Officium

Officium (çoğul officia), Antik Roma'da, "hizmet", "görev bilinci", "nezaket", "seremoni" ve benzer anlamlarda kullanılan Latince kelime.

Ancak bu madde daha çok üst düzey idari personeli ve her biri bir officialis olarak adlandırılan mevkidaşlarını içeren "ofis" (şimdi kullanılan ofis kelimesi buradan türemiştir) ya da "büro" kelimeleriyle bağlantılıdır.

Notitia Dignitatum, 400 yılı civarında her iki İmparatorlukta da var olan ve başta saray olmak üzere, eyaletsel, askeri ve bazı diğer alanlarla ilgili officia ların bir kompozisyonundan oluşan benzersiz bir kaynaktır. Bu officia'lara ait detayların çokluğu Doğu ve Batı Roma arasında ya da özel nedenlerden dolayı farklılıklar gösterse de genellikle önemli memuriyetler ekteki gibidir; (günümüzde kullanılan "yaklaşık" eşdeğer mevkiler için Türkçe çevirileriyle):

• Princeps officius memurların şefi, daimi sekreter ya da chef de cabinet
• Cornicularius askeri bir unvandır, çeşitli generallikler için yönetimsel görev.
• Adiutor (tam olarak "yardımcı") anlaşıldığı kadarıyla Şef (genel) asistanı ya da muavin
• Commentariensis "yorum" muhafızı, resmi günlük
• Ab actis resmi kayıtların muhafızı, arşiv görevlisi
• Numerarius ("muhasebeci") görünüşe göre vergi toplayıcı
• Subadiuva ("ast-yardımcı") görünüşe göre genel yardımcı
• Cura epistolarum resmi yazışmaların muhafızı
• Regerendarius sicil memuru olabilir
• Exceptor görünüşe göre sekreter
• Singularius noter olarak adlandırılır, ancak muhafız anlamına gelebilir

Bu üst düzey memurlara ilaveten, köle ve azatlı kölerden oluşan ve sıkıcı kâtiplik işlerini yapan, önemsenmedikleri için de detaylandırılmayan birkaç yüz küçük memur daha vardır. Bunlardan genellikle, cohortalini gibi hepsini birden kasteden eden çeşitli terimlerle bahsedilir.

Kaynakça

• Pauly-Wissowa (Klasik antikite ile bağlantılı şeyler üzerine Almanca Ansiklopedi)
• Notitia dignitatum (Roma İdari Teşkilatı hakkında detaylı bilgi veren antik kaynak)