Peter Sloterdijk

Peter Sloterdijk

Peter Sloterdijk (d. 26 Haziran 1947, Karlsruhe) Alman filozof, kültür teorisyeni ve yazardır. Mainz Üniversitesinde felsefe, Alman edebiyatı ve tarih okudu. Daha sonra Heidelberg Üniversitesinde felsefe, Alman edebiyatı ve tarih alanlarında doktora yaptı. Sloterdijk, profesyonel olarak felsefe profesörü, yazar ve düşünür olarak çalışmaktadır.

Yaşamı

Sloterdijk, 1947 yılında Almanya'nın Karlsruhe kentinde doğdu. Münih Üniversitesi’nde felsefe, Almanca ve tarih eğitimi aldı. Ayrıca Hindistan'da mistik düşünce üzerine araştırmalar yaptı. 1992–2017 yılları arasında Karlsruhe Sanat ve Tasarım Yüksekokulu’nda profesörlük ve rektörlük görevinde bulundu.

Düşüncesi

Sloterdijk’in felsefesi, klasik Alman felsefesi ile postmodern düşünceyi birleştirir. Sıklıkla metaforik anlatım biçimi kullanır. Düşüncesinin merkezinde insanın mekânsal varlığı, modernliğin sinik karakteri, teknoloji ve etik, tanrıcılık eleştirisi ve insanın kendini dönüştürme kapasitesi yer alır.

Sinik aklın eleştirisi

1983 tarihli Sinik Aklın Eleştirisi (Kritik der zynischen Vernunft) adlı eseri, Sloterdijk’i tanınır kılmıştır. Bu kitapta modern bireyin her şeyin farkında olmasına rağmen eylemsizliğini, “sinik bilinç” olarak tanımlar.

Küreler Üçlemesi (Sphären)

1998–2004 yılları arasında yayımlanan üç ciltlik Sphären dizisi, Sloterdijk’in en kapsamlı projesidir. İnsanlık tarihini “mekânsal ilişkiler” üzerinden yorumlayan bu çalışma; mikrosferler (bireysel ilişkiler), makrosferler (inanç sistemleri) ve plürosferler (modern toplumun parçalanmış yapısı) olmak üzere üç alanda insan varoluşunu inceler.

Öfke ve zaman

2006 tarihli Zorn und Zeit (Öfke ve Zaman) adlı eserinde Sloterdijk, tarihsel-politik enerjinin arkasındaki “öfke ekonomisi”ni çözümlemeye çalışır. İdeolojilerin, devrimlerin ve dinî inançların öfke birikimlerinden beslendiğini savunur.

Diğer temalar

Sloterdijk’in diğer önemli düşünsel katkıları arasında şunlar yer alır:

Antropoteknik: İnsan, kendini alışkanlıklar, eğitim ve egzersizler aracılığıyla dönüştüren bir varlıktır. Tanrıcılık eleştirisi: Modern insan, bilim ve teknoloji yoluyla tanrı gibi olmayı arzulamakta, bu da etik ve varoluşsal sorunlar doğurmaktadır. Teknolojik uygarlık eleştirisi: İnsanın teknolojiyle birlikte doğal alanlardan kopuşu eleştirilir.

Başlıca eserleri

• Kritik der zynischen Vernunft (Sinik Aklın Eleştirisi) – 1983
• Sphären I–III (Küreler I–III) – 1998–2004
• Regeln für den Menschenpark (İnsan Parkı İçin Kurallar) – 1999
• Im Weltinnenraum des Kapitals (Sermayenin İç Uzamında) – 2005
• Zorn und Zeit (Öfke ve Zaman) – 2006
• Du mußt dein Leben ändern (Hayatını Değiştir!) – 2009
• Was geschah im 20. Jahrhundert? (20. Yüzyılda Ne Oldu?) – 2016

Türkçeye Çevrilen Eserleri

• Sinik Aklın Eleştirisi – Metis Yayınları
• Sermayenin İç Uzamında – Metis Yayınları
• Küreler I: Köpükler – Metis Yayınları
• Hayatını Değiştir! – Metis Yayınları
• 20. Yüzyılda Ne Oldu? – Encore Yayınları

Etkileri

Sloterdijk’in düşüncesi, post-Heideggerci felsefenin önemli bir parçasıdır. Byung-Chul Han, Slavoj Žižek ve Giorgio Agamben gibi çağdaş düşünürlerle birlikte okunur. Fikirleri, mimarlık, şehircilik, medya, beden politikaları, transhümanizm ve din felsefesi gibi birçok alanda etkili olmuştur.