Pişi

Pişi
Pişi
	Ev yapımı pişi
Alternatif isim	Bişi, bavırsak, bavursak
Türü	Tatlı
Tipi	Hamur kızartması
Ana malzemeler	Yağ, tuz, su, süt, maya, un

Pişi (Rusça: пышки) diğer adlarıyla bişi, bavırsak, bavursak, tuzlu lokma, halka (Başkurtça: бауырһаҡ, Kazakça: бауырсақ Kazakça telaffuz: [bɑwərˈsɑq], Kırgızca: боорсок Kırgızca telaffuz: [boːrˈsoq], Moğolca: боорцог Moğolca telaffuz: [ˈpɔːrtsʰəq], Rusça: баурсак, Tatarca: бавырсак, Özbekçe: bog'irsoq Özbekçe telaffuz: [bɒʁɨrˈsɒq], Tacikçe: бусроқ Farsça telaffuz: [buˈsrɒq]), mayalı hamurun kızgın yağda pişirilmesi ile yapılan bir yiyecektir. Orta Asya, Idel-Ural, Moğolistan ve Orta Doğu mutfaklarında bulunur.^[1] Anadolu'da genellikte arife günü yapılarak komşulara dağıtılır. Üçgen veya bazen küre şeklinde şekil verilerek servis yapılır.^[2] Hamuru için un, maya, süt, yumurta, margarin, tuz, şeker ve yağdan kullanılır.^[3] Tacik bavursağı genellikle kızartmadan önce küçük bir süzgecin alt kısmına basılarak çapraz bir desenle süslenir.

Pişi genellikle şeker, tereyağı, reçel veya balla tatlı olarak yenir. Kurabiye veya bisküvi olarak düşünülebilirler ve kızartıldıkları için bazen çöreklerle karşılaştırılırlar. Moğollar ve Türkler bazen bavursağı çayla birlikte yer. Orta Asya'da bavursağı genellikle çorba ile birlikte yenir.^[4]

Hazırlanışı

Pişi için kullanılacak olan hamur, basit bir hamurdan daha tatlı, daha gevrek hamurlara kadar çeşitlilik gösterebilir. Örneğin, tipik bir Kırgız tarifi, maya ve un ile birlikte bir ölçü tereyağı, 7 ölçü tuzlu su ve 6 ölçü süt gerektirirken, daha karmaşık tariflerde yumurta ve şeker de tarife eklenebilir. Hamura kaymak da katılabilir.

Pişi, açılmış hamurun parçalara ayrılmasıyla yapılır. Orta Asya'da yaygın olarak yapılmasa da, bu parçalar kızartılmadan önce bükülüp çeşitli şekillerde düğümlenebilir. Bu tarif Moğollar arasında daha yaygındır. Hamur altın kahverengi tona gelinceye kadar kızartılır. Koyun yağı, geleneksel olarak Moğollar tarafından bavursağa ekstra lezzet vermek için kullanılır, koyun yağı bulunmadığında bitkisel yağ ikame edilebilir.^[5]^[6]^[7]

Dünya rekorları

En büyük bavursak (179 kg), 20 Nisan 2014'te Ufa, Rusya'da pişirildi. Hazırlanması için 1.006 yumurta, 25 kg şeker, 70 kg un, 50 kg Başkurt balı kullanıldı.^[8] Anneler Günü kutlamaları sırasında 7 Eylül 2014'te Almatı'da bir Guinness rekoru kırıldı ve bir günde 856 kilogram bavursak tek bir yerde pişirildi. Kutlama, kayınvalide ve kayınpeder ekipleri arasında bir yemek savaşı şeklinde düzenlendi. Yarışmaya yedi takım katıldı.^[9]

Türkiye'de yörelere göre çeşitleri

Şanlıurfa Bişe

Şanlıurfa'da yapılan pişi çeşididir.^[10]

Yağda Kızartılan Konya Kömbesi

Hamuru için malzemeleri; ekmeklik buğday unu, su, sıvı yağ, yoğurt, süt, yumurta, kabartma tozu, tuz, çörek otudur. Üzerine sürülecek karışım için malzemeler; yoğurt ve süttür. Kızartmak için malzeme; sıvı yağdır. Yağda Kızartılan Konya Kömbesi Fırında Pişirilen Konya Kömbesi ile birlikte Konya Kömbesi olarak 24.05.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.^[11]

Sapanca Sodalı Pişi

Sakarya İli Sapanca ilçesinde yapılmaktadır. Kahvaltılarda tercih edilir. Soda ile hazırlanan ve diğer çeşitlerine göre daha fazla kabaran pişi çeşididir.^[12]

Malatya Sütlü Pişi

Malatya'da ev hanımlarının hazırladığı ve kahvaltı sofralarından eksik olmayan pişi çeşididir. İçerisine süt konularak hazırlanan hamuru ile daha yumuşak olması sağlanmaktadır. En çok tercih edilen çeşitlerinin başında gelmektedir.

Galeri

Kırgız bavursakları bir sobanın üstündeki bir tencerede pişiriliyor.
Kazak bavursakları
Kaymak sürülerek yenen Kazak bavursakları
Türk pişisi
İzmir pişisi

Ayrıca bakınız

Bibliyografya

Mayhew, Bradley; John Noble (2007). Central Asia: Kazakhstan, Tajikistan, Uzbekistan, Kyrgyzstan, Turkmenistan. Multi Country Guide. Lonely Planet. ISBN 978-1-74104-614-4. 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2009.
Schreiber, Dagmar (2008). Kasachstan: Auf Nomadenwegen zwischen Kaspischen Meer und Altaj (Almanca) (3. bas.). Trescher Verlag. ISBN 978-3-89794-137-3. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2009.
Waters, Bella (2007). Kazakhstan in Pictures. Visual Geography (2. bas.). Twenty-First Century Books. ISBN 978-0-8225-6588-8. 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2009.

Kaynakça

^ Waters (2007), 51.
^ Mayhew and Noble (2007), 112.
^ Schreiber (2008), 107.
^ Schreiber (2008), 104.
^ "Boortsog - Deep Fried Butter Cookies - Mongolian Recipes". mongolfood.info. 13 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "e-Mongol.com - Culture of Mongolia : cooking recipes". e-mongol.com. 7 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Жене жана боорсок". 11 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi – www.youtube.com vasıtasıyla.
^ "В Уфе на изготовление самого большого баурсака России потратили 1006 яиц // ОБЩЕСТВО | новости башинформ.рф". www.bashinform.ru. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2016.
^ "Новый рекорд Гиннесса установили в Алматы в День Матери - Фрагменты жизни в Казахстане и мире – интересные истории | Tengrinews". Tengrinews.kz. 9 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2016.
^ https://sanliurfa.ktb.gov.tr/Eklenti/60459,urfa-hamur-isleripdf.pdf?0 2 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ^{[yalın URL]}
^ "Konya Kömbesi". Türk Patent ve Marka Kurumu.
^ "Sodalı Pişi Tarifi". TahtaKepçe. 29 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2024.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Pişi ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

Yemek tarifi 7 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Yemek tarifi 17 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kırgız kızartması bavursak 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Evim 5 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Tatar mutfağı tarifler

[1] Waters (2007), 51.

[2] Mayhew and Noble (2007), 112.

[3] Schreiber (2008), 107.

[4] Schreiber (2008), 104.

[bo-5] "Boortsog - Deep Fried Butter Cookies - Mongolian Recipes". mongolfood.info. 13 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[boos-6] "e-Mongol.com - Culture of Mongolia : cooking recipes". e-mongol.com. 7 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[bos-7] "Жене жана боорсок". 11 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi – www.youtube.com vasıtasıyla.

[8] "В Уфе на изготовление самого большого баурсака России потратили 1006 яиц // ОБЩЕСТВО | новости башинформ.рф". www.bashinform.ru. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2016.

[9] "Новый рекорд Гиннесса установили в Алматы в День Матери - Фрагменты жизни в Казахстане и мире – интересные истории | Tengrinews". Tengrinews.kz. 9 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2016.

[10] ttps://sanliurfa.ktb.gov.tr/Eklenti/60459,urfa-hamur-isleripdf.pdf?0 2 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ^{[yalın URL]}

[11] "Konya Kömbesi". Türk Patent ve Marka Kurumu.

[12] "Sodalı Pişi Tarifi". TahtaKepçe. 29 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2024.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

g t d Hamur işi
Hamur işleri listesi
Türler	Şu hamuru Yufka Lapa lapa hamur işi Sıcak sulu hamur işi Tatlı ekmek Milföy hamuru Tart hamuru
Genel	Alexandertorte Allerheiligenstriezel Elmalı strudel Bakewell pudingi Lamington Bánh pía Banitsa Karpatka Ayı pençesi Belekoy Belokranjska povitica Bethmännchen Bierock Bizcocho Plăcintă Briouat Bruttiboni Bundevara Chorley keki Tarçınlı rulo Turta Kiş Tart Coca Coulibiac Lyon tatlısı Krem boynuz Cremeschnitte Krolin Kronut Kruller Küba hamuru Körili sığır üçgeni Körili puf Dabby-Doughs Hollandalı mektup Eccles keki Empanada Ensaïmada Fa gao Fazuelos İncir dolgulu bisküvi Balık şekilli hamur işi Flaó Flia Flies' Franzbrötchen Gâteau Basque Gibanica Gundain Gustavus Adolphus böreği Haddekuche Haiti böreği Hellimli Heong Peng Huff paste Hwangnam-ppang Inipit Jachnun Jambon böreği Kitchener bun Klobásník Knieküchle Kolach Kołacz Kroštule Kürtőskalács Lattice Leipziger Lerche Londra peynirli keki Lukhmi Ma'amoul Makroudh Malsouka Mandelkubb Mantecadas Marillenknödel Mekitsa Miguelitos Milhoja Süt kremalı turta Moorkop Mouna Napoleonka Nǎiyóu sū bǐng Nokul Öçpoçmaq Otap Yunan ekmeği Pan dulce Pastel Pastizz Pastry heart Pasty Bánh patê sô Peremeç Piaya Ananaslı kek Pionono Pirog Pirojki Pop-Tarts Prekmurska gibanica Pretzel Yumruk rulosu Punschkrapfen Quesito Rab keki Remonce Roti tissue Roze koek Runeberg keki Runza Schaumrolle Schnecken Schneeball Schuxen Sou Spritzkuchen Streusel Strudel Stutenkerl Sweetheart cake Tahinli çörek Toast'em Pop Ups Toster bisküvisi Toaster Strudel Tompouce King cake Siyah kek Tu Turnover Uštipci Vatruşka Veka Vetkoek Yurla Zeeuwse bolus Žemlovka Trdelník
Haşhaş tohumu	Chatti pathiri Hamantaş Kifli Kolach Kołacz Kūčiukai Međimurska gibanica Nunt Kuru yemişli rulo Haşhaş tohumlu rulo Prekmurska gibanica Rugelach St. Martin kruvasanı
Çin	Chasan Jiucai hezi Dowry keki Masan Ay keki Kağıt sarılı kek Sachima
Fransız	Melek kanatları Beignet Bichon au citron Biscuit Rose de Reims Broyé poitevin Canelé Chouquette Clafoutis Profiterol Paris-Brest Conversation tart Kruvasan Croustade Mille-feuille Éclair Financier Gougère Jésuite Kedidili Makaron Madlen Pain au chocolat Pain aux raisins Palmier Pets de nome Puits d'amour Religieuse St. Honoré keki Tuile Krokanbush Viennoiserie Volovan
Belçika	Waffle
Yunan	Amygdalopita Bougatsa Fanouropita Galaktoboureko Karydopita Koulourakia Moustalevria Pastafrola Tiropita
Endonezya	Bahulu Bakpia Bakpia pathok Körili puf Makmur Sütlü turta Pie Tee Roti john Roti tissue
İran	Goş-e fil Kolompeh Koloocheh Komaj sehen Qottab Sohan Asali
İtalyan	Baicoli Biscotti Biscotti Regina Bocconotto Bombolone Cannoli Ciarduna Cornetto Crocetta of Caltanissetta Frittole Kedidili Pandoro Pasticciotto Pevarini Pignolata Pignolo Pizzelle Sfogliatella Struffoli Torta caprese Zeppole Zippuli
Rumen	Cornulețe Gogoși Papanași Plăcintă Sfințișori
İskandinav	Danimarka hamur işi Joulutorttu Klenät Kringle Rosettes Semla
İsviçre	Birnbrot Mavi kek Bündner Nusstorte Carac Cholera Spanisch Brötli
Türk	Bülbül yuvası Güllaç Kalburabastı Hanımgöbeği Kurabiye Saray helvası Şekerpare Sütlü Nuriye Torpil Açma Börek Bazlama Lavaş Pişi Poğaça Çatal Çörek Simit Gözleme Kete Pide Mantı Katmer Baklava Şöbiyet Boyoz Piruhi Hengel Yağlama Ay çöreği Lokma Tulumba
Listeler	Şekerlemecilik Kabuk Koyu krema Donut Konditorei Kuo Yuan Ye Pasta ve Pasta Müzesi Kekler listesi Pişirilmiş hamur işleri listesi Tatlılar listesi Kızarmış hamurlu yiyecekler listesi Haşhaşlı hamur işleri ve yemekleri listesi Pasta poşeti Hamur karıştırıcı Pasta fırçası Pasta şefi Pasta çatalı Pastane Pâtisserie Dünya Pasta Kupası