İki Kule
| The Two Towers | ||||
![]() Türkçe baskısının kapağı | ||||
| Yazar | J. R. R. Tolkien | |||
|---|---|---|---|---|
| Çevirmen | Çiğdem Erkal Yeşilbademli | |||
| Ülke | Birleşik Krallık | |||
| Dil | Türkçe | |||
| Tür | Fantezi edebiyatı | |||
| Mekân | Orta Dünya | |||
| Yayım | 11 Kasım 1954 (özgün) 1998 (Türkçe) | |||
| Yayımcı | Metis (Türkçe) George Allen & Unwin (özgün) | |||
| Sayfa | 432 (Türkçe) 352 (özgün) | |||
| ISBN | 978-975-342-181-2 | |||
| Yüzüklerin Efendisi serisi | ||||
| ||||
İki Kule, İngiliz yazar J. R. R. Tolkien'in destansı romanı Yüzüklerin Efendisi'nin üç cildinden ikincisidir. İlk roman Yüzük Kardeşliği ve üçüncüsü Kralın Dönüşü'dür. İlk baskısı Birleşik Krallık'ta, 11 Kasım 1954'te yayımlandı. Cildin adı müphemdir çünkü anlatıda beş tane kulenin adı geçer ve yazarın kendisi de iki kulenin birbiriyle çelişen tanımlamalarını yapmıştır. Anlatı, Tolkien'in gerilimi ve sürprizi artırmasına imkan tanıyacak şekilde iç içe geçmiştir. Eleştirmenler tarafından büyük bir beğeniyle karşılanan cilt, destansı bir anlatımı kahramanlık dolu bir romantizmle birleştiren, heyecan verici ve sürükleyici bir eser olarak değerlendirildi. Hikâye, 2002 yılında Peter Jackson tarafından Yüzüklerin Efendisi: İki Kule adıyla beyaz perdeye uyarlandı.
Yayımlanması
[değiştir | kaynağı değiştir]Yüzüklerin Efendisi, önsöz, öndeyiş, altı tane Ekler kısmı ve altı tane "kitap"tan oluşur. Yazar her ne kadar hepsini tek bir cilt altında çıkartmayı istese de yayımcı masrafları kısmak amacıyla romanı 3 ayrı cilt halinde yayımlamıştır.[1] İki Kule, Üçüncü ve Dördüncü Kitap'tan oluşur.
İçindekiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Cildin kimi baskılarında, önceki cildi okumamış kimseler için bir Özet bulunmaktadır. Kitabın ana bölümü Üçüncü Kitap: Isengard Ganimeti ve Dördüncü Kitap: Yüzük Güney'e Gidiyor kısımlarından oluşur.
Üçüncü Kitap: Isengard Ganimeti
[değiştir | kaynağı değiştir]Saruman'ın gönderdiği Orklardan ve Uruk-hai'lerden oluşan bir ekiple, Sauron'un gönderdiği Grishnákh'ın önderliğindeki diğer Orklar Kardeşlik'e saldırır. Boromir, Merry ve Pippin'i Orklara karşı savunmaya çalışır ancak onu öldürüp iki hobbiti de kaçırırlar. Aragorn, Gimli ve Legolas, Merry ve Pippin'i Saruman'a götüren Orkların peşine düşmeye karar verirler. Orklar, Éomer liderliğindeki Rohan Binicileri tarafından Rohan topraklarında katledilirler. Merry ve Pippin Fangorn Ormanı'na sığınırlar ve burada, ağaçsı varlıklar olan Entlerin en yaşlısı Ağaçsakal ile karşılaşıp dost olurlar. Aragorn, Gimli ve Legolas hobbitlerin izini Fangorn'a kadar sürer. Ormanın girişinde, ateşten ve ölümden geçmiş Gandalf ile karşılaşırlar.
Gandalf Balrog'u öldürdüğünü söyler. Kendisi de bu esnada ölür ancak görevini tamamlamak için Orta Dünya'ya geri gönderilir. Beyazlara bürünür ve artık Ak Gandalf olur, Saruman'ın yerine geçerek büyücülerin lideri konumuna yükselir. Gandalf arkadaşlarına Merry ve Pippin'in güvende olduğunu söyler. Hepsi birlikte Edoras'a, Rohan'ın başkentine sürerler. Gandalf, Rohan Kralı Théoden'i, Saruman'ın casusu Gríma Solucandil'in etkisinden çıkarır. Théoden, tüm askeri gücünü toplar ve kadim kale Miğfer Dibi'ne doğru yola çıkar ve yarı yolda Gandalf, Ağaçsakal'ın yardımını almak için onlardan ayrılır.
Bu sırada, Merry ve Pippin tarafından harekete geçirilen Entler, Saruman'ın kalesine, Isengard'a saldırır ve kara kule Orthanc hariç her yeri yok edip sel sularına boğarlar. Büyücüyü ise kulesine kıstırırlar. Gandalf, Huornlardan oluşan bir orduyu Théoden'in yardımına göndermesi için Ağaçsakal'ı ikna eder. Gandalf yanına aldığı Rohan takviye birlikleriyle Miğfer Dibi'ne gider ve Orklar katledilir. Kaçabilenler, Miğfer Dibi'ne giden Huorn ormanına sığınır ve bir daha onları gören olmaz. Gandalf, Théoden, Aragorn, Legolas ve Gimli, atlarını Isengard'a sürerler ve burada harabeler arasında keyif çatan Merry ve Pippin'i görünce hayrete düşerler. Gandalf, Saruman'a, girdiği kötü yoldan dönme şansı sunar. Saruman dinlemeyi reddedip kendisiyle konuşmaya gelenleri azarlayınca Gandalf, onu tarikatından kovup asasını kırarak gücünün önemli bir kısmını elinden alır. Saruman ayrıldıktan sonra Solucandil, ağır ve yuvarlak bir cismi aşağıya atar. Pippin küreyi alır ancak Gandalf çabucak onu elinden alır. Ancak küre, Pippin'in aklında kalır ve onun gücü karşısında büyülenmeye başlar. O akşam, Gandalf uyuduğu esnada Pippin küreyi ondan gizlice alır ve incelemeye başlar. Küre esasen palantír olarak bilinen bir gören taştır ve bunları elinde bulunduran kimselerin uzaktan birbiriyle haberleşebilmesini sağlar. Bunlardan bir tanesi Sauron'da olduğundan hemen Pippin'i fark eder ve onun bir hobbit olduğunu görünce Tek Yüzük'ün onda olduğunu zanneder. Kendisini sorguya çekerken duyduğu acı sebebiyle feryat eden Pippin'i duyan Gandalf, aciz duruma düşen Pippin'i kurtarır. Gandalf taşın bir palantír olduğundan emin olur ve Saruman'ın, Orthanc'daki ikameti sırasında, taşı kullanırken Sauron tarafından tuzağa düşürüldüğünü anlar. Pippin, taşa baktığı sırada, Sauron'un, Gondor'un başkenti Minas Tirith'e saldırmayı planladığını öğrenir. Bunun üzerine Gandalf hemen Pippin'i de yanına alarak Minas Tirith'e doğru yola çıkar.
Dördüncü Kitap: Yüzük Güney'e Gidiyor
[değiştir | kaynağı değiştir]Tek Yüzük'ü yok etmek için Mordor'a doğru yola çıkan Frodo ve Sam, Emyn Muil'in çorak tepeleri ve uçurumlarıyla cebelleşir. İzlendiklerini ve takip edildiklerini anlarlar ve grubu Moria'dan beri takip eden Gollum'u yakalarlar. Frodo, Gollum'un kendisine Yüzük Taşıyıcısı olarak hizmet edeceğine dair yemin ettirir ve ondan kendilerine Mordor'a kadar rehberlik etmesini ister. Gollum onları Ölü Bataklıklardan geçirir. Sam, Gollum'un, ikinci kişiliği Sméagol ile Yüzük'ü çalmak ve sözünü bozmak konusunda tartıştığını duyar.
Mordor'un Kara Kapısı'na varan hobbitler buranın geçit vermeyecek kadar iyi korunduğunu görürler ve bunun yerine Ithilien topraklarından güneye, Gollum'un bildiği gizli bir geçide doğru yola çıkarlar. Yolda, Boromir'in küçük kardeşi Faramir'in önderlik ettiği korucular tarafından yakalanırlar ve Henneth Annûn'in gizli kalesine götürülürler. Kardeşinin aksine Faramir, Yüzük'ün, kişiyi kendisini alıkoymaya iten cazibesine karşı koyabilir ve Ithilien'de bulunan yabancıları tutuklama emrine uymaz ve onları serbest bırakır.
Frodo'ya olan sadakati ile Yüzük'e karşı duyduğu arzusu arasında kalmış Gollum, hobbitleri Cirith Ungol geçidine götürür; fakat burada, önceden planladığı üzere, onları dev örümcek Shelob'un inine yönlendirir. Frodo, ona Lothlórien'de hediye edilmiş, Eärendil yıldızının ışığını barındıran Galadriel'in Şişesi'ni eline alır. Işık, Shelob'u caydırır ve Frodo ile Sam geçitten güvenli bir şekilde geçmeyi başarır. Fakat, geçidi aşmalarının hemen ardından Shelob yeniden belirir ve Frodo'ya saldırır; Sam efendisine yardım edemez çünkü kendisi de Gollum'un saldırısına uğrar. Gollum'u savuşturan Sam, Frodo'nun kılıcı Sting'i ve Şişe'yi alır. Kendisinden beklenmeyecek bir şekilde Sam, Shelob'u ağır yaralar ve onu kaçırır. Dövüşten sonra Frodo'yu hareketsiz bir şekilde bulur. Onun öldüğünü düşünen Sam, Yüzük'ü göreve devam etmek için alır. Ancak uzaklaşmadan önce, Orkların Frodo'yu bulduğunu görür ve orada, parmağında takılı Yüzük'le konuşmalarına kulak misafiri olan Sam, Frodo'nun hayatta olduğunu öğrenir.
Başlığın anlamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Ağustos 1953'te Rayner Unwin'e yazdığı bir mektubunda Tolkien, cild için bir başlık önerdi ve bunun anlaşılmaz kalmasını istedi. Burada iki kulenin ne olduğu belirsizdi; öyle ki bunlar Orthanc ile Minas Tirith veya Barad-dûr olabileceği gibi Orthanc ile Cirith Ungol Kulesi de olabilirdi.[2] 1954 yılının Ocak ayında yazdığı bir başka mektupta Tolkien, "İki Kule başlığından hiç memnun olmadığını" belirtti. Eğer bu başlık "II. ciltle gerçek bir bağ taşıyacaksa", bunun "Orthanc ile Cirith Ungol Kulesi'ne atıfta bulunması gerektiğini" yazdı (italikler kendisine ait).[3] Ancak hemen ardından, bunun "son derece yanıltıcı" olacağını ekledi; zira "Kara Kule ile Minas Tirith arasındaki temel karşıtlık üzerine çok fazla şey inşa edildiğini" ifade etti.[3] Ancak bir ay sonra, Yüzük Kardeşliği’nin sonuna eklenen bir not yazdı ve ardından bir kapak resmi çizdi; her ikisinde de söz konusu iki kule Minas Morgul ve Orthanc olarak belirtilmişti.[4][5] İllüstrasyonda Minas Morgul, eski adıyla Minas Ithil yani "Ay Kulesi" iismiyle örtüşecek şekilde, üzerinde solgun bir hilâl bulunan beyaz bir kule olarak resmedilmişti. Orthanc ise üç boynuzlu, siyah bir kule olarak betimlenmiş, yanına da Saruman’ın simgesi olan Beyaz El yerleştirilmişti. Bu iki kulenin arasında ise bir Nazgûl uçar hâlde tasvir edilmişti.[5]
| Kule | Durumu | Sahibi veya sakini | Notlar |
|---|---|---|---|
| Orthanc | Seçilmiş | Büyücü Saruman | Saruman Ak Divan'ın lideriydi ancak Tek Yüzük'ü kendisi için alma arzusuna yenik düştü ve artık Sauron'dan daha az güçlü olsa da bir rakiptir. |
| Barad-dûr | Düşünülmüş | Sauron | Baş rakip, Karanlık Lord Sauron veya "Yüzüklerin Efendisi", Tek Yüzük'ü dövdü ve ülkesi Mordor'dan Orta Dünya'ya hükmedebilmek için ona kavuşmayı istiyor. |
| Cirith Ungol | Düşünülmüş | Mordor'un Orkları | Frodo, kulenin Orkları tarafından esir tutuluyordu ve Sam Gamgee tarafından kurtarıldı |
| Minas Tirith | Düşünülmüş | Gondor Krallığı | Krallığın yüzyıllardır bir Kralı yok ancak özgür kaldılar ve Mordor'a düşman oldular. Kulenin adı "Muhafız Kulesi" anlamına gelir.[6] |
| Minas Morgul | Seçilmiş | Dokuz Nazgûl | Bir zamanlar, Ay Kulesi anlamına gelen Minas Ithil adıyla Gondor'un bir parçası olan bu kule, Mordor'dan gelen tehditlere karşı ülkeyi koruyordu. Ancak artık, Kara Lord'un kudretli hizmetkârları olan dokuz Yüzüktayfı tarafından ele geçirilmiş ve adı Büyücülük Kulesi anlamına gelen Minas Morgul olarak değiştirilmiştir.[7] Onların lideri, bir zamanlar Sauron'un verdiği Güç yüzüklerinden biriyle köleleştirilmiş olan Angmar'ın Cadı Kralıdır. |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Özel
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Reynolds, Pat. "The Lord of the Rings: The Tale of a Text" (PDF). The Tolkien Society. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2015.
- ^ a b c Carpenter 2023, #140 to Allen & Unwin, August 1953
- ^ a b c d Carpenter 2023, #143 to Allen & Unwin, January 1954
- ^ a b c Tolkien 1954a, Book 2, ch. 10 "The Breaking of the Fellowship". Note at end: "The second part is called The Two Towers, since the events recounted in it are dominated by Orthanc, ..., and the fortress of Minas Morgul..."
- ^ a b c "Tolkien's own cover design for The Two Towers". HarperCollins. 23 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2023.
- ^ Noel 1974.
- ^ Tolkien 1997, İkinci Kitap, 2. bölüm "Elrond'un Divanı".
Genel
[değiştir | kaynağı değiştir]- Humphrey Carpenter, (Ed.) (1981), The Letters of J. R. R. Tolkien: Revised and Expanded Edition, New York: HarperCollins, s. 368, ISBN 978-0-35-865298-4
- Holmes, John R. (2014), "The Lord of the Rings", Lee, Stuart D. (Ed.), A Companion to J. R. R. Tolkien, Wiley-Blackwell, ss. 133-145, ISBN 978-0-4706-5982-3
- Noel, Ruth S. (1974), The Languages of Tolkien's Middle-earth, Houghton Mifflin, s. 170, ISBN 0-395-29129-1
- Shippey, Tom (2005) [1982], The Road to Middle-Earth: How J. R. R. Tolkien Created a New Mythology (3. bas.), HarperCollins, ISBN 978-0-261-10275-0
- Sturgis, Amy H. (2013) [2007]. "Lord of the Rings, The". Drout, Michael D. C. (Ed.). J.R.R. Tolkien Encyclopedia. Routledge. s. 389. ISBN 978-0-415-86511-1.
- Tolkien, J. R. R. (1997) [1954], Yüzük Kardeşliği, Yüzüklerin Efendisi, Metis Yayınları, s. 432, ISBN 978-975-342-598-8
- Tolkien, J. R. R. (1998a) [1954], İki Kule, Yüzüklerin Efendisi, Metis Yayınları, s. 432, ISBN 978-975-342-181-2
- West, Richard C. (1975), "The Interlace Structure of The Lord of the Rings", Jared Lobdell (Ed.), A Tolkien Compass, Open Court, ss. 77-94, ISBN 978-0-87548-303-0
