Sibirya çamı
| Sibirya çamı | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Pinus sibirica Du Tour, J.-F.-P.Déterville, Nouv. Dict. Hist. Nat. 18: 18 (1803).
| |||||||||||||||
Sibirya çamı (Pinus sibirica), çamgiller (Pinaceae) familyasından bir çam türü.
Dağılım
[değiştir | kaynağı değiştir]
Sibirya'daki Ural Dağları'ndan (58°D), Yakutistan'ın güneyindeki Stanovoy Sıradağları'na (126°D) kadar ve Aşağı Yenisey Vadisi'ndeki İgarka'dan (68°K), Orta Moğolistan'ın güneyine (45°K) kadar uzanan alan içerisinde bulunurlar. Alanın kuzeyinde, düşük rakımlarda, tipik olarak 100–200 m, daha güneyde ise 1.000-2.400 m rakımda büyüyen bir dağ ağacıdır. Bu alanda sıklıkla alpin ağaç çizgisine ulaşır. Yetişkin boyutları 30–40 m yüksekliğe ve 1.5 m gövde çapına kadar büyüyebilir. Maksimum ömrü 800–850 yıldır.
Açıklama
[değiştir | kaynağı değiştir]
Pinus sibirica, Pinus cinsinin alt cinsi Strobus'un bir üyesidir ve bu grubun tüm üyeleri gibi, yapraklar ('iğneler'), yaprak döken bir kılıfa sahip beşli fasiküller (demetler) içindedir. İğne benzeri yapraklar 5–10 cm uzunluğundadır. Sibirya çam kozalakları 5–9 cm uzunluğundadırlar. 9–12 mm uzunluğundaki tohumların yalnızca körelmiş bir kanadı vardır ve göknar kargası tarafından dağıtılır.
Sibirya çamı, bazı botanikçiler tarafından ona çok benzeyen Pinus cembra'nın bir çeşidi veya alt türü olarak değerlendirilir. Biraz daha büyük kozalaklara ve Pinus cembra'da iki yerine üç reçine kanallı iğnelere sahip olması bakımından farklılık gösterir.
Diğer Avrupa ve Asya beyaz çamları gibi, Sibirya çamı da Cronartium ribicola hastalığına karşı çok dayanıklıdır. Bu mantar hastalığı, yanlışlıkla Avrupa'dan Kuzey Amerika'ya getirilmişti ve burada birçok türde Amerikan yerli beyaz çamlarında, özellikle de yakından ilişkili Pinus albicaulis türünde ciddi kayıplara neden oldu. Sibirya çamı, bu türlerde hastalanmaya karşı direnç geliştirmek için hibridizasyon ve genetik modifikasyon araştırmaları için çok değerlidir.
Kimya
[değiştir | kaynağı değiştir]Pinostilbene, P. sibirica'nın kabuğunda resveratrol ile birlikte bulunan bir stilbenoiddir.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Tyukavkina, N. A.; Gromova, A. S.; Lutskii, V. I.; Voronov, V. K. (1 Eylül 1972). "Hydroxystilbenes from the bark of Pinus sibirica". Chemistry of Natural Compounds (İngilizce). 8 (5): 570-572. doi:10.1007/BF00564298. ISSN 1573-8388.
