Sîbeveyhi
| Sîbeveyhi Arapça: سيبويه | |
|---|---|
Sîbeveyhi'nini türbesinin girişi, Şiraz | |
| Doğumu | y. 760 Şiraz, İran,[1] Abbâsîler |
| Ölümü | y. 796[2] Şiraz, İran veya Basra, Irak, Abbâsîler |
| İlgi alanları | Arapça ve Farsça |
Sîbeveyhi ( Arapça: سِيبَوَيْه; Farsça: سیبُویه Sēbūya Farsça telaffuz: [seːbuːˈja]); y. 760-796; tam adı Abu Bişr Amr bin Osman bin Kanbar el-Basri ( أَبُو بِشْر عَمْرو بْن عُثْمَان بْن قَنْبَر ٱلْبَصْرِيّ ) olan Ebû Bişr Ebû Osmân Ebü’l-Hasen Ebü’l-Hüseyn), Basra'nın önde gelen Fars dilbilgisi uzmanı[3][4] ve Arapça dilbilgisi üzerine üçüncü kitabın yazarıdır. Ünlü isimsiz eseri, Al-Kitāb veya "Kitap" olarak anılan, Arap dilinin beş ciltlik temel bir tartışmasıdır.[5]
En eski mevcut kaynak olan İbn Kuteybe, Sîbeveyhi hakkındaki biyografik maddesinde kısaca şunları yazmıştır:
O, Amr ibn Osman'dır ve esas olarak bir dilbilimciydi. Bağdat'a geldi, yerel dilbilimcilerle arası bozuldu, aşağılandı, Pers'teki bir kasabaya geri döndü ve henüz genç yaşta orada öldü.[6]
Onuncu yüzyıl biyografi yazarları İbnü'n-Nedîm ve Ebu Bekir el-Zubaydi ile 13. yüzyılda İbn Hallikân, Sîbeveyhi'ye Arap dili ve dilbilimine yaptığı katkıların, önceki ve sonraki dönemlerin katkılarıyla kıyaslanamayacak düzeyde olduğunu atfetmişlerdir.[7][8] Tüm Arap dilbilimcilerinin en büyüğü ve herhangi bir dildeki tüm zamanların en büyük dilbilimcilerinden biri olarak adlandırılmıştır.[9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ Zubaydī (al-) 1984, s. 66, §6 (#22).
- ^ Mit-Ejmes
- ^ Danner, V. (1986). "Arabic Language iv. Arabic literature in Iran". Encyclopaedia Iranica, Vol. II, Fasc. 3. Encyclopaedia Iranica Foundation. ss. 237-243.
Persians have been prominent as well in the fields of Arabic grammar, philology, and lexicography. The greatest name in Arabic grammar belongs to the Persian Sībawayh (Sībūya) Bayżāwī (fl. 180/796), whose work, al-Ketāb (The book), remains to the present day the most authoritative exposition of Arabic grammar.
- ^ Donner, F.M. (1988). "Basra". Encyclopaedia Iranica, Vol. III, Fasc. 8. Encyclopaedia Iranica Foundation. ss. 851-855.
Some of these cultural figures were of Iranian descent, including the early paragon of piety Ḥasan al-Baṣrī; Sebawayh, one of the founders of the study of Arabic grammar; the famed poets Baššār b. Bord and Abū Nowās; the Muʿtazilite theologian ʿAmr b. ʿObayd; the early Arabic prose stylist Ebn al-Moqaffaʿ; and probably some of the authors of the noted encyclopedia of the Eḵwān al-Ṣafāʾ.
- ^ Kees Versteegh, The Arabic Linguistic Tradition, pg. 4. Part of the Landmarks in Linguistic Thought series, vol. 3. London: Routledge, 1997. 9780415157575
- ^ Michael G. Carter, Sibawayhi, pg. 8.
- ^ Ibn Khallikan (1868). Ibn Khallikan's Biographical. 2. MacGuckin de Slane, William tarafından çevrildi. Londra: W.H. Allen. s. 396.
- ^ Meri, Josef W. (January 2006). Medieval Islamic Civilization, An Encyclopedia. 1. Routledge. s. 741. ISBN 978-0-415-96691-7.
Of Persian origin, he attached himself in the middle of the second/eighth century to a number of early authorities on the Arabic language in Basra, notably al-Khalil ibn Ahmad and Yunus ibn Habib.
- ^ Jonathan Owens, Early Arabic Grammatical Theory: Heterogeneity and Standardization, pg. 8. Volume 53 of Amsterdam studies in the theory and history of linguistic science. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company, 1990. 9789027245380
- Genel
- Zubaydī (al-), Abū Bakr Muḥammad ibn al-Ḥasan (1984) [1954]. "§6 (#22)". Ibrāhīm, Muḥammad (Ed.). Ṭabaqāt al-Naḥwīyīn wa-al-Lughawīyīn (Arapça). Kahire: Al-Khanjī. ss. 66-72.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sibawayhi Project contains all significant printed editions of Chapters 1–7, 285–302, and 565-571 of the Kitāb, together with published translations into French and German.
- Sibawayh's Kitāb online Arapça, al-eman.com.
- Sibawayh's Kitāb online Arapça (1988, 5 vols., index, cover.)
- Download the Kitāb in scanned format from Internet Archive or Arabic Wikisource
- Sibawaihi's Buch über die Grammatik nach der Ausgabe von H. Derenbourg und dem Commentar des (1900)
- Buch über die Grammatik (1895)
- Buch über die Grammatik (1895)