Teo Grünberg
| Teo Grünberg | |
|---|---|
| Doğumu | 24 Kasım 1927 Beyoğlu, İstanbul |
| Ölümü | 14 Nisan 2025 (97 yaşında) |
| Evlilik | Raşel Grünberg (e. 1955) |
| Alma mater | Şişli Terakki Lisesi İstanbul Üniversitesi |
| Ödüller | Türkiye Bilimler Akademisi Hizmet Ödülü (1998) |
| Çağı | Çağdaş felsefe |
| Bölgesi | Batı felsefesi |
| Okulu | Analitik |
| Kurumu | İstanbul Üniversitesi ODTÜ |
| Tez | Anlam Kavramı Üzerine Bir Deneme[1] (1964) |
| İlgi alanları | [2] |
Teo Grünberg (24 Kasım 1927- 14 Nisan 2025), Türk filozof, mantıkçı ve akademisyendir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kökleri, Almanya'dan İstanbul'a göç eden Aşkenaz Yahudilerine dayanan[3] Grünberg, 1927 yılında Beyoğlu'nda doğdu. Şişli Terakki Lisesi'nden ve 1950'de İstanbul Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümünden mezun oldu.[4] Sonrasında on yıl gibi bir süre boyunca tüccar olan babasının yanında çalıştı.[5]
1960 yılında Hüseyin Batuhan'ın teklifi ile İstanbul Üniversitesi'nde mantık dersleri vermeye başladı.[5] 1964'te bu üniversiteden, "Anlam Kavramı Üzerine Bir Deneme" başlıklı tezi ile doktora derecesini aldı.[6] 1966 yılında ODTÜ'ye geçiş yaptı.[6] 1970 yılında doçent, 1979 yılında profesör oldu.[7] Hüseyin Batuhan ile birlikte, liselerde modern mantık okutulması için çalışmalar yaptı, konuyla ilgili kitaplar yazdı ve lise öğretmenlerine dersler verdi.[8] 1982-83 yılları arasında ODTÜ Sosyoloji Bölümünün, 1983-94 yılları arasında ODTÜ Felsefe Bölümünün başkanlığını yaptı.[6] 1994 yılında bu kurumdan emekliye ayrıldı, fakat yarı zamanlı öğretim görevlisi olarak ders vermeye devam etti.[9] Bilkent ve Ankara Üniversitesi'nde de ders verdi.[5]
1998'de Türkiye Bilimler Akademisi Hizmet Ödülü'nü alan Grünberg;[6] Türkiye Felsefe Kurumu, Türkiye Felsefe Derneği ve Avrupa Analitik Felsefe Topluluğu asli üyesi, Bilim Akademisi onursal üyesidir.[10]
Grünberg, Raşel Grünberg ile evlidir ve çocuklarından biri, kendisi gibi filozof ve akademisyen olan David Grünberg'tir.[8] Dedesi, Musevi Lisesi'nin kurucularından olan[11] filozof, din adamı ve eğitimci David Markus'tur.[4]
20. yüzyılın en önemli bilim felsefecilerinden biri olan Thomas Kuhn, Grünberg'in Irzık ile birlikte yazdığı "Carnap and Kuhn: Arch Enemies or Close Allies?" başlıklı makalesini daha önce okumuş olsaydı "muhtemelen hiçbir zaman Bilimsel Devrimlerin Yapısı'nı yazmayacağını" belirtmiş,[12] her iki yazara da övgü mektubu göndermiştir.[4]
Teo Grünberg, 14 Nisan 2025 tarihinde 97 yaşında öldü.[13]
Seçili eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Kitap
[değiştir | kaynağı değiştir]- Anlam Kavramı Üzerine Bir Deneme
- Anlama, Belirsizlik ve Çok-Anlamlılık
- Bilim Felsefesi (İskender Taşdelen ve David Grünberg ile birlikte)
- Epistemik Mantık Üzerine Bir Araştırma
- Felsefe ve Felsefî Mantık Yazıları
- Language, Logic, and Empirical Knowledge: Collected Papers 1965-2005
- Mantık Terimleri Sözlüğü (Adnan Onart, David Grünberg ve Halil Turan ile birlikte)
- Modern Logic
- Modern Mantık ve Uygulamaları (Adnan Onart ve Hüseyin Batuhan ile birlikte)
- Sembolik Mantık El Kitabı 1: Temel Mantık
- Sembolik Mantık El Kitabı 2: Özel Mantık Sistemleri
- Sembolik Mantık El Kitabı 3: Sembolik Mantığın Uygulamaları
Makale
[değiştir | kaynağı değiştir]- "A Tableau System of Proof for Predicate-Functor Logic and Identity", 1983
- "Predicate-Functor Logic with Operation Symbols", 1986
- "Carnap and Kuhn: Arch Enemies or Close Allies?", 1995 (Gürol Irzık ile birlikte)
- "Long Run Consistency of Beliefs as Criterion of Empirical Knowledge", 1995
- "Two-Dimensional Semantics forPredicate-Functor Languages with Operation Symbols", 2022 (David Grünberg ve Oğuz Akçelik ile birlikte)
- "On the Fundamental Role of ‘Means That’ in Semantic Theorizing", 2023 (David Grünberg ve Oğuz Akçelik ile birlikte)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Anlam kavramı üzerine bir deneme". İstanbul Üniversitesi Kütüphane ve Dökümantasyon Daire Başkanlığı. 10 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2022.
- ^ Aytekin Özel. "Necati Öner Mantıkta Hangi Çizginin Devamında Yer Alır?", 69. Felsefe Dünyası. s. 162. 7 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi9 Ekim 2022.
- ^ "Bir göç serüveni". Şalom. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2013.
- ^ a b c "Teo Grünberg'le Söyleşi (Raşel ve David Grünberg'le Birlikte)" (PDF). METU. 6 Nisan 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2022.
- ^ a b c "Karamsarlık korkaklıktır". Hürriyet. 31 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2022.
- ^ a b c d "Department of Philosophy | Faculty of Arts and Science". fef.metu.edu.tr. 22 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2022.
- ^ "Teo Grünberg'in Kaleminden Dünya Mantık Günü Bildirisi". İstanbul Üniversitesi Mantık Uygulama ve Araştırma Merkezi. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2022.
- ^ a b Rahel Grünberg. "Sevgili ve Çok Değerli Eşim Teo Grünberg'e". Erişim tarihi: 10 Ekim 2022.
- ^ "Teo Grünberg | DEPARTMENT OF PHILOSOPHY". phil.metu.edu.tr. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2022.
- ^ "Onursal Üyeler". Bilim Akademisi. 16 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2022.
- ^ "Vizyon / Misyon / Tarihçe". Ulus Özel Musevi Okulları. 10 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2022.
- ^ Thomas S. Kuhn (2000). James Conant, John Haugeland (Ed.). The Road Since Structure (İngilizce). The University of Chicago Press. s. 306. 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2022.
- ^ "ODTÜ Felsefe Bölümü'nün kurucusu, dünyaca ünlü mantıkçı Teo Grünberg, 98 yaşında hayatını kaybetti". Serbestiyet. 14 Nisan 2025. 14 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2025.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, "Teo Grünberg"
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ODTÜ'deki kişisel web sayfası 9 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 1927 doğumlular
- 2025'te ölenler
- Beyoğlu doğumlular
- İstanbul ili doğumlu bilim insanları
- Almanya Yahudisi asıllı Türkler
- Yahudi asıllı Türk yazarlar
- Türk felsefeciler
- 20. yüzyıl Türk yazarları
- 21. yüzyıl Türk yazarları
- Türk felsefe akademisyenleri
- Türk profesörler
- İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde öğrenim görenler
- İstanbul ili doğumlu akademisyenler
- İstanbul ili doğumlu felsefeciler
- Avrupa Analitik Felsefe Topluluğu üyeleri
- Ankara Ortaköy Mezarlığı'na defnedilenler