Tridentine Ayini
Tridentine Ayini,[1] Roma Ayini'nin Olağanüstü Formu[2] veya usus antiquior (daha eski kullanım), Vetus Ordo veya Geleneksel Latin Ayini (GLA)[3][4] veya Geleneksel Ayin[5] olarak da bilinir, 1570'te kanunlaştırılan ve daha sonra 1962'ye kadar değişikliklerle yayınlanan Katolik Kilisesi'nin Roma Missali'ndeki ayindir. Neredeyse yalnızca Kilise Latincesi'nde kutlanan bu ayin, 1570'te yayınlanmasından 1969'da yürürlüğe giren VI. Paulus'un Ayini ile değiştirilmesine kadar dünyada en yaygın kullanılan Efkaristik ayiniydi (gözden geçirilmiş Roma Missali 1970'te yayınlandı.)[6]
"Tridentine", Karşı Reformasyon'un zirvesinde Trento Konsili'nin yapıldığı yer olan "Trento şehriyle ilgili" anlamına gelen Latince Tridentinus'tan türemiştir. Bu konsilin bir kararına yanıt olarak,[7] Papa V. Pius, 1570 Roma Missal'ini ilan ederek, 1370'ten önceki ayinleri veya kullanımları olan yerler ve dini tarikatlar hariç, Latin Kilisesi genelinde zorunlu hale getirdi.[a]
Tridentine Ayini'nin kutlanmasına ilişkin izinler her modern papa tarafından ayarlandı ve en son olarak Papa Franciscus'un 2021'deki motu proprio Traditionis Custodes kararıyla kısıtlandı.[8] Bu, gelenekçi Katolikler arasında tartışmalı bir konu oldu.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ u bölgeler, Sarum Ayini adı verilen bir Roma Ayini çeşidinin, gereken asgari süreden daha uzun süre kullanıldığı bölgeleri içeriyordu. Son zamanlarda birkaç kez Roma Katolik piskoposları bu çeşidi, Ayin kutlamanın sıra dışı bir biçimi olarak kullandılar. Ancak, diğer bölgelerin ve ilgili tarikatların çoğu gibi, Sarum Ayini bölgeleri de standart Roma Missal'ini benimsedi. Kullanıma devam eden en önemli Roma dışı ayinler Ambrosian Ayini, Mozarabic Ayini ve Carthusian Ayini'dir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "BBC - Religions - Christianity: Tridentine Mass". www.bbc.co.uk (İngilizce). 8 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2025.
- ^ "Letter to the Bishops that accompanies the Apostolic Letter "Motu Proprio data" Summorum Pontificum on the Roman liturgy prior to the reform of 1970 (July 7, 2007) | BENEDICT XVI". www.vatican.va. 15 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2025.
- ^ "About the Traditional Latin Mass - Traditional Latin Mass Community of Philadelphia". sites.google.com. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2025.
- ^ Pillar, The. "What's a TLM, anyway? A Latin liturgy lexicon". www.pillarcatholic.com (İngilizce). 20 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2025.
- ^ Boparai, Jaspreet Singh (26 Ağustos 2021). "Suppression of the Traditional Rite - Catholic Herald" (İngilizce). Erişim tarihi: 2 Haziran 2025.
- ^ "Library : Liturgical Languages". www.catholicculture.org. 17 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2025.
- ^ "CT25". history.hanover.edu. 21 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2025.
- ^ "Apostolic Letter issued "Motu proprio" by the Supreme Pontiff Francis "Traditionis custodes" on the use of the Roman Liturgy prior to the Reform of 1970, 16 July 2021 | Francis". www.vatican.va. 24 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- SanctaMissa.org. Online-Multimediatutorial der tridentinische Messe („Tridentine Ayini'nin Çevrimiçi Multimedya Eğitimi“)
- P. Martin Ramm: Tanrı'nın sunağına yaklaşmak istiyorum. Ayinlerde açıklanmıştır
- Aziz Pius X Rahipler Kardeşliği: Ayin Bildirgesi.
Katolik Kilisesi'nin Liturjik Yılı | ||
|---|---|---|
| 1969 Novus Ordo |  | |
| 1960 Vetus Ordo | ||
Kısaltmalar: A = Alay (Roma Ayinine göre) Not: Evrensel takvimde normalde pazar gününe denk gelmeyen 10 kutsal gün italik yazıyla belirtilmiştir. | ||