İş jeti
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Şubat 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
 |
 |
İş jeti, özel jet ya da yaygın olmayan kullanımıyla bizjet iş insanı gruplarını taşıyan jetlerdir. İş jetleri sivil kullanımda olduğu gibi askeri amaçlarla da kullanılabilir.
Tarihsel Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Daha eskiden kullanılan terimiyle hava taksisi, piston motorlu küçük turboprop uçaklarla gerçekleştirilirdi. Zira daha hızlı, daha güvenli, daha esnek hava şartlarında görev gerçekleştirebilme kabiliyeti, daha geniş kabin ve daha gelişmiş aviyonik sistemlere sahip olması sebebiyle iş jetleri bu uçaklara alternatif olarak geliştirilmiştir.
Neredeyse bütün iş jetleri iki ya da üç motora sahiptir. Lockheed Jetstar gibi ilk nesil iş jetleri gibi dört motorlu istisnalar da bulunmaktadır. Dört motorlu iş jetleri tarihe karışmıştır ve Dassault Aviation'un hala ürettiği Falcon haricinde; iki motordan daha fazla motor kullanan iş jeti kalmamıştır. Hafif jet ya da kişisel jet olarak geçen tek motorlu bazı tasarımlar da bulunmaktadır.
Bazen ticari uçakların lüks iş jetlerine dönüştürüldüğü de olmuştur; ama genelde ya ünlüler ya da spor kulüpleri gibi geniş grupları taşımak için böyle bir dönüştürme işlemine başvurulmuştur.
Çok hafif iş jetleri olarak anılan mevcut iş jetlerinden çok daha ucuz bir iş jeti kategorisi de mevcuttur. Buna verilebilecek en iyi örnek Cessna'nın geliştirdiği altı koltuklu (ikisi mürettebat olmak üzere), çift motorlu Mustang modelidir. 2.55 milyon Amerikan doları tutarındaki bu uçak 2006 sonunda hizmete girmiştir. Bazı küçük üreticiler Eclipse 500 gibi daha ucuz iş jetleri (1.5 milyon Amerikan doları civarında) üretmeyi planlamaktadır.
Şu an ağırlıklı olarak Amerikan firmaları tarafından üretilmiş 11000 adet iş jeti Dünya filolarında yerini almıştır. Pazar liderliğini ABD'den sonra Avrupa izlemektedir. Fakat Asya ve Avrupa üreticileri ABD'de de artan etkinlikle beraber pazarda daha büyük paya sahip olmaya başlamışlardır.
Sınıflar
[değiştir | kaynağı değiştir]İş jetleri ağır, orta, hafif ve çok hafif olmak üzere sınıflandırılırlar.
Örnekler
[değiştir | kaynağı değiştir]İş Jetleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Airbus A319
- Boeing 737
- Bombardier Challenger ve GlobalExpress
- Dassault Falcon ailesi
- Embraer Legacy ve Lineage
- General Dynamics (resmi olarak Grumman) Gulfstream II, III, IV, V
- Lear Jet
- Lockheed JetStar
- North American Sabreliner
- Cessna Citation
- Raytheon Hawker serisi
Çok hafif jetler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Eclipse Aviation Eclipse 500 (1-2 milyon Amerikan doları)
- Adam Aircraft Industries A700 (Yaklaşık 1.3 milyon Amerikan doları)
