesi, Nablus Muharebesi'nden yarım gün önce Megiddo Muharebesi'ni başlatmış ve bu muharebede büyük birlikler, önceden var olan planlara göre karşı tarafın hareketlerine karşılık vermiştir.

Muharebenin nedenleri

İttifak Devletleri'nin 1917 sonunda Filistin'de, Birüssebi'de, Gazze'de, Muğar Sırtı'nda aldığı bir dizi yenilginin ardından ve Yedinci ve Sekizinci Orduların Yahudiye Dağları'na geri çekilmeleri sırasında güney Filistin'in geniş alanlarının kaybedilmesi ve Kudüs'ün kaybedilmesinin ardından, bölgedeki Alman ve Osmanlı ordu komutanlarının birçoğu değiştirildi. Yıldırım Ordular Grubu komutanı General Erich von Falkenhayn'ın yerine General Otto Liman von Sanders, Sekizinci Ordu komutanı Friedrich Kreß von Kressenstein'ın yerine de Cevad Paşa atanmıştır. Cemal Paşa, Dördüncü Ordu Komutanlığı'na Cemal Küçük Paşa'yı atamıştır.^[1] Daha önce görevinden istifa etmiş olan Yedinci Ordu Komutanı Mustafa Kemal, Eylül 1918'in başlarında görevine iade edilmiştir.^[2]

Osmanlı Ordusu'nun 1918'deki savaş çabalarının odağı Filistin'den Anadolu'ya, imparatorluğun 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında kaybettiği vilayetlere ve topraklara yöneldi. Bu yön değişikliği, Mart 1918'de imzalanan ve İmparatorluk Rusya'sı ile İttifak devletleri arasında Doğu Cephesi'ndeki savaşı sona erdiren Brest-Litovsk Antlaşması'ndan büyük ölçüde etkilenmiştir. Sonuç olarak, Osmanlı Ordusu Kafkasya'da bir dizi toprak fetihlerine girişti.

Muharebe

Şaron Muharebesi 19 Eylül'de Batı Cephesi tarzı bir bombardımanla başladı; bu bombardıman sırasında ağırlıklı olarak karada konuşlu ağır topçuların üçte ikisi, iki muhribin ateş gücüyle desteklenerek Osmanlı mevzilerini vururken, ağır topçuların üçte biri de piyade taarruzlarını örtmek için sürünerek atışlar yaptı.^[3]^[4]^[5] XXI. Kolordu piyadeleri, 60. Tümen'in Sekizinci Ordu'nun XXII. Kolordusu tarafından savunulan cephe hattının batı kıyı kesimine taarruz ettiği Akdeniz kıyısından cephe hattı boyunca eşzamanlı olarak^[5] taarruz etmiştir. Tulkarim Muharebesi sırasında 60. Tümen ön ve ikinci hat siperlerini yararak sonunda Sekizinci Ordu karargâhının bulunduğu Tulkarim'ı ele geçirmiştir.^[6] Sağ taraflarında, Osmanlı XXII Kolordusu tarafından tutulan ana Tabsor siper sistemi, Tabsor Muharebesi sırasında 3. (Lahor), 7. (Meerut) ve 75. Tümenler tarafından saldırıya uğramış ve sonunda ele geçirilmiştir.

Bu üç tümen daha sonra, Osmanlı XXII. Kolordu'nun takviye edilmesine rağmen, Et Tire ve Mesudiye İstasyonu'nu ele geçirmek için ilerledi. Tulkarim ve Tabsor muharebeleri sırasında 7. (Meerut) ve 60. Tümenler, Çöl Atlı Kolordusu'nun geçmesi için cephe hattında bir boşluk yaratmıştır.^[7]^[8]^[9]^[10]

Çöl Atlı Kolordusu birlikleri savunma hâlindeki Osmanlı ordularının iletişim hatlarını ele geçirmek için kuzeye ve doğuya doğru ilerlediler. Arara Muharebesi sırasında piyadelerin saldırısı ilerledikçe, saldıran XXI. Kolordu'nun sağ kanadı, Asya Kolordusu'ndan 54. (Doğu Anglian) Tümen ve Fransız sömürge birliği olan Filistin ve Suriye Fransız Müfrezesi tarafından Rafat çıkıntısında tutularak ve döndürülerek korunmaya çalışılsa da Alman Asya Kolordusu'nun tüm hedefleri başarıya ulaştı.^[11]^[12]^[13]

Şaron Muharebesi'nin süvari safhası piyade saldırıları sırasında açılan gedikten hemen sonra başlamıştır. Şaron Ovası boyunca kuzeye doğru ilerleyen 5. Süvari Tümeni'ni, Avustralya Atlı Tümeni'nin yedekte beklediği 4. Süvari Tümeni takip etti. Bu tümenler daha sonra Kermil Dağı'nı iki geçitten geçerek 20 Eylül'de Emir Vadisi'nı işgal etti.^[14]^[15] Burada Osmanlı'nın ana iletişim hatlarını kestiler.^[16]^[17] 4. ve 5. Süvari Tümenlerine bağlı birlikler Afulah'ı ele geçirmek üzere birleşti. 4. Süvari Tümeni öğleden sonra Beysan'ı ele geçirdi. Avustralya Atlı Tümeni, Nablus'tan Şam'a uzanan ana geri çekilme hattını ele geçirdiğinde binlerce esirle birlikte Cenin'i ve Yahudiye Dağları'nı da ele geçirdi.^[18]^[19]^[20] 20 Eylül'de Osmanlı Ordusu'nun Yıldırım Ordular Grubu karargâhının bulunduğu Nasıra'ya 5. Süvari Tümeni tarafından yapılan saldırı başarısızlıkla sonuçlandı. Zira Osmanlı Başkomutanı Otto Liman von Sanders Nasıra Muharebesi'nden sadece saatler önce kaçmıştı.^[21]^[22]^[23] 5. Süvari Tümeni ertesi gün kasabayı ele geçirdi ve birkaç gün sonra bu tümen Hayfa Muharebesi'nin ardından Hayfa ve Akka'yı da ele geçirdi. Şaron Muharebesi'nin son gününde Avustralya Atlı Tümeni, Liman von Sanders'in Nasıra'dan kaçışı sırasında alarma geçirdiği^[24] Samakh'taki Alman takviyeli artçı garnizonuna saldırdı ve zafer kazandı.^[25] Avustralya Hafif Süvarilerinin Samakh Muharebesi'ndeki zaferi ve ardından Taberiye'nin ele geçirilmesi Şaron Muharebesi ve Megiddo Muharebesi'ni sona erdirmiştir. Toplu şekilde Megiddo Muharebesi olarak bilinen Şaron ve Nablus muharebeleri sonucunda çok fazla toprak ve çok sayıda esir ele geçirilmiştir.

Sonrası

Sina ve Filistin Cephesi'nin son taarruzu, 1 Ekim'de Şam’ın ele geçirilmesiyle başladı ve Halep Muharebesi ile 25 Ekim'de son buldu, 5 gün sonra da cephe kapandı.

Kaynakça

Alıntılar

^ Kinloch 2007 p. 303
^ Falls, 1930, II. Cilt, s. 674
^ Falls, 1930, II. Cilt, s. 470
^ "About: Battle of Sharon". dbpedia.org. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2025.
^ ^a ^b "SHARON". nam.ac.uk. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2025.
^ Falls, 1930, II. Cilt, s. 484
^ Preston, R.M.P, 1921, s. 106
^ Falls, 1930, II. pp. 485–6
^ Wavell, 1968, s. 207
^ Carver, 2003, s. 233
^ Keogh, 1955, pp. 241–2, 247
^ Erickson, 2001, s. 196
^ Wavell, 1968, s. 195
^ Falls, 1930, II. Cilt, s. 449
^ Wavell, 1968, s. 208
^ Gullett, 1919, p. 25–6
^ Powles, 1922, s. 239
^ DiMarco, 2008, pp. 330–1
^ Paget, 1994, IV. Cilt, pp. 289–90
^ Australian Mounted Division War Diary AWM4-1-58-15; 15.35, 17:30 20 September
^ Falls, 1930, II. Cilt s. 527
^ Hill, 1978, s. 169
^ DiMarco, 2008, s. 330
^ "Semakh" (İngilizce). Australian War Memorial. 12 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2025.
^ Australian War Memorial. "Australia and the Arab Uprising 1916–1918" (İngilizce). Australian War Memorial. 8 Temmuz 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2025.

Kitaplar

Falls, Cyril. Military Operations: Egypt and Palestine, from June 1917 to the End of the War. Vol. 2. London: HM Stationery Office, 1930.
Preston, R. M. P. (1921). The Desert Mounted Corps: An account of the cavalry operations in Palestine and Syria 1917–1918. London: Constable & Co.
DiMarco, Louis A. (2008). War Horse: A History of the Military Horse and Rider. Yardley, Pennsylvania: Westholme Publishing.
Hill, Alec Jeffrey (1978). Chauvel of the Light Horse: A Biography of General Sir Harry Chauvel, GCMG, KCB. Melbourne: Melbourne University Press.

[1] Kinloch 2007 p. 303

[2] Falls, 1930, II. Cilt, s. 674

[3] Falls, 1930, II. Cilt, s. 470

[dbpedia-4] "About: Battle of Sharon". dbpedia.org. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2025.

[nam-5] "SHARON". nam.ac.uk. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2025.

[6] Falls, 1930, II. Cilt, s. 484

[7] Preston, R.M.P, 1921, s. 106

[8] Falls, 1930, II. pp. 485–6

[9] Wavell, 1968, s. 207

[10] Carver, 2003, s. 233

[11] Keogh, 1955, pp. 241–2, 247

[12] Erickson, 2001, s. 196

[13] Wavell, 1968, s. 195

[14] Falls, 1930, II. Cilt, s. 449

[15] Wavell, 1968, s. 208

[16] Gullett, 1919, p. 25–6

[17] Powles, 1922, s. 239

[18] DiMarco, 2008, pp. 330–1

[19] Paget, 1994, IV. Cilt, pp. 289–90

[20] Australian Mounted Division War Diary AWM4-1-58-15; 15.35, 17:30 20 September

[21] Falls, 1930, II. Cilt s. 527

[22] Hill, 1978, s. 169

[23] DiMarco, 2008, s. 330

[24] "Semakh" (İngilizce). Australian War Memorial. 12 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2025.

[25] Australian War Memorial. "Australia and the Arab Uprising 1916–1918" (İngilizce). Australian War Memorial. 8 Temmuz 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2025.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]