Yeni Kudüs
| Hristiyan eskatolojisi |
|---|
| Hristiyanlık |
| Yeni Kudüs | |
|---|---|
Tanrı'nın Çadırı Kutsal Şehir Tanrı'nın Şehri Göksel Şehir Cennetteki Kudüs Siyon Gökteki Kudüs Tepede Parlayan Şehir | |
Patmoslu Yuhanna, 14. yüzyıldan kalma bir duvar halısında Tanrı'nın Yeni Kudüs'e inişini izliyor | |
Slogan: Ad librum | |
| Kurucu | YHVH |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 4950625 km² |
Yeni Kudüs veya Yeni Yeruşalim (יהוה שָׁמָּה, romanize: YHVH šāmmā,[1] Türkçesi: "YHVH (Rab) orada") Eski Ahit'te yer alan Hezekiel Kitabında, Hezekiel'in, Mesih Çağı'nda İsrail'in on iki kabilesinin buluşma yeri olacak, Mesih Krallığı'nın başkenti olacak, Kudüs'te kurulacak, yeniden inşa edilen Kutsal Tapınak merkezli bir şehir hakkındaki vahiy vizyonudur.[2][3][4] Kehanetin Hezekiel tarafından İbrani takviminin 3372. yılının Yom Kippur'unda alındığı kaydedilmiştir.[5]
Yeni Ahit'teki Vahiy kitabında şehir aynı zamanda Göksel Kudüs olarak da anılır ve Yeni Ahit'in diğer kitaplarında Siyon olarak da adlandırılır.
Kitab-ı Mukaddes referansları
[değiştir | kaynağı değiştir]Eski Ahit
[değiştir | kaynağı değiştir]Eski Ahit'te yer alan Hezekiel Kitabı'nın 48. bölümünde ülkenin paylaştırılmasından bahseder ve son ayet olan 35. ayette şu ifade yer alır:[6]
³⁵ “Kentin çevresi 18.000 arşın[not 1] olacak ve o günden başlayarak kentin adı Yahve şamma[not 2] olacak.” - Hezekiel 48:35[7]
Yahudi tefsiri
[değiştir | kaynağı değiştir]Yahudilik, Mesih'i Kral Davud'un soyundan gelen erkek bir insan olarak görür ve İsrail kralı olarak meshedilecek ve Kudüs'te Davud tahtına oturacaktır. İsrail'in kayıp kabilelerini toplayacak, halaha'nın çözülmemiş sorunlarını açıklığa kavuşturacak ve peygamber Hezekiel'e gösterilen örneğe göre Kudüs'teki Kutsal Tapınağı yeniden inşa edecektir. Bu süre zarfında Yahudiler küresel bir barış ve refah döneminin başlayacağına, ulusların İsrail'i seveceğine ve tanrılarını terk edip Kudüs'e yöneleceklerine ve İsrail'in tek Tanrısına ibadet etmek için Kutsal Tapınak'a geleceklerine inanırlar. Zekeriya, Sukot bayramında Kudüs'teki Tapınak'ta görünmeyen uluslardan herhangi bir ailenin o yıl yağmur yağmayacağını kehanet etti. İşaya, yeniden inşa edilen Tapınağın tüm uluslar için bir dua evi olacağını kehanet etti. "YHWH Şamma"nın şehri (bkz. Hezekiel 48:35), Yeni Kudüs, dünya uluslarının buluşma noktası olacak ve yenilenen İsrail Krallığı'nın başkenti olarak hizmet verecektir. Hezekiel, bu şehrin 12 kapısı olacağını, İsrail kabilelerinin her biri için bir kapı olacağını kehanet etmişti. Yeşaya Kitabı şu kehanetle sona erer: "Ve olacak ki, bir yeni aydan diğerine, bir Şabat'tan diğerine, bütün insanlar önümde tapınmak için gelecekler, diyor YHVH."
Hristiyan tefsiri
[değiştir | kaynağı değiştir]Hristiyanlık, Kudüs şehrinin fiziksel ve/veya ruhsal bir restorasyonu veya ilahi bir yeniden yaratımı olarak yorumlar. Ayrıca birçok Hristiyan grubu tarafından azizlerin meskeni olan Kilise olarak yorumlanır.
Patmoslu Yuhanna, Yeni Ahit'teki Vahiy Kitabı'nda Yeni Kudüs'ü anlatır ve bu nedenle Yeni Kudüs, Hristiyan eskatolojisi ve Hristiyan mistisizmi açısından önemli bir yere sahiptir ve Hristiyan felsefesini ve Hristiyan teolojisini de etkilemiştir. Kudüs'ün böyle bir yenilenmesi, hatta bir yeniden inşası, Yahudilik, Hristiyanlık ve Baháʼí inancında önemli bir temadır. Yenilenen Kudüs, sloganı olarak Ad librum (Latince: "kitaba göre") kelimelerini taşır.
Protestanlık ve Ortodoks Yahudilik gibi Yahudi ve Hristiyan dinlerindeki Kitab-ı Mukaddes yazıtlarına ve diğer yazılara dayanan birçok gelenek, çeşitli kehanetlere uygun olarak Kudüs'ün gerçek anlamda yenilenmesinin bir gün Tapınak Dağı'nda gerçekleşeceğini bekler. Dispensasyonalistler, inanılmaz boyutlarda tamamen yeni bir şehir olacak olan, gökten inecek gerçek bir Yeni Kudüs'e inanırlar. Çeşitli Protestan mezhepleri, Hristiyanlığın modernist kolları, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi ve Reform Yahudiliği gibi diğer mezhepler, Yeni Kudüs'ü mecazi olarak görür veya böyle bir yenilenmenin zaten gerçekleşmiş olabileceğine veya Tapınak Dağı dışında başka bir yerde gerçekleşeceğine inanırlar.
Vahiy 20:9'da sözü edilen "azizlerin ordugâhı ve sevgili kent" ile 21. bölümdeki Yeni Kudüs arasında ayrım yapmak önemlidir. Vahiy 20:9, tanımı ve amacı Hezekiel kitabında, 36. bölümden başlayıp 48. bölümde biten bir yeryüzü kentine atıfta bulunur. En belirgin farklardan biri, Vahiy 21'deki Yeni Kudüs'ün boyutlarının Hezekiel 48'deki (ve Vahiy 20:9'daki) kentin boyutlarından 1.000 kat daha büyük olmasıdır. Vahiy 21'deki Yeni Kudüs, uzunluk, genişlik ve yükseklik olarak 2.225 km'dir. Bu kadar devasa boyutlarda bir kentin Dünya'da bulunması mümkün değildir; ancak Vahiy 21'de belirtildiği gibi, şehir "Tanrı'nın yanından gökten iner" ve muhtemelen "yeni yeryüzüne" iner.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hezekiel Kitabı
- Mesih Çağı
- On İki İsrail Kabilesi
- Beytü'l-Makdis
- Vahiy Kitabı
- Siyon
- Hristiyan eskatolojisi
Dipnotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Ezekiel 48 / Hebrew - English Bible / Mechon-Mamre". mechon-mamre.org. 17 Eylül 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2025.
- ^ "Isaiah 56:7 NIV | Biblica" (İngilizce). 27 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2025.
- ^ "Ezekiel 45:6 NIV | Biblica" (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Eylül 2025.
- ^ "Zechariah 14:17-19 NIV | Biblica" (İngilizce). 27 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2025.
- ^ Rashi, Vilna Gaon and Malbim to Ezekiel Chap. 40.
- ^ "Ezekiel 48 / Hebrew - English Bible / Mechon-Mamre". mechon-mamre.org. Erişim tarihi: 24 Eylül 2025.
- ^ Ezekiel, глава48 | Türkçe çeviri (Rusça). 7 Temmuz 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2025.