Ümraniye
| Ümraniye | |
|---|---|
 | |
 Ümraniye'nin İstanbul'daki konumu | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | İstanbul |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Abdulaziz Aydın |
| • Belediye başkanı | İsmet Yıldırım (AK Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 58 km² |
| Rakım | 120 m |
| Nüfus | |
| • Kır | - |
| • Şehir | 713.803 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 34760 |
| İl alan kodu | 0216 |
| İl plaka kodu | 34 |
Ümraniye, İstanbul ilinin ilçelerinden biridir. İstanbul'un nüfus bakımından en kalabalık beşinci, Anadolu Yakası'nın Pendik'in ardından en kalabalık ikinci ilçesidir. İlçe 35 mahalleden oluşur. 22 bin hektarlık bir yerleşim alanına sahiptir. İlçenin yüzölçümü 46 km²’dir.[3] Batıdan Üsküdar, güneyden Ataşehir, doğudan Sancaktepe, kuzeydoğudan Çekmeköy ve kuzeybatıdan Beykoz ilçeleriyle çevrilidir.
Ümraniye İstanbul'un en hızlı kentleşmiş ve en fazla nüfus artışı tecrübe etmiş ilçelerinden biridir. Ümraniye, ekonomik çeşitlilik açısından çok zengin bir yöre olup, küçük imalat sanayisinden konfeksiyona, yedek parça ve ağaç ürünleri üretimine kadar çeşitlilik göstermektedir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]
Tarihi kaynaklara göre Ümraniye'ye ilk yerleşenler Frigyalılardır.[kaynak belirtilmeli] Çam ağacını kutsal kabul eden Frigyalılar Küçük ve Büyük Çamlıca'dan başlayarak Alemdağ ve Kayışdağı'na kadar bütün araziyi çam ormanlarıyla donatmışlardı. Sonraki yıllarda Ümraniye'nin bulunduğu yerler Romalılar ve Bizanslılar'ın egemenliğine geçmiştir. Harun Reşid ordularıyla 782 yılında Krizepolis (Üsküdar) önlerine kadar gelmiştir. Bir sene burada kaldıktan sonra 783 yılında Bizans İmparatoriçesi İren'in ordusuna mağlup olmuş, bunun sonucunda her sene Bizanslılar'a 70.000 altın vermeye zorunlu kalmıştır. İlçe toprakları Bizanslılar'la Müslüman ordular arasında zaman zaman el değiştirmiştir. Anadolu'yu Müslüman yapan ve Türkleştiren ilk devlet Danişmentliler Devletidir. Danişmend Beyliği Bizans topraklarına kadar sızmışlar, Alemdağ'ın üstünde bir kale yapmışlardır. Dânişmend Gazi'nin arkadaşı Sultan Turasan Bizanslılar'a karşı bu kalede çok defa savaşmış ve Anadolu'dan beklenen yardımı alamayınca burada öldürülmüştür. Selçuklular İznik'e kadar gelmiş, bu şehir alınmış ve bu şehri ilk başkent yapmışlardır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde padişah olan Orhan Gazi bölgeyi Osmanlı topraklarına katmıştır. İlçenin ilk adının "Yalnız Selvi" olduğu söylenmektedir.[kaynak belirtilmeli]
Bölge 17. yüzyıl başlarında Osmanlı padişahı I. Ahmet tarafından Şeyh Aziz Mahmut Hüdai'ye vakfedilmiştir. Cumhuriyet döneminden önce Bulgurlu'ya kadar olan bölge bu vakfın malı olarak Üsküdar'a bağlı kasaba olarak kalmıştır. Ümraniye'ye ilk ad olarak Yalnız Selvi demelerinin sebebi birkaç mezar ve birkaç selvi ağacının ve orman arasında birkaç evin bulunmasıdır. Ümraniye'ye ilk iskân edilenler Balkan Savaşları'ndan sonra, önce Batum'dan ardından da Yugoslavya ve Bulgaristan'dan gelen göçmenlerdir. Bundan dolayı bir süre de "Muhacir Köyü" olarak adlandırılmıştır. 1960 yılına kadar köy olarak kalan Ümraniye, Organize Sanayi Bölgesi olarak ilan edilmesinden sonra yoğun göçlere maruz kalmıştır. Belediye ilk defa 1963 yılında kurulmuştur.
12 Eylül Darbesi sonrasında Ümraniye Belediyesi feshedilerek Üsküdar'a bağlı şube müdürlüğüne dönüştürüldü. 4 Temmuz 1987 tarih ve 19507 sayı ile resmi gazetede yayımlanarak aynı gün 3392 sayılı kanun ile ilçe olan Ümraniye'de[4] ilk yerel seçim 1989 yılında yapıldı.
Ümraniye'nin anlamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Ümran sözcüğü köken itibarı ile Arapçada topluluklarda mutluluk, saadet, refah anlamına gelir. Esas anlamı kalkınmış, gelişmiş, bayındırlaşmış yer.[kaynak belirtilmeli]
Bazı kaynaklarda ise; Ümran (Ar) 1- Bayındırlık, bayındır olma, bir yerin tamamıyla meskun ve yeterince işlenmiş olması, 2- Medeniyet, terakki, refah. Umran= Ümrandır.
Mahalleler
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Adem Yavuz
- Altınşehir
- Armağanevler
- Aşağıdudullu
- Atakent
- Atatürk
- Cemil Meriç
- Çakmak
- Çamlık
- Dumlupınar
- Elmalıkent
- Esenevler
- Esenkent
- Esenşehir
- Fatih Sultan Mehmet
- Finanskent
- Hekimbaşı
- Huzur
- Ihlamurkuyu
- İnkılap
- İstiklal
- Kâzım Karabekir
- Madenler
- Mehmet Akif
- Namık Kemal
- Necip Fazıl
- Parseller
- Site
- Şerifali
- Tantavi
- Tatlısu
- Tepeüstü
- Topağacı
- Yamanevler
- Yukarıdudullu
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1935[5] | 570 | ||
| 1940[6] | 501 | ||
| 1945[7] | 573 | ||
| 1950[8] | 885 | ||
| 1955[9] | 1.781 | ||
| 1960[10] | 7.224 | ||
| 1965[11] | 14.800 | ||
| 1970[12] | 22.969 | ||
| 1975[13] | 38.730 | ||
| 1980[14] | 71.954 | ||
| 1990[15] | 301.257 | 242.091 | 59.166 |
| 2000[16] | 605.855 | 440.859 | 164.996 |
| 2007[17] | 897.260 | 630.914 | 266.346 |
| 2008[18][a] | 553.935 | 553.935 | veri yok |
| 2009[19] | 573.265 | 573.265 | veri yok |
| 2010[20] | 603.431 | 603.431 | veri yok |
| 2011[21] | 631.603 | 631.603 | veri yok |
| 2012[22] | 645.238 | 645.238 | veri yok |
| 2013[23] | 660.125 | 660.125 | veri yok |
| 2014[24] | 674.131 | 674.131 | veri yok |
| 2015[25] | 688.347 | 688.347 | veri yok |
| 2016[25] | 694.158 | 694.158 | Veri yok |
| 2017[25] | 699.901 | 699.901 | veri yok |
| 2018[25] | 690.193 | 690.193 | veri yok |
| 2019[25] | 710.280 | 710.280 | veri yok |
| 2020[25] | 713.803 | 713.803 | veri yok |
Siyaset
[değiştir | kaynağı değiştir]Yerel Seçimler
[değiştir | kaynağı değiştir]| Seçim | Belediye Başkanı | Parti | Oy Oranı | |
|---|---|---|---|---|
| 1989 | Şinasi Öktem | Sosyaldemokrat Halkçı Parti | %34,11 | |
| 1994 | Mehmet Bingöl | Refah Partisi | %39,20 | |
| 1999 | Fazilet Partisi | %30,76 | ||
| 2004 | Hasan Can | Adalet ve Kalkınma Partisi | %47,20 | |
| 2009 | %43,90 | |||
| 2014 | %49,78 | |||
| 2019 | İsmet Yıldırım | %54,57 | ||
| 2024 | %42,45 | |||
| Kaynak:[26] | ||||
Kardeş şehirler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Fojnica, Bosna Hersek (1995)- Stari Grad (Sarajevo), Bosna Hersek (2013)
Jabalia Al Nazlah, Filistin (2011)
Dire Dawa, Etiyopya (2017)
Şahinbey, Türkiye - Gaziantep (2013)- Susurluk, Türkiye - Balıkesir (2015)
- Altıeylül, Türkiye - Balıkesir (2015)
- Belen, Türkiye - Hatay (2015)
- Gümüşhane, Türkiye (merkez) (2017)
- Mihalgazi, Türkiye - Eskişehir (2017)
- Geyve, Türkiye - Sakarya (2017)
- Of, Türkiye - Trabzon (2019)
- Kelkit, Türkiye - Gümüşhane (2020)
- Demirözü, Türkiye - Bayburt (2020)
- Çayeli, Türkiye - Rize (2020)
- Sarıcakaya, Türkiye - Eskişehir (2021)
- Adaklı, Türkiye - Bingöl (2021)
- Suşehri, Türkiye - Sivas (2022)
- Onikişubat, Türkiye - Kahramanmaraş (2023)
- Pertek, Türkiye - Tunceli (2025)
Ulaşım
[değiştir | kaynağı değiştir]Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ataşehir, Çekmeköy ve Sancaktepe ilçelerinin kurulması ile nüfus azalmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "6/11" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ "HGM | Harita Genel Müdürlüğü - Ulusal Haritacılık Kurumu". www.harita.gov.tr. Erişim tarihi: 2025-12-13.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Haziran 2024.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). "1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu" (PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1944). "1940 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyetler, Kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1948). "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü (1954). "1950 Umumî Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla Nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1961). "1955 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2017.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2017.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2017.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2017.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Ümraniye Nüfusu - İstanbul". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "İstanbul Ümraniye Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "yerelnet.org.tr, Ümraniye Belediyesi". 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2014.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Ümraniye Belediyesi29 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ümraniye Kaymakamlığı17 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ümraniye Devlet Hastanesi
- Ümraniye Vergi Dairesi6 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- T.C. İstanbul Valiliği (Harika İstanbul) / Ümraniye İlçesi Tanıtımı
|
Beykoz | Çekmeköy |
| ||||
| Üsküdar | 
|
Sancaktepe | |||||
 Ümraniye 
| |||||||
| |||||||
| Ataşehir |
| Otorite kontrolü |
|
|---|
