Piginda
Güney Karya'da yer alan Bargasa adlı diğer yerleşim yeri için tıklayınız.
Grekçe: Βάργασα | |||||||
  Piginda Türkiye haritasındaki konumu. | |||||||
| Diğer adı | Bargasa | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Konum | Haydere, Bozdoğan, Aydın, Türkiye | ||||||
| Bölge | Karya | ||||||
| Koordinatlar | 37°37′10″N 28°24′39″E / 37.619454°K 28.410719°D | ||||||
| Tür | Yerleşim yeri | ||||||
| Tarihçe | |||||||
| Kuruluş | MÖ 4.yüzyıl | ||||||
| Devir(ler) | İlk Çağ | ||||||
| Kültür(ler) | Helenistik dönem, Roma Dönemi | ||||||
| Sit ayrıntıları | |||||||
| Buluntu(lar) | Antik kent tiyatrosu, kent surları | ||||||
| Kazı tarihleri | 1997-1998 | ||||||
| Arkeologlar | Prof. Dr. Ender Varinlioğlu | ||||||
Bargasa (Kuzey Karya)
 | |||||||
Piginda (Pyginda) veya Bargasa (Grekçe: Βάργασα), Batı Anadolu'da, Aydın ilinin Bozdoğan ilçesine bağlı Çamlıdere mahallesine yaklaşık 7 kilometre mesafede Büyük Menderes Nehri'nin bir kolu olan Akçay'ı panoramik olarak gören bir tepe üzerine konumlanmış antik kenttir.[1][2] Bir başka kaynağa göre kent, Bozdoğan'ın kuzeyinde Haydere köyü sırtlarında yer almakta olup, Piginda – Bargasa şeklinde ikili bir isimle değerlendirilmesi yanlıştır,[3] ancak Aydın Arkeoloji Müzesi'nde bulunan kente ait kalıntılar Bargasa/Piginda yerleşimi adıyla sunulmaktadır.[4][5]
Kente ilişkin bilgiler Bizanslı Stephanos'un Ethnica adlı coğrafya sözlüğünde geçer.[6] Piginda adının Luvi kökenli olduğu düşünülmektedir. Stephanos, Piginda'yı ‘demos’ yani küçük bir yerleşme olarak tanıtır.[7]
MÖ 4. yüzyıla dayanan antik yerleşim, üç farklı akropolden oluşmakta ve tipik Karya mimarisi özelliklerini yansıtmaktadır. Helenistik döneme atfedilen surlar, yaklaşık 1 metre kalınlığındadır.[1] Kentin önemli yapıları arasında üç sarnıcın birleşmesiyle oluşmuş bir tiyatro ve muhtemelen Heraion diyebileceğimiz kutsal yapı bulunur. Kare planlı bir yapıda bulunan yazıttan anlaşıldığı kadarıyla kentte Zeus Pigindenos kültü mevcuttu.[6]
Bargasa/Piginda yerleşimine ilişkin ilk çalışmalar, 19. yüzyılın sonlarında Amerikalı arkeolog James Morton Paton tarafından, kent lejantının yer aldığı sikkeler üzerinde yapılmıştır.[8] Klaudyos Batlamyus'u kaynak alan araştırmacılar, bu kentin konumunu Alabanda ve Amyzon'a yakın olarak belirlemekte ve bu görüşlerini Aydın ili sınırları içinde bulunan Bargasa sikkeleriyle desteklemektedirler.[8]
Kentte ilk kazı çalışmalarına 1997 ve 1998 yıllarında başlanmıştır. Bu çalışmalar, Aydın Arkeoloji Müzesi başkanlığında, Bordeaux Üniversitesi'nin desteğiyle ve Pierre Debord (1942-2015) 'un bilimsel danışmanlığında gerçekleştirilmiştir.[9]
Kentte 2012'de Aydın Müzesi tarafından yapılan yüzey araştırmaları sonucunda Bargasa (Piginda), Aydın Kültür Envanteri listesine alınmıştır. Piginda Antik Kenti'nde yapılan kurtarma kazılarında bulunan heykeller ve diğer eserler Aydın Arkeoloji Müzesinde sergilenmektedir.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Piginda Antik Kenti | T.C. BOZDOĞAN BELEDİYESİ". bozdogan.bel.tr. 4 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2024.
- ^ "Piginda-Bargasa antik kenti: Bozdoğan'ın tarihi hazinesi". Aydın Ses Gazetesi | En Güncel Aydın Haberleri - SON DAKİKA. 15 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2024.
- ^ "Kültür Envanteri - Bargasa". kulturenvanteri.com. 5 Kasım 2021. 4 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2024.
- ^ Kapuci, Umut (31 Aralık 2021). "Aydın Arkeoloji Müzesi'nden Bargasa/Piginda Heykeltıraşlık Eserleri" (PDF). Denizli İli, Tavas İlçesi, Yaka Mahallesi’ndeki Kilise Kurtarma Kazısı ve Artemis Sibyrallis’e Ait Yeni Bir Yazıtın Ön Değerlendirmesi. 1 (2): 23-40. doi:10.53538/arm.2021.1/02.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "TAY-Yerlesme Dönem Ayrıntıları". www.tayproject.org. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2025.
- ^ a b "Piginda". www.ktb.gov.tr. 4 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2024.
- ^ a b Aydın, Safiye (21 Nisan 2023). "Aydın'daki Antik Kentler 6- Bargasa (Pyginda)". AydınDenge.Com. 4 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2024.
- ^ a b Paton, W. R.; Myres, J. L. (1896). "Karian Sites and Inscriptions". The Journal of Hellenic Studies (İngilizce). 16: 188-236. doi:10.2307/623947. ISSN 2041-4099. 4 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi4 Eylül 2024.
- ^ Varinlioğlu 1998 Varinlioğlu, E., “Çamlıdere’de Kazılar”, XIX. Kazı Sonuçları Toplantısı, II. Cilt, 195- 204.
| Otorite kontrolü |
|
|---|
