Padmasambhava

Padmasambhava heykeli. Ladakh, Hindistan

Padmasambhava (Guru Rinpoçe olarak da yaygındır) Tibet kralı Thrisong Detsen zamanındaki Tibet Budizmi'nin kurucusu olarak kabul edilir.

Yaşamı ve etkileri

Padmasambhava'nın etkilerinin büyük olduğu Samye manastırı

Padmasambhava'nın yaşamı hakkında aslında güvenilir çok az tarihsel gerçek bulunmaktadır ve onun varlığı efsanelerin geniş deryasında kendisine yer bulmuştur. Günümüz Pakistan’ındaki Indrabhuti kralının evlatlık oğlu olarak yetişmiştir. Rivayete göre insan rahminden değil, doğaüstü bir şekilde dünyaya gelmiş ve ayrıca Oddiyana (Kuzeybatı Pakistan’da bir şehir) şehrindeki bir gölde bir nilüfer çiçeğinin üzerinde mükemmel bir surette ortaya çıkmıştır. Budist metinlere istinaden varlığı kanıtlanabilen bir bölge olan Oddiyana’nın bugünkü antik bölge Gandhara (Kuzey Pakistan’daki eski bir krallık) olduğu tahmin ediliyor.

Padmasambhava’nın nasıl ortaya çıktığı Siddhartha Gautama’nın farklı Sutralarında (Budizm’de Siddhartha Gautama’nın öğretilerinden oluşan ve doğrudan Buda’nın sözlerini aktardığı varsayılan metinlere verilen addır) açıklanmıştır. İnanılmaz gizemlerin Sutra’sı, kusursuz tanrıçanın Sutra’sı ve Nirvanasutra (Mahayana metinlerinden en önemlilerinden birdir) bunlara örnek niteliğindedir. Padmasambhava, Buda Amithaba’nın (Budizm’in Mahayana okuluna ait yazmalarda adı geçen Buda’lardan biridir) vücut bulmuş hali olarak kabul edilir; Amithaba olarak kendini gösterir. Rivayete göre bütün zamanların bütün Buda’larının Siddhi’lerine de (mucizevî güçlerine de) sahiptirler.

Padmasambhava ilk başlarda Oddiyana kralının oğlu olarak kabul edilirdi. Daha sonra ise bir bakanın oğlunu öldürdüğünden krallık tarafından sürgüne gönderilmiştir. Seyahatlerinde Hindistan’ın klasik beş bilimini öğrenmiştir. Astroloji bunların devamında gelmiştir. Hindistan’da Prabahasti tarafından keşiş olarak görevlendirilmiş ve daha sonraları Tibet’teki birçok üstattan iç ve dış Tantra’ların öğretilerini öğrenmiştir. Hindistanlı sekiz bilgenin (Hungkara, Manjushrimitra, Nagarcuna, Prabhahasti, Dhanasamskrita, Vimalamitra, Rombuguhya ve Shantigarba) ve birçok üstadın öğrencisi olmuştur. Garab Dorce ve Srhi Singha’dan (Dzogchen) “tam mükemmelliğin” öğretilerini ve yetkilerini öğrenmiştir. Zahor'dan Prenses Mandarava, Padmasambhava'nın ünlü Hint tantrik meslektaşıdır. Kharchen'den Prenses Yeshe Tshogyel Tibet'teki en önemli tantrik meslektaşıdır.

Samye Manastırının kuruluşu

Padmasambhava'nın hayat hikâyesi onun doğaüstü etkilerine ait birçok tasvir içerir. O'nun görevi tantrik güçleri yardımıyla Budizme karşı olan soğuk ülkelerin iblis ve şeytanlarını boyunduruğu altına almaktır. Padmasambhavalar'ın birçoğu Dharma felsefesinin koruyucuları olarak Buda öğretilerine bağlılıklarını bildirirler. İlk Budist manastırı Samye'nin kuruluşunda özel yeteneklerinden dolayı Padmasambhava'nın büyük etkisi vardır. Bu manastırın inşasının bitmesi (769 ya da 775 yılı) ile Tibet Kralı Thrisong Detsen'in öncülüğünde Hindistan'dan Tibet'e doğru Budizm metinlerinin ilk çeviri dalgası başlamıştır. Bu ilk çeviri etkinlikleri ile “eski çevirilerin” okulları (Tibetçe Nyinma) 8. yüzyıldan itibaren oluşmaya başlamıştır. Tibet Budizminde “yeni çevirilerin” (Kadam, Kagyü, Sakya ve Gelug) gelişmeye başladığı dönem olan 11. yüzyılda iki çeviri süreci arasındaki farklar ortaya çıkmıştır. Thrisong Detsen zamanında Padmasambhava, Vimalamitra (mucizevî güçleri elde etmiş kişi), Vaicorana (8. yüzyılda Budizm metinlerini Sanskritçeden Tibetçeye çeviren önemli bir çevirmen ve aynı zamanda Dzogchen üstadıdır) ve öğrencilerin yüzlercesinin aracılığıyla Nyingma Geleneği Budizm öğretilerinin (Dharma) başlangıcına dayandırılır. Nalanda'nın başrahibi Shantarakshita ve Kamalishila Enstitüsünün bilginleri bu saydıklarımıza dâhildirler. O zamanlarda yüzden fazla bilgin ve çevirmen toplanıp Sutra ve Tantra öğretilerini Sanskritçeden Tibetçeye çevirdiler. Batıni (iç) öğretilerin birçoğu, özellikle de “tam mükemmellik” olarak adlandırılan Dzogchen'e ait öğretiler Padmasambhava, Vimalamitra (8. yüzyılda Budizm öğretmeni) ve Vaicorana tarafından Tibet'e taşınmıştır.

Padmasambhava’nın sekiz şekilde ortaya çıkışı

Padmasambhava etkilerini, kendi hayat hikâyesinde sembolik Buda etkinlikleri şeklinde tanımlar. Geleneğe göre, Padmasambhava farklı aktiviteler için farklı tezahürler (biçimler) ortaya koyar ve onları kendine mal ederdi. Bunlar arasında sekiz tanesi ön plana çıkmıştır.

Padmasambhava'nın sekiz ortaya çıkış şekli şunlardır:

1. Drölö Guru Dorce (Wylie: gu ru Rdo rje gro lod)
2. Guru Loden Çogse (T.: gu ru blo ldan mchog sred)
3. Guru Nyima Oser (T.: gu ru nyi hanımefendi od zer)
4. Guru Orgyen Dorce Çang (T.: gu ru o rgyan Rdo rje 'chang)
5. Guru Pema Gyelpo (T.: gu ru tampon ma rgyal po)
6. Guru Pema Cungne (T.: ru gu ma pa 'Byung gnas)
7. Guru Sengge Dradog (T.: ru gu Seng ge sgra sgrog)
8. Guru Şakya Sengge (T.: gu ru sha kya seng ge)

Budist olmayanların hâkimiyet altına alınması için Sennge Dradrog, yapılan yemin ile Termalar'ın (gizli hazinelerin) saklanması ve ruhların tespit edilmesi için Dorce Drölö, şeytani ruhları hâkimiyet altına alınması için ise Nyima Öser kılığındaki Padmasambhava vardır.

25 Öğrenci

Padmasambhava'nın öğrencilerinden 25 tanesi – ki bunların hepsi Bhutan'ın başkenti Thimphu'dadırlar - istenilen tam gerçekleşmeye ulaşmaları ve Siddhi'yi (mucizevî güçleri) gösterebilmeleri ile ünlenmişlerdir. Bunlar şunlardır:

1. Thrisong Detsen
2. Çevirmen Tsemang Denma (Denma Tsemang, T.: ldan ma rtse Mang)
3. Nanam'dan T. Dorce Düd'jom (: pa SNA nam Rdo rje bDud 'joms; Thrisong Detsen'in Bakanı Padmasambhava adına Nepal'e gönderildi)
4. Çevirmen Drokben Khyechung Lotsawa (ayrıca Lokyi Chungpa, T.: Şüphesiz ki chung pa)
5. Gyelwa Çangçub, Lāsums yöresinden (T.: la gsum rgyal ba kefal byang)
6. T. Gyelwa Çogyang, Nganlam yöresinden (: Ngan lam rgyal ba mchog dbyangs)
7. Gyelwe T. Lodro Dre (: 'bre rgyal ba'i blo Gros)
8. Nyak bölgesinden çevirmen Jnanakumara (T.: deki JNA gnyag ku ma ra; Ayrıca Jnanakumaravajra, Nyag Lotsawa)
9. Çevirmen Kawa Peltseg (T.: ska ba dpal brtsegs)
10. Khandro Yeshe Tshogyel, Kharchen bölgesinden
11. Könchog Chungne, Langdrö bölgesinden (T.: lang GRO DKON mchog 'Byung gnas; Thrisong Detsen'in Bakanı ve Çevirmeni)
12. Lhapal Shönnu, Sokpo (Wylie: sog po LHA dpal gZhon nu)
13. Namkhe Nyingpo, Nub bölgesinden (T.: gnubs mkha'i po snying nam, Tibet'teki ilk Budist keşişlerden biri)
14. Çevirmen Nanam Shang T. Yeshe De (: Siz shes sdd nam SNA Zhang)
15. Pelgyi Lhalung, Dorce bölgesinden (Wylie: LHA akciğer dpal gyi Rdo rje; Langdarma öldürdü)
16. Pelgyi Sengge Lang (T.: dpal gyi ge seng rlang)
17. Pelgyi Wangchug, Kharchen bölgesinden (T.: mkhar's dpal gyi dbang phyug Yeshe Tshogyel'in babası)
18. Pelgyi Wangchug, Odren bölgesinden (T.: dpal gyi phyug dbang off o)
19. Pelgyi Yeshe, Drogmi bölgesinden (T.: Brog mi dpal gyi ye shes)
20. Rinchen Chôg Ma (T.: rma Rin chen mchog, Tibet'teki ilk Budist keşişlerden biri: Çevirmen)
21. Sanggye Yeshe, Nub bölgesinden (T.: gnubs sangs ye shes rgyas)
22. Pelgyi Sengge, Shubu bölgesinden (T.: shud bu dpal gyi seng ge; Thrisong Detsen'in Bakanı ve Çevirmeni)
23. Çevirmen Vairocana
24. Yeshe Yang, Ba bölgesinden (Wylie: SBA ye dbyangs shes)
25. Yudra Nyingpo Gyelmo ve Çevirmen (T.: rgyal mo g.yu sgra po snying).

Padmasambhav'nın diğer önemli öğrencileri ise şunlardır:

Çevirmen Chogro Lui Gyeltshen (T.: Cog ro klu'i rgyal mtshan), Bön üstadı Drenpa Namkha, Prenses Pema Sel (Trisong Detsen'in kızı) Zahor Mandarava'nın prensesi (T.: sen da ra ba beni tog), vb.

Termalar ve Tertönler

Tibet Budizminin bir özelliği de gizli hazineleridir (Tibet Terma). Guru Rinpoçe ve onun yakın öğrencileri ayin eşyalarını ve kutsal emanetleri, metinlerin yüzlercesini gizli bir yerde saklarlar. Bu saklama işi, 836–842 yıllarının Budizme düşmanca bakan Tibet Kralı Langdarma'nın tahriplerinden Budizm öğretilerini korumak için yapılmıştır. Bu sebeple özellikle Nyingma geleneğinde iki tür değişik aktarım doğmuştur. Bunlar üstattan öğrenciye kesintisiz bir dizge içindeki “uzun” aktarım yolu ve gizli hazinelerin “kısa” aktarım yolu olarak adlandırılmıştır. Termalar sonraları “hazine bulucuları” olarak adlandırılan özel yetenekli üstatlar tarafından yeniden keşfedilmiş ve öğrencilere aktarılmıştır. Genellikle bu üstatlar Guru Rinpoçe'nin 25 asıl öğrencisinin somutlaşmış halidir. Böyle yüzyıllar boyunca, Nyingma okulunun öğretilerinin yeni öğretilerle sürekli olarak tamamlandığı aktarım yolunda çok katmanlı bir sistem oluşmuştur. Bu yeni öğretilerin her biri kendi zamanına uygundur ve birçok öğrenci bu öğretilerle aydınlanmıştır.

Budizm bağlamındaki gizli hazineler tamamen yeni değildir. Bu yüzden Hindistan'da hala Termalar bulunmaktadır. Örneğin Naga krallığındaki bir Terma olarak Nagarcuna, Pracnaparamita Sutralarının 100 bin değişik biçimdeki son bölümlerini gün yüzüne çıkarmıştır.