Rengim Gökmen

Rengim Gökmen
Rengim Gökmen
Doğum	19 Ağustos 1955 (70 yaşında); Ankara
Alanı	Orkestra şefi
Ödüller
	2022 Sevda - Cenap And Müzik Vakfı Onur Ödülü; 2019 İstanbul Müzik Festivali Onur Ödülü; 2010 Andante Klasik Müzik Ödülleri, Yılın Müzik Kurumu Yöneticisi Ödülü; 1999 Cumhurbaşkanlığı Yüksek Kültür ve Sanat Nişanı; 1998 Devlet sanatçısı; 1997 TOBAV “En Başarılı Opera Şefi”; 1995 Kültür Bakanlığı “Yılın En İyi Şefi”; 1988 “Cavalleria” nişanı;

Rengim Gökmen (d. 19 Ağustos 1955, Ankara), Türk orkestra şefidir.

Türkiye'de şeflik ve idareciliğini üstlendiği kurumlarda yeni etkinliklerin, festivallerin, yarışmaların düzenlenmesine, birimlerin kurulmasına önayak oldu. 1980 yılından sonra Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası'nda aralıksız her yıl bir veya birkaç konser yönetti. Şef olarak yönettiği orkestralarda öncelikle geniş kadrolu ve büyük çaplı senfoni, oratoryo ve operaları seslendirmeye yöneldi.^[1]

Yaşamı

1955 yılında Ankara'da doğdu. Annesi opera sanatçısı Muazzez Gökmen, babası tiyatrocu Muzaffer Gökmen'dir.^[2] Ankara Devlet Konservatuvarında piyano ve kompozisyon eğitimi aldı. Ferhunde Erkin, Nimet Karatekin, İlhan Baran ve Ahmed Adnan Saygun'un öğrencisi oldu. Kendi ifadesi ile ona şef çubuğunu veren ilk kişi Sabahattin Kalender oldu.^[3]

Konservatuvar eğitimini 1975 yılında tamamladıktan sonra orkestra şefliği öğrenimi için devlet bursu ile İtalya'ya gönderildi. İtalya'da bulunduğu altı yılda Santa Cecilia Konservatuvarını (1977) ve Chigiana Akademisi şeflik bölümünü (1978) bitiren sanatçı, Santa Cacilia Müzik Akademisinin olgunlaşma devresinden Franco Ferrara'nın öğrencisi olarak 1979 yılında birincilikle mezun oldu.^[4] Türkiye'de başladığı keman ve yaylı çalgılar tekniği üzerine çalışmalarını bu yıllarda Vicari Orazio ile sürdürdü.^[5]

İtalya'daki eğitimini tamamladıktan sonra Türkiye'ye döndü. İlk defa 1980 yılında İzmir Devlet Senfoni Orkestrası'nı yönetti.^[6] Aynı yıl, İtalyan şef Gino Marinuzzi adına düzenlenen San Remo Uluslararası Şeflik Yarışması'nı kazandı. 1982'de Madrid’de Mahler’in 1. Senfonisi ile başarı kazandı. Avrupa'nın hemen hemen bütün ülkelerinde, ABD'de ve Güney Amerika ülkelerinde konserler yönetti.

1984-1989 yılları arasında Ankara Devlet Opera ve Balesi (DOB) Genel Müzik Direktörlüğünü üstlendi. Opera sanatının tanıtımına ve gelişimine katkılarından ötürü 1988 yılında İtalya hükûmeti tarafından "Cavalleria" nişanı ile ödüllendirildi.

Gökmen, 1992-1995 yılları arsında Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürü ve Genel Sanat Yönetmeni olarak görev yaptı. 1995'ten itibaren şeflik kariyerine yoğunlaşarak İzmir Devlet Senfoni Orketrası'nın Müzik Direktörü olarak görev yaptı; birçok konser, kayıt, turne, kayıt gerçekleştirdi.^[7]

2006 yılında Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası'nın (CSO) birinci şefi olan Gökmen,^[8] yeniden Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürü ve Genel Sanat Yönetmenliği'ne atanarak 2007-2014 arasında ikinci kez bu görevi üstlendi. Devlet Opera ve Balesi genel müdürü olduğu dönemlerde Aspendos Opera ve Bale Festivali, Ulusal Eskişehir Opera ve Bale Günleri, Uluslararası İstanbul Opera Festivali ve Uluslararası İstanbul Bale Yarışması'nı başlattı; Mersin ve Samsun Devlet Opera ve Balelerinin kuruluşu gerçekleştirdi. Gökmen ayrıca Doğuş Çocuk Senfoni Orkestrası'nın ve Karşıyaka Belediyesi Oda Orkestrası'nın kuruluşuna öncülük etti.

2014 yılında DOB ve CSO'daki görevlerinden alınan Gökmen, her iki kararla ilgili açtığı davaları kazanarak 2016'da yeniden bu görevlere atandı.^[9]^[10]^[11] DOB Genel Müdürlüğü'ne iade edilme hakkında feragat eden Gökmen'in^[12] CSO'daki görevi 2020 yılında sona erdi.^[13]

Türk bestecilerinin eserlerinin ilk seslendirilmelerine, kayıtlarına ve ülke genelinde icralarına katkısı, genç yorumcuların ve orkestra şeflerinin yetiştirilmesine, yeni orkestraların kuruluşuna, ulusal ve uluslararası Opera ve Bale Festivalleri ile yarışmaların oluşumlarına öncülüğü göz önünde bulundurularak, 2022 yılında Sevda - Cenap And Müzik Vakfı Onur Ödülü Altın Madalyası'na layık görüldü.^[14]

Sanatçı, profesör unvanıyla Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.^[15]

Orkestra şefliği öğrencileri ve meeraklıları için yazdığı Orkestra Şefliği Temel Teknikleri adlı kitap 2023'te yayımlandı. Eser, bu alandaki ilk Türkçe öğrenim kitabıdır.^[16]

Ödüller

1988 İtalya Hükûmeti tarafından “Cavalleria” nişanı
1991 TÜTAV tarafından Türkiye'nin yurt dışındaki tanıtımına katkıları sebebiyle özel ödül
1995 Kültür Bakanlığı tarafından “Yılın En İyi Şefi”
1997 TOBAV tarafından “En Başarılı Opera Şefi”
1998 Devlet sanatçısı
1999: Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü
2010 Andante Klasik Müzik Ödülleri, Yılın Orkestra Şefi Ödülü
2010 Andante Klasik Müzik Ödülleri, Yılın Müzik Kurumu Yöneticisi Ödülü
2019 İKSV Uluslararası İstanbul Müzik Festivali Onur Ödülü^[17]
2022 Sevda - Cenap And Müzik Vakfı Onur Ödülü Altın Madalyası^[14]

Kaynakça

^ "Onur Ödülü şef Rengim Gökmen'e sunuluyor". Sanattanyansimalar.com. 9 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
^ Kalyoncuoğlu, Yasemin (18 Şubat 2022). "Şef Rengim Gökmen: Türkiye müzikal ilerleme bakımından büyük başarı kazanmıştır". www.aa.com.tr. 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
^ ""Bana şef çubuğunu veren ilk kişi Sabahattin Kalender'dir."". 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
^ "Rengim Gökmen". Beethovenlives.net sitesi. 27 Şubat 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2006.
^ "RENGİM GÖKMEN". www.operabale.gov.tr. 19 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
^ HIZLAN, Doğan (12 Haziran 2019). "Rengim Gökmen'le konuştum". Hürriyet. 4 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
^ "Rengim Gökmen: "Soluk almamız için sahneye çıkmamız lazım"". Cumhuriyet. 3 Mart 2021. 25 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2023.
^ Erdem, Umut (28 Ekim 2014). "35 yıllık şef Rengim Gökmen'e ironik atama". Hurriyet.com.tr. 4 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
^ "Rengim Gökmen görevinden alındı". Hürriyet. 24 Temmuz 2014. 27 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2014.
^ Güneysu, Selda (4 Şubat 2016). "Rengim Gökmen 20 gün sonra tekrar görevden alındı". Cumhuriyet. 29 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2019.
^ "Rengim Gökmen DOB'a geri döndü". Milliyet Sanat. 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
^ Erdem, Umut (31 Mart 2016). "Genel müdürlükten feragat etti". Hürriyet gazetesi. 4 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
^ "CSO ile Rengim Gökmen'in Yolları Ayrıldı..." Sanattanyansimalar.com. 7 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
^ ^a ^b "Maestro Rengim Gökmen'e Altın Madalya". AnadokunAjansı. 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
^ Bilgehan, Zeynep (18 Aralık 2022). "Ünlü maestro Rengim Gökmen... Klasik müzik sorgulatır ve hatta yıpratır". Hürriyet. 5 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2023.
^ "Orkestra Şefliği Temel Teknikleri". sanattanyansimalar.com. 20 Aralık 2023. 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2023.
^ "Prof. Rengim Gökmen". muzik.iksv.org. 19 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.

[1] "Onur Ödülü şef Rengim Gökmen'e sunuluyor". Sanattanyansimalar.com. 9 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.

[2] Kalyoncuoğlu, Yasemin (18 Şubat 2022). "Şef Rengim Gökmen: Türkiye müzikal ilerleme bakımından büyük başarı kazanmıştır". www.aa.com.tr. 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.

[3] ""Bana şef çubuğunu veren ilk kişi Sabahattin Kalender'dir."". 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.

[4] "Rengim Gökmen". Beethovenlives.net sitesi. 27 Şubat 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2006.

[5] "RENGİM GÖKMEN". www.operabale.gov.tr. 19 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.

[6] HIZLAN, Doğan (12 Haziran 2019). "Rengim Gökmen'le konuştum". Hürriyet. 4 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.

[7] "Rengim Gökmen: "Soluk almamız için sahneye çıkmamız lazım"". Cumhuriyet. 3 Mart 2021. 25 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2023.

[8] Erdem, Umut (28 Ekim 2014). "35 yıllık şef Rengim Gökmen'e ironik atama". Hurriyet.com.tr. 4 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.

[9] "Rengim Gökmen görevinden alındı". Hürriyet. 24 Temmuz 2014. 27 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2014.

[10] Güneysu, Selda (4 Şubat 2016). "Rengim Gökmen 20 gün sonra tekrar görevden alındı". Cumhuriyet. 29 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2019.

[11] "Rengim Gökmen DOB'a geri döndü". Milliyet Sanat. 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.

[12] Erdem, Umut (31 Mart 2016). "Genel müdürlükten feragat etti". Hürriyet gazetesi. 4 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.

[13] "CSO ile Rengim Gökmen'in Yolları Ayrıldı..." Sanattanyansimalar.com. 7 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.

[sevda-14] "Maestro Rengim Gökmen'e Altın Madalya". AnadokunAjansı. 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.

[15] Bilgehan, Zeynep (18 Aralık 2022). "Ünlü maestro Rengim Gökmen... Klasik müzik sorgulatır ve hatta yıpratır". Hürriyet. 5 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2023.

[16] "Orkestra Şefliği Temel Teknikleri". sanattanyansimalar.com. 20 Aralık 2023. 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2023.

[17] "Prof. Rengim Gökmen". muzik.iksv.org. 19 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

g t d Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı devlet sanatçıları
1970–1979	Adnan Saygun Necil Akses Ulvi Cemal Erkin Mithat Fenmen İlhan Usmanbaş Gülay Uğurata İdil Biret Suna Kan Ayla Erduran Ayşegül Sarıca Verda Erman (1971)
1980–1989	Nevit Kodallı Cemal Reşit Rey Hikmet Şimşek Gürer Aykal İsmail Aşan Tunç Ünver Cüneyt Gökçer Yıldız Kenter Meriç Sümen Suna Korat (1981) Nevzad Atlığ Ayhan Baran Vasfi Rıza Zobu Bedia Muvahhit Mükerrem Berk Gülsin Onay Ayten Gökçer (1987) Aydın Gün Leyla Gencer (1988)
1990-1999	Necdet Yaşar İsmail Baha Sürelsan Alâeddin Yavaşca Zeki Müren Teoman Önaldı Yesari Asım Arsoy Sâdi Yâver Ataman Nida Tüfekçi Mustafa Geceyatmaz Mustafa Turan Barış Manço Hüseyin Sermet Güher Pekinel Süher Pekinel Okan Demiriş Mete Uğur Macide Tanır Bozkurt Kuruç Osman F. Seden Türkan Şoray Hülya Koçyiğit Orhan Şaik Gökyay Tarık Buğra Attilâ İlhan Ali Avni Çelebi Sabri Berkel Turan Erol Devrim Erbil Hüseyin Anka Özkan Sadi Diren (1991) Müzeyyen Senar Mehveş Emeç Şefika Kutluer Tekin Akmansoy Muazzez Abacı Metin Akpınar İzzet Altınmeşe Selmi Andak Avni Anıl Nezihe Araz Muzaffer Arıkan Orhan Asena Semih Balcıoğlu Recep Bilginer Ali Can Koral Çalgan İnci Çayırlı Merih Çimenciler Ali Doğan Haldun Dormen Armağan Elçi Erol Erdinç Özdemir Erdoğan Musa Eroğlu Muazzez Ersoy Semiha Berksoy Zeki Alasya Mengü Ertel Orhan Gencebay Nurşen Girginkoç Rengim Gökmen Ruşen Güneş Fahrettin Güven Nedret Güvenç Fikret Hakan Selahattin İçli Selim İleri Çolpan İlhan Yekta Kara Cemil Karababa Müşfik Kenter Kayıhan Keskinok Levent Kırca Atilla Manizade Yusuf Nalkesen Tankut Öktem Gazanfer Özcan Ahmet Özhan Münir Özkul Sezen Cumhur Önal Kutlu Payaslı Ajda Pekkan Ali Poyrazoğlu Ozan Sağdıç Mustafa Sağyaşar Samime Sanay Emel Sayın Timur Selçuk Nedret Selçuker Nesrin Sipahi Ferit Sıdal Kâmil Sönmez Muammer Sun Gülriz Sururi Dinçer Sümer Şener Şen Ziya Taşkent Orhan Taylan Okay Temiz Zekai Tunca Neriman Altındağ Tüfekçi Dilek Türker Nejat Uygur Necdet Varol Gönül Yazar Jale Yılmabaşar Nilüfer Yumlu Metin Yurdanur Gülşen Tatu (1999)

g t d Türkiye Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü sahipleri
1995-2009	Adalet Ağaoğlu, Burhan Doğançay, Şefika Kutluer (1995) Yekta Kara, Cahit Külebi, Arif Sağ (1996) Lütfi Ömer Akad, Hayrettin Karaca, Turhan Selçuk (1997) İstanbul Kültür Sanat Vakfı, Yıldız Kenter, Fikret Otyam (1998) Nevzat Atlığ, Turgut Özakman, Rengim Gökmen (1999) Halil İnalcık, Oktay Akbal, Ferruh Başağa, Ara Güler, Sevda - Cenap And Müzik Vakfı (2005) Turgut Cansever, Yaşar Kemal, Alâeddin Yavaşca (2008) Uğur Derman, Nuri Bilge Ceylan, Sakıp Sabancı Müzesi (2009)
2010-2014	Cemal Kafadar, Ergin İnan & İstanbul Modern Sanat Müzesi (2010) Semavi Eyice, Sezai Karakoç, Doğan Hızlan, Hasan Çelebi (2011) Zeugma Antik Kenti ve Zeugma Mozaik Müzesi, Selim İleri, Şükrü Hanioğlu, Ahmet Hatipoğlu (2012) Fuat Sezgin, Daron Acemoğlu, İskender Pala, Bekir Karlığa, Tarihi Kentler Birliği, Ahmet Kaya (2013) Hülya Koçyiğit, Niyazi Sayın, Alev Alatlı, Engin Akarlı, TDV İslâm Ansiklopedisi (2014)
2015-2020	Münir Özkul, Rasim Özdenören, Orhan Gencebay, Mehmet Genç, Hüseyin Kutlu, Cemil Meriç (2015) Mustafa Kutlu, Kemal Karpat, Erol Parlak, Şener Şen, Feridun Özgören, Süheyl Ünver (2016) İlber Ortaylı, Göksel Baktagir, Yavuz Turgul, Ali Toy, Selahattin Kara, Nurettin Topçu (2017) Mehmet İpşirli, Türker İnanoğlu, Erol Sayan, İzzet Keribar, Mehmet Âkif Ersoy (2018) Nuri Pakdil, MFÖ, Mesut Uçakan, Devrim Erbil, Fuat Başar, Doğan Kuban, Ahmet Yaşar Ocak, Ahmet Halûk Dursun (2019) Mehmet Çebi, Necmeddin Okyay, Sadettin Ökten, İsmail Kara, İbrahim Tenekeci, Derviş Zaim, Özdemir Erdoğan (2020)
2021-günümüz	Teoman Duralı, İdil Biret, Alev Ebüzziya, Cüneyt Arkın, Gürbüz Azak, Etem Çalışkan, İbrahim Manav, Kemal Tahir (2021) Âşık Veysel, Ajda Pekkan, Süleyman Saim Tekcan, Yılmaz Erdoğan, Ayla Algan, Hayrettin Karaman, Yavuz Bülent Bâkiler, Varol Yaşaroğlu, Ömür Akkor, Yunus Emre Akkor, Tan Sağtürk, Hilmi Şenalp, Sevan Bıçakçı, Gülbün Mesara (2022) Süleyman Uludağ, Ali Birinci, Emel Sayın, İlhami Atalay, Hasan Aycın, Sami Şekeroğlu, Refik Anadol, Sinan Genim, Nazan Bekiroğlu, Attilâ İlhan, Sâmiha Ayverdi, Barış Manço, İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Muhsin Ertuğrul (2023) Günay Kut, Gönül Tekin, Fatma Barbarosoğlu, Ramazan Minder, Ahmet Özhan, Göksel Arsoy, Turan Oflazoğlu, Salih Balakbabalar, Halit Refiğ (2024) Süleyman Seyfi Öğün, Yalçın Gökçebağ, Yalçın Tura, Fahri Işık, Ali Jadallah, António Guterres (2025)