Şeytan Çarpması
| The Exorcism of Emily Rose | |
 Filmin afişi | |
| Yönetmen | Scott Derrickson |
|---|---|
| Yapımcı | Paul Harris Boardman Gary Lucchesi |
| Senarist | Scott Derrickson Paul Harris Boardman |
| Oyuncular | Laura Linney Tom Wilkinson Campbell Scott Colm Feore Jennifer Carpenter Mary Beth Hurt Henry Czerny Shohreh Aghdashloo |
| Müzik | Christopher Young |
| Görüntü yönetmeni | Tom Stern |
| Kurgu | Jeff Betancourt |
| Dağıtıcı | Sony |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Renk | Renkli |
| Çıkış tarih(ler)i | 9 Eylül 2005 (ABD) |
| Süre | 119 dakika |
| Dil | İngilizce |
| Bütçe | 19 milyon $ |
Şeytan Çarpması (İngilizce: The Exorcism of Emily Rose, Türkçesi: Emily Rose'un Şeytan Çıkarması), Scott Derrickson'ın yönettiği 2005 yapımı korku filmi. Film genel olarak Anneliese Michel'ın hikâyesine dayanmaktadır. İnançsız bir savunma avukatı ile şeytan çıkarma (egzorsizm) ayini gerçekleştiren ve taksirle adam öldürmeden sorumlu tutulan bölge papazının duruşmasını konu alır. Filmin çoğu mahkeme salonunda geçer ve Emily Rose'un çarpılma ve ölüm anı anlatılır.
Özet
[değiştir | kaynağı değiştir]Avukat Erin Bruner (Laura Linney), Emily Rose (Jennifer Carpenter) isimli genç bir kıza şeytan çıkarma ayini gerçekleştirmiş olan Peder Richard Moore (Tom Wilkinson)'u mahkemede savunmaktadır. Bruner'in başarılı bir kariyerinin olmadığına dair bazı şüpheleri vardır ve söz konusu davada eyalet savcısına karşı mücadele etmek zorundadır. Girdiği bu davayı kazanması, onu çalıştığı hukuk bürosundaki kıdemli ortağının gözünde yücelteceğini düşündüğünden istemeyerek de olsa davaya vekil olarak katılmıştır. Moore onun vekilliğini kabul eder ve Emily'nin hikâyesini ona anlatacaktır.
Dava birçok uzman hekimin, Savcı Ethan Thomas (Campbell Scott) tarafından çağrılmasıyla başlar. Tanık olarak konuşan bir doktor Emily'nin epilepsi ve psikoz rahatsızlığının olduğunu söyler. Yapılan savunma ise onun şeytan tarafından çarpılmış olabileceğini ileri sürer. Bruner davada çarpılma kelimesini kullanmamaya dikkat gösterir. Emily'nin tıp veya psikolojinin açıklayamayacağı bir sorunu olduğunu ve Moore ile Emily'nin ailesinin bunu fark ettiklerinden başka yollara başvurduklarını beyan eder.
Emily'nin başından geçenler şöyledir: Emily üniversiteye gitmek için kırsal kesimdeki evinden ayrılıp şehire gelmiştir. Bir gece sabaha karşı 3:00 sularında odasında yalnız başınayken koridordan yanık kokusu geldiğini fark eder. Ne olup bittiğini anlamak için etrafı kontrol eder. Bu sırada kapının kendiliğinden açılıp kapandığını görür. Odasına geri döndüğünde kalemlerin hareket ettiğine şahit olur. Ayrıca üzerinde büyük bir ağırlık hisseder ve gizli bir güç onu boğar. Emily bu olayların gerçek mi sanrı (halüsinasyon) mu olduğunu merak eder. Yeniden hayal görmeye başlamasıyla hastaneye kaldırılır ve epilepsi teşhisi konur. Antikonvülzif ilaç verilir. Fakat sanrılar ve vücudundaki burulmalar devam eder.
Emily bir süre sonra okulu bırakarak ailesinin yanına döner. Ailesi de onun gibi bu olayları nedeninin epileptik veya ruhsal rahatsızlık olmayıp şeytan çarpması olduğunu düşünür. Bu yüzden bölge papazından şeytan çıkarma ayini gerçekleştirmesini isterler. Kilise kabul eder. İddia makamı ise tüm olanların epilepsi (burulmalar) ve psikoz (sanrılar) birlikteliğinden kaynaklanmış olabileceğini söyler.
Saat sabaha karşı 3:00 sıralarında Bruner kaldığı apartman dairesinde ilginç kokular ve sesler duyması gibi bir dizi olayla karşılaşır. Moore, ona şeytanları ortaya çıkardığı için onların hedefi olmuş olabileceğini söyler. Moore'un açıkladığına göre sabaha karşı saat 3:00'ün şeytanın saatidir.
Bruner, iddia makamı olayı tıbbi açıdan ele aldığı için çarpılma konusu üzerine yoğunlaşır. Tanık olarak çarpılma olaylarıyla ilgili çeşitli kültürlerin inançlarını anlatması için antropoloji ve psikiyatri profesörü olan Dr. Sadira Adani (Şöhre Ağdaşlu)'yi davet eder. Adani, Carlos Castaneda'nın Bir Başka Gerçeklik isimli kitabından alıntı yapar ve Emily'nin aşırı hassas olduğunu belirtir. Thomas karşı çıkar ve anlatılanları sözdebilim olarak değerlendirir.
Emily'nin şeytan çıkarma ayininde bulunan Dr. Cartwright (Duncan Fraser), ayin sırasında çekilmiş ses bandını ortaya çıkarır. Sonra Moore duruşmaya çıkar ve ses bandını dinletir. Ayin cadılar bayramında yapılmıştır. Çünkü Moore, cadılar bayramı gecesinde şeytanların daha kolay uzaklaştırılacağına inanır. Ayin sırasında Emily, aniden bağlı olduğu yerden kurtulur ve pencereden atlar. Moore ve diğerleri onun arkasından ahıra gider. Burada çok sert bir rüzgarın esmesi, korkutucu seslerin duyulması gibi olağandışı olaylara tanıklık ederler. Peder, Emily'nin içindeki şeytana adını sorar. Ardından tek değil altı tane şeytanın bulunduğunu anlar. Şeytanlar kendilerini Emily'nin ağzından tanıtırlar.
Sonraki gün, Moore duruşmaya tekrar çağrılır ve Emily'nin ölmeden önce yazdığı mektubu okur. Emily mektupta ayinden sonraki sabah başka bir sanrı gördüğünü yazar. Mektupta yazılanlara göre Meryem gözüne görünür. Şeytanların onu terk etmeyeceğini söyler. Eğer Emily'nin ruhu vücudundan ayrılırsa acılarının sona ereceğini, ayrılmazsa bunun insanlara Tanrı ve şeytanın gerçek olduğunu göstereceğini söyler. Emily ayrılmamasını seçer ve mektubuna şöyle yazar: "İnsanlar tanrının öldüğünü söylüyor. Onlara şeytanı gösterirsem nasıl düşünebilecekler?" Arkasından vücudunda yaralar oluşur. Moore bunların Tanrı'nın onu sevdiğini gösteren bir işareti olduğunu düşünürken, Thomas onun kendini yaraladığını düşünür.
Peder Moore tamamen suçlu bulunur. Lakin jüriden gelen öneri üzerine hakim (Mary Beth Hurt) Moore'u tahliye eder. Dava bittikten sonra Bruner'e hukuk bürosundan ortaklık teklifi gelse de kabul etmez. Daha sonra Moore ile Emily'nin mezarına gider. Moore, Emily'nin ölmeden önceki gün söylediği Pavlus'un Filipililere mektubunun ikinci bölümünün onikinci ayetindeki şu sözleri mezara koyar: "...saygı ve korkuyla kurtuluşunuzu sonuca götürmek için daha çok gayret edin."
Oyuncular
[değiştir | kaynağı değiştir]- Laura Linney - Erin Christine Bruner
- Tom Wilkinson - Father Richard Moore
- Campbell Scott - Ethan Thomas
- Jennifer Carpenter - Emily Rose
- Colm Feore - Karl Gunderson
- Joshua Close - Jason
- Kenneth Welsh - Dr. Mueller
- Duncan Fraser - Dr. Cartwright
- J. R. Bourne - Dr. Phil
- Mary Beth Hurt - Judge Brewster
- Henry Czerny - Dr. Briggs
- Şöhre Ağdaşlu - Dr. Sadira Adani
Yapım
[değiştir | kaynağı değiştir]Filmin senaryosu Scott Derrickson ve Paul Harris Boardman tarafından yazılmıştır. Derrickson; Boardman ve emeği geçenlerlerin anısına "... filmi" kelimesini kullanmaktan kaçınmıştır. Derrickson'ın filmin DVD'si için yaptığı yoruma göre, Boardman'ı yardımcı senarist olarak seçmesinin kendisinin inançlı, onun din konusunda şüpheci olmasıdır. Böylece senaryoda iki farklı bakış açısının olacağına, dolayısıyla da filmin dini-doğaüstü konuları mı dünyevi-tıbbi konuları mı savunduğuna dair bir belirsizliğin ortaya çıkacağına inanmıştır.
Emily Rose karakteri, 1976 yılında başarısız geçen bir şeytan çıkarma ayini sonrasında ölen Katolik bir Alman genci Anneliese Michel'in gerçek hikâyesinden esinlenilerek yaratılmıştır. Mahkeme Michel'in epileptik rahatsızlığının olduğunu kabul etmiş, doğaüstü iddiaları reddetmiştir. Şeytan çıkarma ayininde bulunan iki papaz ve Michel'in ailesi, ihmalkârlıktan ve kasıtsız adam öldürme suçundan hüküm giyer. Michel'in mezarı, Katolikler tarafından hac yeri kabul edilir.[1]
2006 yılının sonlarında yayınlanan Alman asıllı yönetmen Hans-Christian Schmid'in çektiği Requiem adlı film de Anneliese Michel'ın hikâyesinden uyarlanmıştır.
Altı şeytan
[değiştir | kaynağı değiştir]Şeytan çıkarma ayini sırasında, Emily'nin vücudundaki altı şeytan, farklı dillerde kendilerini tanıtır.
- İbranice: אני הוא ששוכן בתוך קין. (Ani hu sheshokhen betokh Cain.)
Kabil'in içinde yaşayan benim! - Latince: Ego sum quis habitavit in Nerone.
Neron'un içinde yaşayan benim! - Antik Yunanca: Mιά φορά κατοίκησε μέσα σε Ιούδας! (Mia fora katoikese mesa se Ioudas!)
Yehuda'nin içinde yaşadım! - Almanca: Ich [bin] mit Legion.
Legion ile birlikteyim. - Aramice: ܐܢܐ ܒܠܝܐܝܠ. (Ana Belial.)
Ben Belial'im. - İngilizce: And I am Lucifer, the devil in the flesh.
Ve Lucifer, vücuttaki şeytan benim.
Yayın
[değiştir | kaynağı değiştir]Film, 1 Eylül 2005 tarihinde Venedik Film Festivali'nde gösterildikten sonra ABD'de 9 Eylül 2005, Türkiye'de 2 Aralık 2005 tarihinde vizyona girmiştir. 31 Ekim 2008 tarihi itibarıyla dünya çapında 140.238.064 dolar kazanç sağlamıştır.[2] Türkiye'deki televizyon kanallarında ilk kez 10 Temmuz 2010 Fox'ta yayınlanmış, reytinglerde 57. olmuştur.[3]
2006'da Şikago Film Eleştirmenleri Birliği, filmi en korkunç 86. film olarak değerlendirmiştir. Jennifer Carpenter, görsel efektin kullanılmadığı burulma sahnelerinden dolayı MTV Film Ödülleri'nde "En İyi Korkma Performansı" ödülünü kazanmıştır.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Dipnotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "What in God's Name?!" (İngilizce). The Washington Post. 12 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2010.
- ^ "The Exorcism of Emily Rose (2005)" (İngilizce). Boxofficemojo.com. 7 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2010.
- ^ "10.07.2010 tarihli TÜM Grubu Rating Raporu". Medyatava.net. 4 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2009.
- ^ "Awards for Jennifer Carpenter (III)" (İngilizce). IMDb. 13 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2010.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- IMDb'de Şeytan Çarpması
- AllMovie'de Şeytan Çarpması
- Metacritic'te Şeytan Çarpması
- Rotten Tomatoes'ta Şeytan Çarpması
- Film ve gerçek hikâyenin karşılaştırılması 4 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Senarist Scott Derickson ve Paul Harris Boardman ile film hakkında soru-cevap 4 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Şeytan Çarpması - Sony Pictures 30 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Otorite kontrolü |
|
|---|
- Scott Derrickson'ın yönettiği filmler
- Mahkeme salonu dramaları
- Egzorsizm hakkında filmler
- Christopher Young'ın müziğini yaptığı filmler
- Screen Gems filmleri
- Gary Lucchesi'nin yapımcısı olduğu filmler
- Tom Rosenberg'in yapımcısı olduğu filmler
- Amerika Birleşik Devletleri polisiye dram filmleri
- Amerika Birleşik Devletleri korku gerilim filmleri
- Amerika Birleşik Devletleri polisiye gerilim filmleri
- Amerika Birleşik Devletleri doğaüstü korku filmleri
- 2000'lerde polisiye dram filmleri
- 2000'lerde İngilizce filmler
- 2005 çıkışlı korku filmleri
- Avukatlar ile ilgili filmler
- 2005 çıkışlı dramatik filmler
- Amerika Birleşik Devletleri dramatik hukuk filmleri
- Amerika Birleşik Devletleri dramatik korku filmleri
- En İyi Korku Filmi Satürn Ödülü kazanan filmler
- İngilizce polisiye dram filmleri
- İngilizce gerilim-korku filmleri
- Beau Flynn'in yapımcısı olduğu filmler
- Satürn Ödülü kazanan filmler
- Lakeshore Entertainment filmleri