Trehaloz
| Adlandırmalar | |
|---|---|
α-D-glulopiranosil-(1→1)-α-D-glukopiranosit | |
(2R,3S,4S,5R,6R)-2-(Hidroksimetil)-6-[(2R,3R,4S,5S,6R)-3,4,
5-trihidroksi-6-(hidroksimetil)oksan-2-il]oksioksan-3,4,5-triol | |
Diğer adlar α,α‐Trehaloz | |
| Tanımlayıcılar | |
3D model (JSmol)
|
|
| ChEBI | |
| ChEMBL | |
| ChemSpider | |
| ECHA InfoCard | 100.002.490 |
PubChem CID
|
|
| UNII | |
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|
| |
| |
| Özellikler | |
| Molekül formülü | C12H22O11 (susuz) |
| Molekül kütlesi | 342.296 g/mol (susuz) 378.33 g/mol (su içeren) |
| Görünüm | Beyaz ortorombik kristaller |
| Yoğunluk | 1.58 g/cm3 at 24 °C |
| Erime noktası | 203 °C (397 °F; 476 K) (susuz) 97 °C (su içeren) |
| Çözünürlük (su içinde) | 68.9 g per 100 g at 20 °C |
| Çözünürlük | Etanol'de biraz çözünür, benzen ve dietil eter'de çözünmez |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
| |
| Bilgi kutusu kaynakları | |
Trehaloz, mikoz veya tremaloz iki adet glükoz molekülünden müteşekkil bir şekerdir. Bazı bakteri, bitki, mantar ve omurgalılar bu molekülü donma ve susuzluğa dayanmak için ve enerji kaynağı olarak sentezleyebilirler.
Trehaloz yüksek su tutma kapasitesine sahiptir. Gıda ve kozmetik ürünlerinde kullanılmaktadır. İlaç olarak da kullanılır
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Trehaloz, Türkçeye batı dillerinden girmiştir ve Türkçe imlası Fransızca tréhalose kelimesinden gelmektedir. Kelime Neo-Latince trehala "menn, kudret helvası" ve -ose "kimyada şeker adı yapan bir ek" ekiyle türetilmiştir.[1] Neo-Latince trehala kelimesi ise Türkçe tıgala kelimesinden gelmektedir.[kaynak belirtilmeli]
Strüktür
[değiştir | kaynağı değiştir]Trehaloz, iki tane α-glukozun 1,1-glikosidik bağ ile bağlanması ile oluşan bir disakkarittir. Doğada disakkarit olarak ve ayrıca polimerlerin içinde monomer olarak da bulunur.[2] İki stereoizomeri mevcuttur: α,β-trehaloz, diğer adıyla neotrehaloz ve β,β-trehalose, diğer adıyla izotrehaloz. Bu iki izomer de bir canlı organizmadan izole edilmemiştir, ama izotrehalozlar nişasta hidro izolatlarında[kaynak doğrulanamadı] tespit edilmiştir.[2]
Sentez
[değiştir | kaynağı değiştir]Biyolojik olarak trehaloz için en az üç biyosentez yolu mevcuttur.[2] Mısır nişastasından endüstriyel olarak trehaloz elde edilebilir.[3]
Tıbbi kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Göz kuruluğu tedavisinde kullanılan suni gözyaşlarının içinde hyalüronik asidin yanında trehaloz da bulunur.[4][5]
2021 senesinde FDA, Spinoserebral ataksi tip 3 hastalığının(SCA3) potansiyel tedavisi için trehalozun enjekte edilebilir halinin(SLS-005) Investigational New Drug(IND) aplikasyonunu onadı ve fast track statüsü verdi.[6][7]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Definition of TREHALOSE". www.merriam-webster.com (İngilizce). 23 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2025.
- ^ a b c Elbein, Alan D.; Pan, Y.T.; Pastuszak, Irena; Carroll, David (1 Nisan 2003). "New insights on trehalose: a multifunctional molecule". Glycobiology. 13 (4): 17R-27R. doi:10.1093/glycob/cwg047. ISSN 0959-6658.
- ^ "Rate limit reached" (PDF). wayback.archive-it.org. 31 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2025.
- ^ Pinto-Bonilla, Juan Carlos; Olmo-Jimeno, Alberto del; Llovet-Osuna, Fernando; Hernández-Galilea, Emiliano (13 Nisan 2015). "A randomized crossover study comparing trehalose/hyaluronate eyedrops and standard treatment: patient satisfaction in the treatment of dry eye syndrome". Therapeutics and Clinical Risk Management (İngilizce). 11: 595-603. doi:10.2147/TCRM.S77091. 16 Ağustos 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi6 Ağustos 2025.
- ^ Pucker, Andrew D; Ng, Sueko M; Nichols, Jason J (2016). "Over the counter (OTC) artificial tear drops for dry eye syndrome". Cochrane Database of Systematic Reviews (İngilizce) (2). doi:10.1002/14651858.cd009729.pub2/full. ISSN 1465-1858. 8 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi6 Ağustos 2025.
- ^ PharmD, Brian Park (8 Kasım 2021). "Trehalose Fast Tracked for Spinocerebellar Ataxia". MPR (İngilizce). 14 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2025.
- ^ www.ushealthconnect.com, Home-. "FDA Accepts Investigational New Drug Application and Grants Fast Track Designation of Trehalose for Spinocerebellar Ataxia Treatment - PracticalNeurology". practicalneurology.com. 13 Ağustos 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Wikimedia Commons'daki trehaloz ile ilişkili medya
- Sperm prezervasyonunda trehaloz