Ælla
| Ælla | |
|---|---|
| Northumbria kralı | |
| Hüküm süresi | ? – 867 |
| Önce gelen | Osberht |
| Sonra gelen | I. Ecqberht |
| Ölüm | 867 Northumbria, İngiltere |
Ælla (bilinmiyor – 21 Mart 867) İngiltere'deki Anglosakson Northumbria kralıdır. Hükümdarlık dönemine dair kesin bilgiler olmamakla beraber Eski Nors dilindeki Ragnarssona þáttr sagasındaki baş karakterlerdendir.
Geleneksel kaynaklara göre
[değiştir | kaynağı değiştir]Ælla'nın Osberht'in devrilmesinden sonra 862 veya 863 yılında tahta geçtiği düşünülmektedir.[1] Ælla'nın hükümdarlığıyla ilgili bilgi yok denecek kadar azdır. 12. yüzyıl İngiliz rahip ve tarihçi Durham'lı Symeon Ælla'nın Billingham, Ileclif, Wigeclif ve Crece'deki kiliseye ait topraklara el koyduğunu yazar. Ælla kaynakların çoğunda adaletli olmayan ve kıyıcı bir hükümdar olarak tanımlanır, Osberht'in kardeşi olduğu söylenir.
866 yılında Northumbria'ya çıkan Büyük Viking Ordusu 21 Kasım 866 tarihinde York'u ele geçirir. Durham'lı Symeon, Anglo-Sakson Kronolojisi ve 10. yüzyılda yaşamış olan tarihçi Æthelweard çoğunlukla benzer şekilde gelişmeleri anlatır. Symeon Historia Regum Anglorum adlı eserinde 21 Mart 867 günü muharebede Osberht ve Ælla'nın Vikingler tarafından yenilip öldürülmelerini anlatır.[2] Olayların ardından Vikingler Northumbria tahtına Ecgberht'i getirir.
Mitoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Ragnarssona þáttr adlı saga York'un Vikingler tarafından ele geçirilmesini ayrıntılı bir şekilde anlatır. Sagada yarı efsane Viking kralı Ragnar Lodbrok ve oğulları Hvitserk, Björn, Sigurd, İvar ve Ubbe'nin maceraları anlatılır. Sagaya göre Ragnar Ælla tarafından öldürülünce oğulları 866 yılında büyük bir orduyla gelerek babalarının intikamını alıp, Ælla'yı blodørn adı verilen azap verici bir işkenceyle öldürürler. Anglo-Sakson Kronolojisi ise Ælla'nın daha önce öldürüldüğünü yazar.
Popüler kültüre etkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1958 yılında çekilen The Vikings filminde Ernest Borgnine tarafından canlandırılan Ragnar, Frank Thring tarafından canlandırılan Ælla tarafından azgın köpeklerle dolu bir çukura atılarak öldürülür. Kirk Douglas tarafından canlandırılan oğlu Einar babasının intikamını almak için yemin eder ve Northumbria'yı işgal eder.[3]
- 2013 yılında History Channel tarafından çekilen drama Vikings'de Ælla Ivan Kaye tarafından canlandırılır[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ 866 yılına kadar geç bir tarih de verilebilmektedir
- ^ Symeon'a göre York'un elden çıkmasıyla güçsüz düşen kral Ælla ve devrik rakibi Osberht taraftarları birbirlerine girer, iki kral da çarpışmalar sonucu öldürülür. Çatışmada hayatta kalanlar Vikinglerle barış yapar.
- ^ Filmin 3 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. imdb adresi (İngilizce) 28 Mart 2013 tarihinde erişilmiştir
- ^ Dizinin 27 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. imdb adresi (İngilizce) 28 Mart 2013 tarihinde erişilmiştir
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- 6-11.yüzyıllar arası Anglosakson İngilteresine dair veritabanı çalışması (İngilizce) 9 Nisan 2013 tarihinde erişilmiştir
Ragnarssona þáttr sagasında kişi, konu ve olaylar | ||
|---|---|---|
 | ||