İstanbul Futbol Ligi (1923-1951)

İstanbul Futbol Ligi
Ülke	Türkiye
Kuruluş	1923-24
Son şampiyon	Beşiktaş (1950-51)
En çok şampiyon olan	Beşiktaş (11)

İstanbul Futbol Ligi, 1923 ile 1951 yılları arasında düzenlenen ve sadece İstanbul'daki takımların katılabildiği futbol ligi.

Tarihi

İlk sezonu eliminasyon sistemi ile düzenlenmiş ve şampiyonun 1924'te ilk kez düzenlenen Türkiye Futbol Şampiyonası'nda İstanbul'u temsil etmesi planlanmıştır. Ligin ilk şampiyonu finalde Galatasaray'ı yenen Beşiktaş olmuştur.

1930'ların başına kadar, turnuvada Galatasaray'ın üstünlüğü görülmektedir. Fenerbahçe'nin katılmadığı 1924-25 sezonu ile şampiyonluk yaşamaya başlayan Galatasaray, 1929'a kadar üst üste 4 kez şampiyon olmuştur. Turnuva, 1928'de Amsterdam'da düzenlenen olimpiyatlar nedeniyle düzenlenmemiştir. 1926-27 sezonunda tek devreli lig olarak oynanan turnuva, 1928-29 sezonunda çift devreli lig olmuş ve Galatasaray, bu formatın ilk namağlup takımı olmuştur. Bir sonraki sezon aynı başarıyı ilk şampiyonluğunu kazanan Fenerbahçe tekrarlamıştır.

1931-32 sezonunda maç hasılatlarının dağıtımı nedeniyle federasyon ile anlaşamayan Fenerbahçe ve Galatasaray, turnuvaya katılmadılar.^[1] Ligin ilk yarısında oynadığı 5 maçta, 4 galibiyet ve 1 beraberlik alıp lider olan Beşiktaş da ezeli rakiplerine katılıp, ligden çekildi. 5 takım ile biten ligin şampiyonu ise İstanbulspor oldu.

1934-35 sezonunda Fenerbahçe ve Galatasaray, 32 puan alarak ligi bitirdiler. Dönemin kuralları gereği iki takım bir final maçı oynadı. Ancak maç 0-0 sona erdi. İkinci final maçı da 0-0 sona erince, maç uzatmalara gitti. Fenerbahçe, 105. dakikada bulduğu golle şampiyonluğu elde etti. 1937-38 sezonunda ise bir başka puan eşitliği yaşandı. Beşiktaş, Fenerbahçe ve Güneşspor ligi yirmi dörder puan ile bitirmişlerdi. Takımların attığı gollerin yediklerine bölünerek hesaplanan averaja göre Güneşspor yediği her gol için 3.875 gol, Fenerbahçe 3.64, Beşiktaş ise 3.67 gol attığı için şampiyon Güneşsspor olarak ilan edilir. Güneşspor, üç büyüklerin hepsinin mücadele ettiği bir ligden çıkan ilk farklı şampiyon olur. Takım, bir sezon sonra ise kendini feshetmiştir.

1938'den itibaren ligde Beşiktaş'ın üstünlüğü görülür. 1946'ya kadar, Fenerbahçe'ye kaptırılıp ikinci olunan bir sezon dışında bütün ligleri kazandılar. Bu şampiyonlukların ikisinde 18 maçın hepsini kazanmayı başarmışlardır.

Lig, 1950-51 sezonu sonunda İstanbul Profesyonel Ligi olarak değiştirilmiştir.

İstanbulspor, 1932'de Türkiye Şampiyonu olarak, hem İstanbul hem Türkiye birincisi olan ilk takım olmuştur. Fenerbahçe 3 kez, Beşiktaş ise 2 kez hem bölgesel hem de ulusal şampiyonalarda birinci olma başarısına sahip olmuştur.

Şampiyonluklar

Sezonlara göre şampiyonlar

Sezon	Şampiyon
1923-24	Beşiktaş
1924-25	Galatasaray
1925-26	Galatasaray
1926-27	Galatasaray
1927-28	1928 Yaz Olimpiyatları sebebiyle düzenlenmedi.
1928-29	Galatasaray
1929-30	Fenerbahçe
1930-31	Galatasaray
1931-32	İstanbulspor
1932-33	Fenerbahçe
1933-34	Beşiktaş
1934-35	Fenerbahçe
1935-36	Fenerbahçe
1936-37	Fenerbahçe
1937-38	Güneş SK
1938-39	Beşiktaş
1939-40	Beşiktaş
1940-41	Beşiktaş
1941-42	Beşiktaş
1942-43	Beşiktaş
1943-44	Fenerbahçe
1944-45	Beşiktaş
1945-46	Beşiktaş
1946-47	Fenerbahçe
1947-48	Fenerbahçe
1948-49	Galatasaray
1949-50	Beşiktaş
1950-51	Beşiktaş

Takımlara göre şampiyonlar

Takım	Şampiyonluk
Beşiktaş	11
Fenerbahçe	8
Galatasaray	6
İstanbulspor	1
Güneş SK	1

Gol kralları

Sezon	Futbolcu	Takım	Maç sayısı	Gol sayısı	Gol/Maç
1950-51	Recep Adanır	Beşiktaş	14	13	0,93
1949-50	Bülent Esel	Beşiktaş	14	19	1,36
1948-49	Şükrü Gülesin	Beşiktaş	12	13	1,08
1947-48	Halit Deringör Lefter Küçükandonyadis	Fenerbahçe	13 14	12	0,92 0,86
1946-47	Reha Eken Şükrü Gülesin	Galatasaray Beşiktaş	12 13	9	0,75 0,69
1945-46	Şükrü Gülesin	Beşiktaş	13	11	0,85
1944-45	Kemal Gülçelik	Beşiktaş	18	27	1,50
1943-44	Müzdat Yetkiner Şükrü Gülesin	Fenerbahçe Beşiktaş	16 17	27	1,69 1,59
1942-43	Cemil Erlertürk	Galatasaray	11	22	2
1941-42	Melih Kotanca	Fenerbahçe	14	23	1,64
1940-41	Şeref Görkey	Beşiktaş	15	22	1,47
1939-40	Cemil Erlertürk	Galatasaray	16	30	1,88
1938-39	Fikret Arıcan	Fenerbahçe	15	25	1,67
1937-38	Şeref Görkey	Beşiktaş	9	16	1,78
1936-37	Esat Kaner	Fenerbahçe	10	14	1,40
1935-36	Ali Rıza Tansu Naci Bastoncu	Fenerbahçe	21	19	0,90
1934-35	Namık Erbay	Fenerbahçe	9	13	1,44
1933-34	Hakkı Yeten	Beşiktaş	12	10	0,83
1932-33	Hakkı Yeten Zeki Rıza Sporel	Beşiktaş Fenerbahçe	11 12	9	0,82 0,75
1931-32	Hakkı Yeten	Beşiktaş	5	8	1,60
1930-31	Zeki Rıza Sporel Fikret Arıcan	Fenerbahçe	13 15	17	1,31 1,21
1929-30	Zeki Rıza Sporel	Fenerbahçe	10	13	1,30
1928-29	Latif Yalınlı Zeki Rıza Sporel Fikret Arıcan	Galatasaray Fenerbahçe Fenerbahçe	8 9 10	9	1,13 1 0,90

Kaynakça

^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2013.

[1] "Arşivlenmiş kopya". 1 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2013.

[1]

g t d İstanbul futbol ligleri
İstanbul Futbol Ligi	1904-05 1905-06 1906-07 1907-08 1908-09 2. lig 1909-10 1910-11 1911-12 1912-13¹ 1913-14 1914-15²
Cuma Ligi	1915-16 1916-17 1917-18 1918-19³ 1919-20³ 1920-21 1921-22 1922-23
İstanbul Türk İdman Birliği Ligi⁴	1919-20 1920-21
Pazar Ligi⁵	1920-21 1921-22
İstanbul Futbol Ligi	1923-24 1924-25 1925-26 1926-27 1927-28⁶ 1928-29 1929-30 1930-31 1931-32 1932-33 1933-34 1934-35 1935-36 1936-37 1937-38 1938-39 1939-40 1940-41 1941-42 1942-43 1943-44 1944-45 1945-46 1946-47 1947-48 1948-49 1949-50 1950-51
İstanbul Profesyonel Ligi	1952 1952-53 1953-54 1954-55 1955-56 1956-57 1957-58 1958-59
İstanbul Profesyonel 2. Ligi	1956-57 1957-58 1958-59
¹1912-13 sezonu, Balkan Savaşları sebebiyle düzenlenmedi. ²1914-15 sezonunda lig, takımların çokluğu sebebiyle İstanbul Futbol Birliği Ligi ve İstanbul Şampiyonluğu Ligi olarak adlandırılan iki grup halinde düzenlendi. ³1918-19 ve 1919-20 sezonları, I. Dünya Savaşı sebebiyle düzenlenmedi. ⁴Yeterince güçlü görülmedikleri için Cuma Ligi'ne dahil edilmeyen takımların katılımıyla düzenlendi. ⁵Pazar Ligi, Cuma Ligi'ne katılamayan takımlar arasında düzenlendi. ⁶1928 Yaz Olimpiyatları için yapılan hazırlıklar sebebiyle oynanmadı.