Michał Heller
| Michał Heller | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 12 Mart 1936 Tarnów |
| Meslek | Filozof, teorik fizikçi |
| Milliyet | Polonyalı |
| Alma mater | Catholic University of Lublin |
| Önemli ödülleri | Templeton Prize (2008) Order of Polonia Restituta (2009) Order of the White Eagle (Poland) (2014) |
Michał Kazimierz Heller (d. 12 Mart 1936, Tarnów), Polonya'nın Kraków kentindeki Pontifical University of John Paul II üniversitesinde felsefe profesörüdür ve Vatikan Gözlemevi'nde yardımcı üyedir.
Ayrıca Tarnów İlahiyat Enstitüsü'nde bilim ve mantık felsefesinde öğretim görevlisi olarak hizmet vermektedir. Tarnów Piskoposluğuna mensup bir Katolik rahip olan Heller, 1959'da tayin edildi. 2008 yılında felsefe alanındaki çalışmalarından dolayı Templeton Ödülü'nü aldı.
Kariyer
[değiştir | kaynağı değiştir]Michał Heller, Mościce'de liseye gitti, Lublin Katolik Üniversitesi'nden mezun oldu ve burada 1965'te felsefe alanında yüksek lisans ve doktora derecesi aldı. 1966'da kozmoloji alanında doktarasını yaptı.
Tarnów'da öğretmenlik kariyerine başladıktan sonra 1972'de Papalık İlahiyat Akademisi fakültesine katıldı ve 1985'te tam profesörlüğe atandı. Belçika'daki Louvain Katolik Üniversitesinde misafir profesör ve Belçika'nın Liège Üniversitesi, Oxford Üniversitesi, Leicester Üniversitesi, Almanya'daki Ruhr Üniversitesi, Amerika Katolik Üniversitesi ve Arizona Üniversitesi'nde misafir bilim adamı olarak bulundu.
Şu anki araştırma odağı, genel görelilikte tekillik sorunu ve genel göreliliğin ve kuantum mekaniğinin kuantum yerçekiminde birleştirilmesi arayışında değişmeli olmayan geometrinin kullanımıyla ilgilidir. Modeli, Kuantum dolanıklık ve EPR paradoksu hakkında yeni bakış açıları sunmaktadır.[1]
Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]Templeton Ödülü
[değiştir | kaynağı değiştir]Mart 2008'de Heller, "büyük soruları" kapsamlı felsefi ve bilimsel araştırması nedeniyle 1,6 milyon $ (820.000 £) Templeton Ödülü'ne layık görüldü. Çalışmaları, "bilinen bilim dünyasını Tanrı'nın bilinemez boyutlarıyla" uzlaştırmaya çalıştı.[2] Heller, Templeton Ödülü'nü alırken şunları söyledi:
Evrenin sebebini soruyorsak, matematik kanunlarının sebebini de sormalıyız. Bunu yaparak, Tanrı'nın evren hakkındaki düşüncesinin büyük planına geri döndük; nihai nedensellik sorusu: neden hiçbir şey olmayacağına bir şey var?
Bu soruyu sorarken, diğer tüm sebepler gibi bir sebep sormuyoruz. Olası tüm nedenlerin kökenini soruyoruz.
Bilim, insan zihninin, Tanrı'nın zihnini, bizim ve çevremizdeki dünyanın yapılmış gibi göründüğü soru işaretlerinden okumaya yönelik kolektif bir çabasından başka bir şey değildir.[3]
Heller para ödülünü, bilim ve felsefenin araştırılmasını ve yaygınlaştırılmasını amaçlayan, Nicolaus Copernicus'un adını taşıyan bir enstitü olan Copernicus Disiplinlerarası Çalışmalar Merkezi'ni kurmak için kullandı.[kaynak belirtilmeli] Heller'in kendisi merkezin direktörü ve aynı zamanda Copernicus Festivali'nin program direktörüdür.[kaynak belirtilmeli]
Diğer ayrımlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Fahri dereceler:
- AGH Bilim ve Teknoloji Üniversitesi (1996)
- Varşova'daki Kardinal Stefan Wyszyński Üniversitesi (2009)
- Poznań'daki Yaşam Bilimleri Üniversitesi (2010)
- Varşova Teknoloji Üniversitesi (2012)
- Jagiellonian Üniversitesi (2012)
- Lublin'deki Yaşam Bilimleri Üniversitesi (2014)
- Katowice'deki Silezya Üniversitesi (2015)
- John Paul II Papalık Üniversitesi (2016)
- Rzeszów Teknoloji Üniversitesi (2018)
Diğer ayrımlar:
- Cross of Merit (Polonya) (2006)
- Polonia Restituta Nişanı (2009)
- Beyaz Kartal Nişanı (Polonya) (2014)
Üyelikler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Polonya Eğitim Akademisi
- Papalık Bilimler Akademisi
- Avrupa Fizik Topluluğu
- Uluslararası Astronomi Birliği
- Uluslararası Genel Görelilik ve Yerçekimi Derneği
- Uluslararası Zaman Araştırmaları Derneği
- Uluslararası Bilim ve Din Topluluğu
İleri okumalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Michael Heller, yalnızca genel görelilik ve göreli kozmoloji alanında değil, aynı zamanda felsefe, bilim tarihi ve teoloji alanlarında da yaklaşık 200 bilimsel makale yayımlamıştır.[kaynak belirtilmeli] 50'den fazla kitap yazdı. Is Physics an Art? (Biblos, 1998), bilimin dili olarak matematik hakkında yazıyor ve aynı zamanda hakikat, yaratıcılık ve aşkınlığın bir kriteri olarak güzellik gibi hümanist konuları araştırıyor.[kaynak belirtilmeli]
Kitaplar - Fizik ve Kozmoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]- The Science of Space-Time, with Derek Jeffrey Raine, Pachart Publishing House, Tucson 1981, ISBN 09-1291-812-8
- Encountering the Universe, Pachart Publishing House, Tucson 1982, ISBN 09-1291-807-1
- Questions to the Universe – Ten Lectures on the Foundations of Physics and Cosmology, Pachart Publishing House, Tucson 1986, ISBN 08-8126-008-8
- Theoretical Foundations of Cosmology – Introduction to the Global Structure of Space-Time, World Scientific, Singapore–London 1992, ISBN 978-98-1020-756-4
- Lemaître, Big Bang and the Quantum Universe, Pachart, Tucson 1996, ISBN 978-08-8126-285-8
- Some Mathematical Physics for Philosophers, Pontifical Council for Culture, Pontifical Gregorian University, Vatican City–Rome 2005, ISBN 978-88-2097-724-5
- Ultimate explanations of the universe, transl. by Teresa Bałuk-Ulewiczowa, Springer, 2009, ISBN 978-36-4202-102-2
Kitaplar - Felsefe ve Teoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]- The World and the Word – Between Science and Religion, Pachart Publishing House, Tucson 1986, ISBN 978-08-8126-724-2
- The New Physics and a New Theology, transl. by G. V. Coyne, T.M. Sierotowicz, Vatican Observatory Publications 1996, ISBN 02-6801-479-5
- Creative Tension. Essays on Science & Religion, Templeton Foundation Press, Philadelphia–London 2003, ISBN 19-3203-134-0
- A Comprehensible Universe. The Interplay of Science and Theology, with George Coyne, Springer, New York 2008, ISBN 978-35-4077-624-6, ISBN 978-36-4209-637-2
- The Sense of Life and the Sense of the Universe, Copernicus Center Press, Cracow 2010, ISBN 978-83-6225-902-1
- Philosophy in Science: An Historical Introduction, Springer, 2011, ISBN 978-36-4217-704-0
- Philosophy of Chance. A cosmic fugue with a prelude and a coda, Copernicus Center Press, Cracow 2012, ISBN 978-83-7886-000-6
Makaleler
[değiştir | kaynağı değiştir]- The Origins of Time, in: The Study of Time IV, ed. by J.T. Fraser, N. Lawrence, D. Park, Springer Verlag, New York–Heidelberg–Berlin 1981, pp. 90–93, ISBN 03-8790-594-4
- Algebraic Self-Duality as the "Ultimate Explanation", Foundations of Science, 9, 2004, pp. 369–385
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Georges Lemaître, Belçikalı rahip ve kozmolog
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Abner Shimony, "Bell's theorem", Stanford Encyclopedia of Philosophy". 15 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2022.
- ^ "Million-Dollar Prize Given to Cosmologist Priest". 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2022.
- ^ "Professor wins prize for maths link to God". 31 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2022.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Michał Heller's homepage 30 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- An article by Stanislaw Wszołek about Heller's life and philosophy 3 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- "THE FAR-FUTURE UNIVERSE"Eschatology From A Cosmic Perspective" : Heller was a participant in this conference held November 7–9, 2000 in Rome, Italy
- Biography and selected articles at Papal Academy of Sciences 7 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Biography at Britannica Online 6 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Polish Scientist and Priest Wins Templeton Prize 7 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. on YouTube
- Message to Monsignor Michał Heller, winner of the Templeton Prize 6 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- New Scientist interview 7 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
