Domestikos
Domestikos (Yunanca: δομέστικος, Latince: domesticus, "ehlibeyt" kelimesinden gelir), Geç Roma İmparatorluğu ve Bizans İmparatorluğu dönemi sivil, askeri ve kilise ile ilgili ünvan.
Askeri kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Domestikoi, protectores domestici isimli geç dönem Roma ordusunun muhafız birliğine dayanır ve 3. yüzyılın sonlarında kurulmuştur. Bu birlikler doğrudan İmparatorun kurmay heyeti gibi çalışırken aynı zamanda subay yetiştiren birer okuldular.[1] Bunlar, geç 6. yüzyıla kadar Doğu Roma İmparatorluğu'nda varlıklarını sürdürdüler. Bizans ordusunda, eski protectores domestici 7. yüzyılda ortadan kalktı ve belirli bir muhafız birliğinin sadece bir ismi olarak kaldı. 8. yüzyılın ortalarında, Tagmata'ların kurulmasından sonra, Optimatoi yanında Tagmata'ların dört tanesi (Scholae Palatinae, Exkoubitoi, Hikanatoi ve Noumera) bir domestikos tarafından yönetilirdi.[2] Onlara geç 10. yüzyılda, kısa ömürlü bir Tagmata olan Athanatoi eklenmiştir.[3]
Sivil ve Saray kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]355'ten itibaren sivil domestici, farklı birçok dairenin yöneticileri ile ilşkiliydi ve farklı birçok yüksek idari görevde domestikos ünvanı geç Bizans İmparatorluğuna kadar devam etmiştir..[4] Bazı saray görevleri, yönettikleri daireler bağımsızlaştıkça yeniden isimlendirilmiştir. Domestikos tēs basilikēs trapezēs ("İmparatorluk Masasından sorumlu Domestikos"), 680 yılında, eski castrensis palatii ünvanının yeni hali olmuştur.[5]
Kilise kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kilise metinlerine göre, domestikos özellikle koro şarkıcıları gibi kilise ritüelleri ile ilgili grubun başıdır. Korobaşı olup, şarkı söylemeye ve imparator ve patriğin alkışlanmasına önderlik ederlerdi.[4][6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- Genel
- Haldon, John F. (1997). Byzantium in the Seventh Century: The Transformation of a Culture. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-31917-1. 28 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017.
- Kajdan, Aleksandr (1991). Alexander Kazhdan (Ed.). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.
- Moran, Neil K. (1986). Singers in Late Byzantine and Slavonic Painting. Leiden: E. J. Brill. ISBN 978-90-04-07809-3. 6 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017.
- Southern, Pat; Dixon, Karen R. (1996). The Late Roman Army. New Haven, Connecticut: Yale University Press. ISBN 0-300-06843-3. 6 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017.
- Treadgold, Warren T. (1995). Byzantium and Its Army, 284–1081. Stanford, California: Stanford University Press. ISBN 0-8047-3163-2. 1 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017.