Yedi Kilise (Van)

Ermeni Kırımı'ndan sonra 2009 senesinindeki hali

Yedi Kilise (Ermenice: Վարագավանք Varakavank'), Varagavank ya da Varak Surp Haç manastırı, bugün Van Merkeze bağlı, Yukarı Bakraçlı köyünde yer alan ve 8. yüzyılda inşa edilmiş olan tarihî Ermeni manastırı. 1915 Ermeni Kırımı'nda büyük hasar görmüştür ve 1960 senelerde çoğu kısımları valilik tarafından yıkılmıştır.^[1]

Yedi ayrı kilise ve yapıdan oluşan kompleks, değişik zamanlarda biri birine eklenmiştir. Manastırı teşkil eden yedi kilisenin en eskisi St. Sophia (Azize Sofya) kilisesidir. 8. yüzyılda inşa edilmiş olup, sadece apsisi mevcuttur. İkincisi bunun kuzey duvarına bitişik inşa edilmiş ve bugünlerde yıkık olan St. John (Aziz Yuhanna) kilisedir. Bu ikisi yapıların birinci grubunu teşkil etmektedir.

İkinci grup yapıların çekirdeğini 1003-1021 tarihleri arasında inşa edilen Meryem Ana Kilisesi oluşturmaktadır. Dıştan doğu batı doğrultusunda dikdörtgen planlı yapı, içten dörtlü yonca planlı olarak yapılmıştır. Merkezi planlı kilisenin kubbesi yıkılmış durumdadır. Iç mekanı dört yöne açılmış, yarım daire planlı nişlerle köşelere yerleştirilmiş odalar oluşturmaktadır. Sonradan eklenen jamatonla kapatılmış olan batı cephenin ortasındaki bir portalle girilmektedir.