Termogenez

Termogenez, canlıda ısı üretimi işlemidir. Bütün sıcak kanlı hayvanlar ve birkaç termojenik bitkide bulunur. Arceuthobium americanum adlı organizma tohumlarını patlama şeklinde termogenez yolu ile dağıtır.^[1]

Çeşitleri

Egzersiz ile ilişkili termogenez
Egzersiz ile alakasız termogenez; uyuma, yeme veya spor benzeri egzersizler hariç harcanan enerji ^[2]
Diyet-tetikli termogenez

Titreme

Vücut ısısını yükseltmenin bir yoluda titremedir. ATP kimyasal enerjisinin kinetik enerjiye dönüşmesiyle ısı üretimi sağlanmış olur.

Titremesiz

Kahverengi adipoz dokusunda thermojeninin aktivasyon şelalesi

Titretmesiz termogenez Kahverengi adipoz dokuda (kahverengi yağ) gerçekleşir.^[3] Kahverengi adipoz doku nadir bir eşlenme bozucu proteine (termojenine-eşelenme bozucu protein 1 olarak da bilinir) sahiptir. Termojenin mitokondrinin hidrojen iyonu dengesini hidrojen transferi ile bozması ile proton itici güç yok olur ve ATP üretilmez, geçişten gelen enerji ısı olarak dağılır.^[4]

Düzenlenmesi

Titretmesiz termogenez tiroid hormonu ve sempatik sinir sistemi tarafından düzenlenir. Bazı hormonlar, epinefrin ve leptin gibi, sempatik sinir sistemini uyararak termogenezi sağlayabilir. Yemek yedikten sonra yükselen insülin seviyesi, diyet- tetetikli termogegenezden sorumludur. Progesteron da vücut sıcaklığını yükseltme yeteneğine sahiptir.

Ayrıca bakınız

Termoregülasyon
Koşu bandı masası
Wim Hof
Buz banyosu

Kaynakça

^ Rolena A.J. deBruyn, Mark Paetkau, Kelly A. Ross, David V. Godfrey & Cynthia Ross Friedman. (2015). Thermogenesis-triggered seed dispersal in dwarf mistletoe. 14 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ Levine, JA (Aralık 2002). "Non-exercise activity thermogenesis (NEAT)". Best practice & research. Clinical endocrinology & metabolism. 16 (4). ss. 679-702. PMID 12468415.
^ Stuart Ira Fox. Human Physiology. Twelfth Edition. McGraw Hill. 2011. p. 667.
^ Cannon, B.; Nedergaard, J. (2004). "Brown Adipose Tissue: Function and Physiological Significance". Physiol. Rev. 84 (1). ss. 277-359. doi:10.1152/physrev.00015.2003. PMID 14715917.

[Thermogenesis-triggered_seed_dispersal-1] Rolena A.J. deBruyn, Mark Paetkau, Kelly A. Ross, David V. Godfrey & Cynthia Ross Friedman. (2015). Thermogenesis-triggered seed dispersal in dwarf mistletoe. 14 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[2] Levine, JA (Aralık 2002). "Non-exercise activity thermogenesis (NEAT)". Best practice & research. Clinical endocrinology & metabolism. 16 (4). ss. 679-702. PMID 12468415.

[3] Stuart Ira Fox. Human Physiology. Twelfth Edition. McGraw Hill. 2011. p. 667.

[4] Cannon, B.; Nedergaard, J. (2004). "Brown Adipose Tissue: Function and Physiological Significance". Physiol. Rev. 84 (1). ss. 277-359. doi:10.1152/physrev.00015.2003. PMID 14715917.

[1]

[2]

[3]

[4]