Phoenix (Karya)
Grekçe: Φοῖνιξ | |||||||||
| Konum | Taşlıca, Marmaris, Muğla, | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bölge | Karya | ||||||||
| Koordinatlar | 36°36′43″N 28°05′14″E / 36.611911°K 28.08723°D | ||||||||
| Tür | Yerleşim yeri | ||||||||
| Sit ayrıntıları | |||||||||
Phoenix (Karya)
| |||||||||
Phoenix veya Phoinix (Grekçe: Φοῖνιξ), Bozburun Yarımadası'nın güney kolunda, aynı adı taşıyan dağın yakınında yer alan antik Karya'ya ait bir kasabadır.[1] Bizanslı Stephanos'un Phoenice veya Phoinike (Φοινίκη) olarak adlandırdığı kasabayla aynı olabilir.[2][3]
Kent ve konumu Rodos Peraea'sına aittir.
Sit alanına ait kalıntılar günümüzde Muğla ilinin Marmaris ilçesine bağlı Taşlıca köyünün 2 km kadar güneyinde bulunmaktadır.[1][4]
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Arkeolojik veriler, Phoenix ve çevresindeki yaşamın MÖ 6. Yüzyıl ilk çeyreğinde başladığına işaret eder.[5] Bozburun Yarımadası'nın güney batısında konumlanan diğer yerleşimler gibi, Phoenix kenti de, Arkaik Dönem'den itibaren politik, ekonomik ve dini bakımdan Karya Khersonesosu (Bozburun Yarımdası), Helenistik Dönem'den itibaren de Rodos Peraiası'sının (karşı yakasının) bir parçası olmuştur.[6]
Helenistik dönem boyunca Rodos'un Akdeniz ticaretindeki etkin rolü ve Bozburun Yarımadasının hammadde kaynağı işlevi görmesiyle, Phoenix ve bölgenin diğer kentleri MÖ 3. Yüzyıl başlarından itibaren zenginleşmiştir. Bu dönemde refaha bağlı nüfus artışıyla kent Sindili ovasında kuzey-güney yönünde yayılım göstermiş, antik tarım teraslarıyla bütünleşen çiftliklerle özgün bir yerleşim modeli oluşturmuştur.[5]
Phoenix'te tespit edilen yazıtlar, Helenistik dönemde kentte Apollon, Zeus, Athena, Dionysos ve Aphrodite kültlerinin bulunduğunu ve bu yapıların dönem içerisinde onarım gördüğünü aktarır. Kent merkezi çevresinde gözlenen basamaklı piramidal mezarlar Helenistik dönemin refahına bir başka atıftır.[5]
Araştırmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]2023 yılı arkeolojik yüzey araştırmaları, Phoenix ve güney komşusu antik Kasara'yı kapsayan yaklaşık 750 hektarlık kırsal ve dağlık bir alanda yürütülmüştür. Bu alan, doğuda Gedik, kuzeyde Yeşilgelme Limanı, güneyde Serçe Limanı ve batıda Hisardibi/Asardibi ile sınırlandırılmıştır.
Araştırmalar, Phoenix Khorası'nın güneyinde, Gedik koyu ile Kasara çevresine dağılmış çiftlikler, zeytinyağı işlikleri ve şarap üretim alanları gibi kırsal yerleşim unsurlarını belgelemeye odaklanmıştır. Bu veriler, bölgenin tarımsal organizasyonu, Phoenix-Kasara politik sınırları, antik yol ağıyla Serçe Limanı ilişkisi ve Orta Çağ buluntularının bağlamlandırılması açısından yeni bilgiler sunmuştur.
Ayrıca, Taşlıca köyünün geleneksel kırsal mimarisi belgelenmiş; Phoinikoudi/Fenaket köyü kalıntılarıyla tipo-kronolojik karşılaştırmalar yapılmıştır. Epigrafik, Bizans dönemi ve fora çalışmalarıyla desteklenen araştırmalar sonucu elde edilen veriler, dijital veri tabanına aktarılmıştır.[6]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Richard Talbert, (Ed.) (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton University Press. s. 61 ve dizin notları eşlik ediyor. ISBN 978-0-691-03169-9.
- ^ Bizanslı Stefanos. Ethnica. s.v. Φοινίκη.
- ^ "The Princeton Encyclopedia of Classical Sites, PHOINIX (Fenaket) Turkey". www.perseus.tufts.edu. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2025.
- ^ Lund Üniversitesi. Digital Atlas of the Roman Empire.
- ^ a b c "Phoenix'in Kısa Tarihçesi". Phoenix Arkeoloji Projesi. 23 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2025.
- ^ a b "PHOENIX VE KASARA 2023". 44. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu 40. ARAŞTIRMA SONUÇLARI TOPLANTISI. 1. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü. 2025. ISBN 978-975-17-6110-1.
| Arkeoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |