Osmancık
| Osmancık Aflanos | |
|---|---|
 Saat yönünde: ·Osmancık Pirinçlerinin ardında Osmancık Kalesi· Koyunbaba Türbesi·Koyunbaba Köprüsü· Osmancıkta yuva kurmuş leylekler· | |
 Osmancık'ın Çorum'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| Bölge | Karadeniz |
| İl | Çorum |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Ahmet Gelgör (MHP) |
| • Kaymakam | Furkan Duman |
| Yüzölçümü | |
| • İlçe | 1116 km² |
| Rakım | 420 m |
| Nüfus (2023) | |
| • İlçe | 42.980 |
| • Kent | 29.086 |
| • Kırsal | 14,097 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TRS) |
| Posta kodu | 19500 |
| Alan kodu | 0364 |
| Plaka kodu | 19 |
Resmî site osmancik.bel.tr | |
Osmancık, Çorum'un ilçesi olup ilin kuzeyinde yer alır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Eski adı Aflanos'tur.[1]
Kâtip Çelebi ve Strabon bu bölgeden bahsetmiştir. Şu an Osmancık Kalesi'nin olduğu yere Roma İmparatorluğu döneminde kurulan Pimolisa (Grekçe: Πιμώλισα) kasabası, Kızılırmak'ın kuzey kısmında kama şeklinde kayanın eteğine kurulmuştur.[2] Kalenin, kulelerin ve duvarın kalıntıları korunmuştur. Kayalığın doğu tarafında çok sayıda mezar bulunmaktadır. Kentin antik eserleri Bizans dönemine ait yapı kalıntılarıdır.[3]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Osmancık; Karadeniz Bölgesi'nde, Orta Karadeniz ve Batı Karadeniz bölümünün kesiştiği yerde bulunmaktadır. Çorum'un kuzeyinde yer alır.
Karadeniz Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesi'ni batıya bağlayan yol olan (D100) üzerinde bulunan Osmancık, Çorum il merkezine 61 km uzaklıktadır. Samsun'a 171 km, Ankara'ya 304 km, İstanbul'a 570 km mesafededir. İç Anadolu Bölgesi ile Samsun-İstanbul yollarının kavşak noktasındadır. Kuzeydoğusunda Samsun, doğusunda Amasya ve kuzeybatısında Sinop illerine komşudur.
Kuzey Kızılırmak havzası içerisinde konumlanmıştır. İlçenin yüzölçümü 1.273 km²’dir.[4]
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçede en çok ekilen tarım ürünü pirinçtir. 1997 yılında belediyenin yaptığı zirai çalışmalarda "TR-427" kodlu isimsiz çeltik türünün Osmancık iklimine çok rahat uyum sağladığı ve çok iyi mahsul verdiği belirlenmiş ve Patent Enstitüsü'ne başvurularak bu pirinç türüne "Osmancık-97" adı alınmış ve tescil ettirilmiştir. Osmancık-97, günümüzde Türkiye'de en çok tercih edilen pirinç türlerinden biridir.
Osmancık pirinç
[değiştir | kaynağı değiştir]- Tescil yılı: Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından ROCCA X EUROPA melezinden geliştirilen ve 1997 yılında tescil ettirilen bir çeltik çeşididir.
- Morfolojik özellikleri: Bitki boyu 95–100 cm'dir. Yapraklar dik ve koyu yeşildir. Sağlam saplı ve yatmaya dayanıklıdır. Çeltik taneleri sarı renkli ve uzundur. Çeltik 1000 tane ağırlığı 33-34 gr'dır.
- Tarımsal özellikleri: 130-135 günde olgunlaşan, yüksek verim potansiyeline sahip bir çeşittir. Farklı ekolojilere uyum sağlayabilmektedir.
- Patalojik özellikleri: Kök boğaz çürüklüğü hastalığına dayanıklıdır. Salkım boğum ve salkım yanıklığı hastalığına toleranslıdır.
- Kalite özellikleri: Pirinç randımanı %60,65'tir. Tanesi uzun, camsı ve mat görünüştedir. Pirincin bin tanesinin ağırlığı 24-25 gr'dır.
Demografi
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Toplam | Şehir | Kır | Kaynak |
|---|---|---|---|---|
| 1831 | 4,349 | veri yok | veri yok | |
| 1914 | ~4.000 | veri yok | veri yok | |
| 1927 | 29.199 | 4.132 | 25.067 | [5] |
| 1935 | 32.592 | 4.213 | 28.379 | [6] |
| 1940 | 33.129 | 4.291 | 28.838 | [7] |
| 1945 | 34.628 | 4.295 | 30.333 | [8] |
| 1950 | 33.494 | 4.691 | 28.803 | [9] |
| 1955 | 37.748 | 5.533 | 32.215 | [10] |
| 1960 | 42.960 | 6.748 | 36.212 | [11] |
| 1965 | 48.915 | 8.236 | 40.679 | [12] |
| 1970 | 53.849 | 10.325 | 43.524 | [13] |
| 1975 | 59.576 | 11.921 | 47.655 | [14] |
| 1980 | 63.018 | 15.477 | 47.541 | [15] |
| 1985 | 64.937 | 18.014 | 46.923 | [16] |
| 1990[a] | 52.490 | 21.347 | 31.143 | [17] |
| 2000 | 53.758 | 28.423 | 25.335 | [18] |
| 2007 | 45.730 | 25.206 | 20.524 | [19] |
| 2008 | 45.052 | 25.227 | 19.825 | [20] |
| 2009 | 45.080 | 25.829 | 19.251 | [21] |
| 2010 | 44.863 | 26.388 | 18.475 | [22] |
| 2011 | 44.686 | 26.837 | 17.849 | [23] |
| 2012 | 44.363 | 27.355 | 17.008 | [24] |
| 2013 | 44.121 | 27.391 | 16.730 | [25] |
| 2014 | 43.920 | 27.879 | 16.041 | [26] |
| 2015 | 43.469 | 28.426 | 15.043 | [27] |
| 2016 | 43.188 | 28.653 | 14.535 | [27] |
| 2017 | 42.922 | 28.557 | 14.365 | [27] |
| 2018 | 42.980 | 28.216 | 14.764 | [27] |
| 2019 | 42.954 | 28.585 | 14.369 | [27] |
| 2020 | 43.183 | 29.086 | 14.097 | [27] |
Kültür
[değiştir | kaynağı değiştir]Halk, daha ziyade bu güzergâhın kültürüne uyar, yani Osmancık, Gümüşhacıköy, Merzifon, Amasya, Tokat, batıda Tosya, gibi ilçelerin kültürü ile yakındır. Osmancık geçmişten günümüze Orta Anadolu'ya ait olan örf ve âdetlerin hâlen görülebildiği nadide ilçelerden biridir.
Osmancık Ağzı
[değiştir | kaynağı değiştir]Osmancık bölgesinde konuşulan Türkçe ağız açısından Batı grubunun 4.3 grubunda yer almaktadır. Bazı kelimeler İstanbul Türkçesinden farklıdır.
- Biyo(l): Biraz, bir ara, daha sonra
- Badal: Merdiven
- Ilıncak: Salıncak
- Saku: Ceket
- Süğsün: Ense
- Sümsük (Zımzık): Yumruk
- Pakla: Fasulye
- Göbel: Erkek çocuk
- Mamir: Düzgün
Medya
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçede tek basılı gazete 1996 yılında kurulan Osmancık Haber Gazetesi 27 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'dir. 2010 yılında kurulan Osmancık Gazetesi'ni, 2021 yılında Osmancık Haber Gazetesi satın alarak bünyesine kattı. Ayrıca Osmancık Haber Gazetesi'nin internet sitesi ile sadece internetten yayın yapan internet gazeteleri mevcuttur.
Önemli yerliler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Osmancıklı İmamzâde Halil Paşa, 15. yüzyıl Osmanlı devlet adamı
- Osmancıklı Koca Mehmed Nizamüddin Paşa, 15. yüzyıl Osmanlı devlet adamı
- Baltacı Mehmed Paşa, I. Katerina'nın sevgilisi olduğu söylenen 18. yüzyıl Osmanlı devlet adamı
- Gürkan Coşkun, müstear ismiyle Komet, Türk sanatçı
- Bilal Kısa, Türk eski millî futbolcu
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
-
Koyunbaba ve Kalekapısı camii -
Osmancık'ta Kızılırmak yakınlarında bir yengeç -
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Ermenistan ve Çevre Bölgelerin Yer İsimleri Sözlüğü" (5 cilt), 1986-2001, Erivan Üniversitesi Yayınevi
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2016.
- ^ "Ermenistan ve Komşu Bölgelerin Yer İsimleri Sözlüğü", cilt 5, s.
- ^ Strabon. Coğrafya. xii. s. 562.
- ^ "HGM | Harita Genel Müdürlüğü - Ulusal Haritacılık Kurumu". www.harita.gov.tr. Erişim tarihi: 2025-12-09.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 7 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 7 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 7 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 7 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 7 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f * "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Osmancık Nüfusu - Çorum". nufusu.com. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Çorum Osmancık Nüfusu". nufusune.com. 5 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Osmancık Belediyesi resmî web sitesi 9 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Osmancık Kaymakamlığı resmî web sitesi 15 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Otorite kontrolü |
|
|---|
