Zara, Sivas
| Zara | |
|---|---|
 | |
 Zara'nın Sivas'taki konumu | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Sivas |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Meriç Dinçer |
| • Belediye başkanı | Fatih Çelik (MHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 2456 km² |
| Rakım | 1350 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 21.753 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 58700 |
| İl alan kodu | 346 |
| İl plaka kodu | 58 |
Zara, Sivas ilinin bir ilçesidir.Eski adı Koçgiridir. İlçenin yüzölçümü 2.616 km²’dir.[3]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Anadolu Selçuklularının Moğollar tarafından yıkılmasını kesinleştiren Kösedağ Savaşı Zara'da olmuştur (1243). Moğol hakimiyetinden sonra Zara, Eretna ve Kadı Burhanettin devletlerinin idaresinde kalmıştır.[kaynak belirtilmeli]
Yapılan son araştırmalara göre ilçe ve çevresine ilk olarak Neolitik Dönemi'nde yerleşildiği sanılmaktadır. Zara-Hafik arasındaki höyükte yapılan kazıda Neolitik Dönemi özellikleri gösteren çakmak taşından minik uçlar, el değirmeni taşları ve hayvan kemikleri gibi buluntular çıkmıştır.[kaynak belirtilmeli]
Şive
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkçenin Zara ilçesinde kullanılan şivesinin Batı Anadolu ağızları içindeki konumu Prof. Dr. Leyla Karahan'ın Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması (Türk Dil Kurumu yayınları: 630, Ankara 1996) adlı çalışmasına göre Sivas, Tokat yöresi ile aynıdır.
Kültür
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçe, Sivas ile benzer bir kültürel yapıya sahiptir. Ayrıca, kuzey kesimleri Karadeniz kültürüne yakınlık gösterir. Halk oyunları açısından ilçede Halaylar ve Horonlar yaygındır. Bazı köylerde Kemençe dahi çalınmaktadır.
Akarsu ve gölleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Tamamı Türkiye sınırları içinde olan en uzun nehir Kızılırmak, komşu ilçe İmranlı'da doğup, Zara'yı doğudan batıya keser, fakat ilçe merkezinden sonra genişlemeye başlar. Yine Türkiye'nin en uzun nehirlerinden olan Yeşilırmak da Zara ilçesi sınırlarında Kösedağ eteklerinde doğar. Sivas istikametinde olan Tödürge Gölü, Sivas ilinin en büyük gölüdür. Bol tuzlu ve kireçli sularında gümüş ve yayın balığı vardır.[4] Tödürge Gölü dışında başta Kızılçan Gölü olmak üzere bölgede irili ufaklı birçok göl bulunmaktadır. Ayrıca İmranlı ilçesi sınırından doğan Acısu Irmağı, Zara'da Tekke köyü yakınlarında Kızılırmak'a karışır.
Dağları ve yaylaları
[değiştir | kaynağı değiştir]
Suşehri tarafında Kösedağ 2815 metre irtifa ile en yüksek dağıdır. Diğer yüksek dağlar Beydağ (2.802 m) ve Yılanlı'dır (2.200 m).
Şerefiye yolu üzerinde Kurbağa yaylası Sarıpınar gözesi ile bilinir. Kösedağ'da çok sayıda yayla vardır, bazıları Karapınar, Yağlıyurt, Ağmaşat, Paşaçayırı (Nasır), Ortayurt (Nasır), Çukuryurt (Nasır) ve Boyatası yaylalarıdır. Kösedağ'la Zara arasında Çataltepe yaylası vardır. Ayrıca Beydağında da Koççukuru, Kırdo, Sırımlı gibi birçok yayla bulunur.
İklimi
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçede tipik karasal iklimin hakim olmasının yanında kuzeyde karadeniz iklimi hakimdir.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927[5] | 48.063 | 4.703 | 43.360 |
| 1935[6] | 60.004 | 5.947 | 54.057 |
| 1940[7] | 65.598 | 7.824 | 57.774 |
| 1945[8] | 67.596 | 6.109 | 61.487 |
| 1950[9][a] | 46.493 | 6.674 | 39.819 |
| 1955[10] | 50.883 | 6.475 | 44.408 |
| 1960[11] | 56.172 | 7.396 | 48.776 |
| 1965[12] | 56.863 | 7.661 | 49.202 |
| 1970[13] | 53.818 | 9.051 | 44.767 |
| 1975[14] | 49.974 | 10.376 | 39.598 |
| 1980[15] | 45.830 | 10.267 | 35.563 |
| 1985[16] | 42.351 | 11.704 | 30.647 |
| 1990[17] | 38.275 | 16.073 | 22.202 |
| 2000[18] | 33.425 | 17.845 | 15.580 |
| 2007[19] | 22.217 | 12.337 | 9.880 |
| 2008[20] | 22.559 | 11.835 | 10.724 |
| 2009[21] | 23.380 | 11.996 | 11.384 |
| 2010[22] | 23.095 | 11.758 | 11.337 |
| 2011[23] | 23.093 | 11.758 | 11.335 |
| 2012[24] | 23.084 | 11.945 | 11.139 |
| 2013[25] | 22.466 | 11.931 | 10.535 |
| 2014[26] | 22.887 | 11.858 | 11.029 |
| 2015[27] | 22.187 | 12.126 | 10.061 |
| 2016[27] | 21.857 | 12.144 | 9.713 |
| 2017[27] | 21.259 | 11.888 | 9.371 |
| 2018[27] | 23.336 | 11.632 | 11.704 |
| 2019[27] | 22.005 | 11.426 | 10.579 |
| 2020[27] | 21.753 | 11.558 | 10.195 |
| 2021[27] | 21.648 | 11.643 | 10.005 |
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Zara". sivas.gov.tr. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012.
- ^ "HGM | Harita Genel Müdürlüğü - Ulusal Haritacılık Kurumu". www.harita.gov.tr. Erişim tarihi: 2025-12-20.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2022.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Zara Nüfusu - Sivas". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Sivas Zara Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sivas İli Yüzey Araştırmaları, Merkez ve İlçeler (Höyükler ve Tarihi Yerleşim Alanları, 1992 - 1993 - 1994 - 1995, İndirilebilir PDF)
- Hafik ve Zara'da Eğrilce (Emin Kuzucular, 1973, Sivas Folkloru)
 | Sivas ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Türkiye'deki bir ilçe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
