Pervin İtisami

Pervin İtisami
Genel bilgiler
Doğum	16 Mart 1907 Tebriz, İran
Ölüm	6 Nisan 1941 (35 yaşında) Tahran, İran
Uyruk	İran
Ebeveyni	Yusuf İtisami
Alanı	Şiir

Pervin İtisami (Farsça: پروین اعتصامی; d. 16 Mart 1907, Tebriz - ö. 6 Nisan 1941, Tahran), İran edebiyatının Meşrûtiyet Devri kadın şairidir.

Yaşamı

Pervin İtisami, 1907 yılında İran'ın Güney Azerbaycan bölgesinde, Tebriz kentinde doğdu. Babası Yusef Eetesami Ashtiyani (Eetesamol Molk) Gilan Eyaleti'nin Sheft kasabasından olup, köken olarak Ashtiyan bölgesindendir. Annesi, Axtar Fotuhi (Ölüm 1352 Hicri Şemsi) İran Azerbaycan eyaletindendir. Pervin ailenin tek kızı olmasıyla birlikte 4 erkek kardeşi de vardı.

Yusuf İtisami, Pervin'in babası İran Meşrutiyet döneminin yazarlarından olup bir dava adamıydı. 1291 H.Ş. tarihinde ailesiyle birlikte Gilan velayetinin başkenti Reşt şehrinden Tahran'a göç etti. Pervin bu yüzden çocukluğundan beri meşrutiyetçiler ve kültürel simalarla tanıştı. Fars Edebiyatı'nı babasının yanı sıra, Dehxoda ve Maleko Şoaraye Bahar gibi edebiyat ustalarının yanında öğrendi.

Çocukluğunda Farsça ve Arapçayı özel öğretmenlerin gözetimi altında evinde ve İngilizceyi ise Amerikan Koleji'ne giderek öğrendi. Pervin 28 yaşında babasının amcasının oğlu, Fazlollah Eetesami (Kermanshah kentinin Emniyet Müdürü) ile evlendi ancak bir yıl olmadı ki bu evlilik sonlandı ve boşanmasına sebep oldu. Bu yıllarda Pervin Tahran Üniversitesi'nin kütüphanesinde çalışmaya başladı.

Maleko Şoaraye Bahar'ın teşvik ve yönlendirmeleriyle 1315 H.Ş. yılında Pervin, Divanı Şiirini yayınladı ancak ince ve hassas ruhu, 1316 H.Ş.’de babasının ölümü (63 Y) ile büyük bir darbe aldı. (…Babacığım, köküne balta vuran ecel eli – viran oluşumun sebebi oldu)

Sonunda Pervin 1941 yılında tifo hastalığından 35 yaşında Tahran'da öldü. Kum kentinde bulunan Fateme Masume türbesinin avlusunda, aile mezarlığında toprağa verildi.

Eserleri

Divane Ghasayed, Masnaviyat, Temsilat ve Moghatta’at

Divanı, 248 parça şiirden oluşur. Bunların arasında 65 parçası manzum atışma tarzındadır. Genelde şiirleri edebi kalıplar çerçevesinde olup toplumsal olaylara eleştirisel bakışını yansıtır. Hükümdarlar tarafından halkın yaşadığı zulmü işleyen pek çok eleştirel şiiri var. İran Edebiyatı'nın en önemli kadın şairlerinden olan Parvin, yeniçağ edebiyatında klasik tarzda şiirleriyle adını tarihe yazmıştır.

Şiirlerini iki ana gruba ayırabiliriz. Birincisi "Horasan tarzı" dediğimiz şiirlerdir. Şiirin içeriği öğütler ve nasihatlerden oluşur ve genelde Naser Xosro'nun şiirlerine benzer. İkincisi "Araghi tarzı" denir ve genelde destansı yapısı vardır ve Saadi'nin şiir tarzına yakındır. Bu tür şiirleri daha ünlüdür.

Kaynakça

• Cavdane Parvin Eetesami, Hoseyin Namini çabalarıyla, Tahran, Ketabe Farzan yayınları, 1362 H.Ş., 184 sayfa
• Cavdane Parvin Eetesami, Hoseyin Namini çabalarıyla, Tahran, Ketabe Farzan yayınları, 1362 H.Ş., 82 sayfa
• Axtare Çarxe Adab(Edebiyat Devranın Yıldızı) Seyyed Ali Musavi Garmarudi, bakınız: Hamşahri Gazetesi – Tahran 1385
• Dr.Rahim, Çavoşe Kobra (Büyük İnceleme), Parvin Eetesami Divane Şiirinin Önsözü, 3.Baskısı, Yayıncı: Naşre Mohammad, 1370 Sonbahar